Kültür-Sanat

Süleymaniye Camii'ndeki 256 küpün sırrı

8 şiddetindeki depreme dayanıklı olduğu ortaya çıkan caminin kubbesinde akustik için yerleştirilen 256 boş küp bulundu...

10 Kasım 2010 02:00

T24 - İstanbul’a atılan Müslüman imzası olarak bilinen Süleymaniye Camii’ndeki restorasyon çalışmalarında sona gelindi. 8 şiddetindeki depreme dayanıklı olduğu ortaya çıkan caminin kubbesinde akustik için yerleştirilen 256 boş küp bulundu.

“Artarak gönlümün aydınlığı her saniyede/Bir mehabetli sabah oldu Süleymaniye’de/Kendi gök kubbemiz altında bu bayram saati/Dokuz asrında bütün halkı, bütün memleketi/Yer yer aksettiriyor mavileşen manzaradan/Kalkıyor tozlu zaman perdesi her an aradan...” Milliyet gaztesinde yayımlanan haber şöyle: 

256 boş küpün sırrı

Şair Yahya Kemal Beyatlı’nın “Süleymaniye’de Bayram Sabahı” şiirinde muhteşem bir eser olarak nitelendirdiği, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1558 yılları arasında Mimar Sinan tarafından inşa edilen Süleymaniye Camii, restorasyon çalışmalarının tamamlanmasıyla birlikte 3 yıl aradan sonra Kurban Bayramı’nda ibadete açılacak.


İstanbul’a atılan Müslüman imzası

Türk-İslam kültürünün zirve eserlerinden, adeta İstanbul’a atılan “Müslüman imzası” niteliğindeki cami restorasyonunda, çimentodan arındırma tekniği uygulandı.
8 şiddetindeki depreme dayanıklı olduğu ortaya çıkan caminin kubbesinde, akustik için yerleştirilen 256 adet küp bulundu, pandantiflerde orijinal kalem işleri tespit edildi. 150 yıl önce ana kubbeye yazılan ayette, eksik olduğu belirlenen bir harf, kurul kararıyla hattatlar tarafından yazıldı.

Restorasyon çalışmalarına ilişkin açıklama yapan İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürü İbrahim Özekinci Süleymaniye Camisi’nde yapılan en önemli işlerden birinin çimentodan arındırma tekniği olduğunu ifade etti. 


Özekinci, şöyle dedi:

“Üzülerek gördük ki 1960’lı yıllarda yapılan restorasyon çalışmasında, caminin horasan harçları yerine çimentoyla sıvandığını gördük. O dönem için belki iyi bir buluş olabilir ama analiz, tahlil ve raporlardan şunu görüyoruz; çimento üzerinde sıvanmış olduğu taş yapı ile doğru çalışmıyor. Bundan dolayı nemlenme, tuzlanma gibi mahsurları ortaya çıktı. Bu çimentodan arındırma işlemini gerçekleştirerek, horasan harcının bileşenini bulduk ve yapıyı sıvadık, üzerine kalem işlerini yaptık. Cami artık nefes alır haline geldi.”

Caminin kubbesinde 15 santimetre ağız genişliğine sahip, 45 santimetre uzunluğunda simetrik halde dizilmiş 256 adet küp bulduklarını anlatan Özekinci, “Süleymaniye Camisi’nin akustiği gerçekten mükemmel. Simetrik halde dizilen bu küplerin içindeki hava boşlukları sayesinde akustiği sağlamış Mimar Sinan” dedi.

Aslan göğsü denilen pandantiflerde 5 kat raspa çalışmaları sonucunda, orijinal kalem işlerini bulduklarını, bunun bilim ve sanat dünyasını çok heyecanlandırdığını belirten Özekinci, tahrir defterlerinde fil ayaklarına orijinal olarak çini yaptırıldığı yönünde kayıtların bulunduğunu, ancak çinilerin nerede olduğunun bilinmediğini, ince raspa çalışmaları sırasında orijinal çinileri bulduklarını ifade etti.