T24 - Beş yılda en az 50 bin konut yapmayı hedefleyen TOKİ, hasarlı ve tehlikeli binalarda oturanları yapacağı konutlara yerleştirecek. Kentsel dönüşüme Esenler, Küçükçekmece, Bağcılar, Güngören, Bahçelievler, Fatih, Zeytinburnu, Bakırköy, Üsküdar, Ümraniye, Kartal ve Pendik’ten başlanacak.
Marmara Depremi sonrasında olası İstanbul depremi ile ilgili çok sayıda senaryo yazıldı, çizildi, demeçler verildi, araştırmalar yapıldı. En son İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ODTÜ Deprem Mühendisliği Araştırma Merkezi’ne yaptırdığı çalışmada, İstanbul’un altı ilçesinde 7.2’lik depremde 100 bin betonarme binadan 24 bininin, 7.5’lik depremde ise 43 bininin çökeceği ya da hasar göreceği gözler önüne serilmişti. Çalışmanın koordinatörlüğünü yürüten ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Sucuoğlu, bu binaların hepsinde oturulduğunu, yıkılıp yeniden yapılması ya da onarılması gerektiğini söylemişti. Bu işe Toplu Konut İdaresi (TOKİ) bir projeyle talip oldu.
TOKİ, beş yılda İstanbul’da en az 50 bin konut yaparak, depreme karşı tehlikeli binalarda oturanlara verecek. Deprem riski taşıyan apartmanların yıkılması için yüzde 51 çoğunluk yetecek. Yıkılan binaların arsaları ya satılacak ya da yeşil alana çevrilecek. Projenin gerçekleşmesi halinde riskli binalar tamamen boşaltılacak, bu binalarda yaşayanlar yeni oluşturulacak yerlere taşınacak.
Riskli raporunu al gel...
TOKİ, öncelikli olarak kötü ve sorunlu binaların bulunduğu Bağcılar, Bahçelievler, Esenler, Küçükçekmece, Güngören, Fatih, Zeytinburnu, Bakırköy, Üsküdar, Ümraniye, Kartal, Pendik gibi ilçelerden başlayacak.
TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, ilk etapta İstanbul’da uygulamaya başlayacakları projeyle ilgili, “Evi için depremde yıkılma riski taşıdığına ilişkin rapor alan vatandaş gelsin, evinin bedelini peşinattan düşelim, 15 yılda ödeme şartıyla yeni TOKİ dairesini verelim” açıklaması yaptı. Bayraktar, beş yılda en az 50 bin konut yaparak, depreme karşı tehlikeli binalarda oturanlara vereceklerini söyledi.
Deprem tehdidindeki semtlerde apartmanların yıkılması için yüzde 51’lik çoğunluk yeteceği bilgisini veren Bayraktar, deprem konutlarının ise şehir dışında inşa edileceğini ifade etti.
Hedef 500 bin kişiyi taşımak
İstanbul’da Kentsel Dönüşüm Şube Müdürlüğü kurduklarını anımsatan Bayraktar, “Devlet bana ev versin” diyenin evinin hazır olduğunu söyledi. Projeye en çok stok dairenin bulunduğu İstanbul’dan başladıklarını aktaran Bayraktar, “Aslında bu projeyi Türkiye’nin her tarafına yaymamız lazım” dedi. Bayraktar, TOKİ’nin, İstanbul’da bundan böyle deprem dönüşümüne öncelik vereceğini, gerekirse TOKİ’nin iştirakleri Emlak Konut GYO ve Emlak Pazarlama’yı da seferber etmeye hazır olduklarını dile getirdi.
Bayraktar, “Bu ilçelerde oturanlar, evlerinin depreme karşı dayanıksız olduğunu belgeleriyle birlikte getirirse, kendilerine konut vereceğiz. İlk gelen 1000 kişi için hemen teslim konutlar hazır. Halkalı toplu konut bölgesindeki evlerden vereceğiz. Kayabaşı’nda da 5000 konut yapılıyor. İlk gelen 1000 kişi avantajlı olacak. Vatandaş depremde zarar gören daireden çıkıp yeni daire alsa mutluluk duyarım” dedi.
Depreme dayanıksız binalarda oturan en az 50 bin kişiyi, beş yılda nitelikli evlere taşımaya hazırlandıklarına işaret eden Bayraktar, “Avrupa Yakası’nda Kayabaşı, Resneli, Hoşdere ve Halkalı, projeyi hayata geçireceğimiz merkezler olacak. Anadolu yakasında ise Tuzla Aydınlı’yı bu işin merkezi yapacağız. Gelen talebe bağlı olarak bu sayı 50 binin üzerine çıkabilir. Bizim hedefimiz en az 50 bin konut” dedi. Toplu kentsel dönüşümün çok zor olması yüzünden parsel bazında kentsel dönüşüm yapmayı hedeflediklerini vurgulayan Bayraktar, projede uygulayacakları yönteme ilişkin ise şu bilgileri verdi:
Yüzde 51 istesin yeter
“Bu ilçelerimizde evlerin bulunduğu apartmanlarda aslında yüzde 80 oy çokluğu gerekiyor. Ama biz yüzde 80’i çok fazla önemsemeyeceğiz. Yeter ki, apartmanın boşaltılmasını isteyenlerin oranı yüzde 51’i geçsin. Hemen müdahale edeceğiz. İstanbul’un bu işlerle vakit kaybetmemesi gerekiyor. Olası bir felakette Türkiye yüzbinlerce insanını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Konuyu Başbakan’a ilettim. Aldığım yanıt, ‘İyi yapıyorsunuz ama geç kaldınız’ oldu. Boşalan binaları hemen yıkacağız.
Tapusu varsa imarını düzenleyip satacağız. Tapusu yoksa parka dönüştüreceğiz. İlkini Esenler’de yapmak için düğmeye bastık. Orada bir ada dönüşümüne Esenler Belediyesi ile birlikte imza atıyoruz. Boşalan arsaya 50 bin metrekarelik park yapıyoruz.”
Tehlikeli binaların ilçelere dağılımı
2004-2009 dönemini kapsayan çalışma için İstanbul Büyükşehir Belediyesi özkaynaklarından 29 milyon lira harcama yapılarak, 300 teknik personelin görev aldığı çalışmada ODTÜ ekibinde, Prof. Dr. Haluk Sucuoğlu (koordinatör), Doç. Dr. Ahmet Yakut, Prof. Dr. Güney Özcebe, Doç. Dr. Altuğ Erberik, Doç. Dr. Sinan Akkar, Prof. Dr. Sadık Bakır ve Y. Doç. Dr. Tolga Yılmaz yer aldı. Çalışma kapsamında incelenen birinci derece deprem bölgesindeki 125 bin binanın 16 binini Zeytinburnu, 27 binini Fatih, 35 binini Küçükçekmece ve 47 binini Bahçelievler-Bayrampaşa- Güngören ilçelerindeki konut ve işyerleri oluşturdu.
Depremin 7.5 büyüklüğünde olması durumunda ağır hasar görecek ve yıkılacak binaların oranı kıyıdaki Zeytinburnu’nda yüzde 57 (8000), iç kesimdeki Bayrampaşa-Bahçelievler- Güngören ilçelerinde de yüzde 51 (22 bin 540). Fatih ve Küçükçekmece ilçelerinde ise bu oran yüzde 30. Fatih’teki 17 bin betonarme binanın 4700’ünün, Küçükçekmece’de birinci derece deprem bölgesindeki 25 bin betonarme binanın da 8050’sinin 7.5 büyüklüğünde deprem olması durumunda ağır hasar görmesi veya yıkılması bekleniyor.
Depremin 7.2 olması durumunda bu sayılar Zeytinburnu’nda 5130, Bayrampaşa-Bahçelievler-Güngören ilçelerinde 13 bin 560, Fatih’te 1710 ve Küçükçekmece’de 3780 binaya geriliyor.
