Şeker hastası olmak istemiyorsanız zayıflayın

Fazla kilolu olmak diyabet riskini katlıyor. Bu nedenle kilonuzu normal sınırlar içinde tutmak için dengeli beslenmeye özen gösterin. Şekerli içecek ve tatlı tüketiminizi azaltın, şeker içeriği az besinleri tercih edin. Uzman Diyetisyen Dilara Koçak, Milliyet Cafe'de yayımlanan yazısında (14.11.08), diyabetten korunma yollarını anlatıyor:

Şeker hastaları 'kalp'ten ölüyor

Dünyada 250 milyondan fazla diyabetli var

"Bugün 14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Diyabet (yani şeker hastalığı) konusunda toplumun farkındalığını artırmak, hastalığın önlenmesi ve çarelerini tartışmak amacıyla Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kutlanmaya başlatılan bu gün, 1922 yılında Charles Best ile birlikte insülini keşfeden Frederick Bantingin’in doğum günü olma özelliğini taşıyor.

Ülkemizde diyabetlilerin sayısının yaklaşık 5 milyon, her yıl ortaya çıkan yeni diyabetli sayısının ise 180 bin olduğu bildiriliyor. Türk Diyabet Vakfı Tip 1 diyabetli hasta sayısının 2 bin 600 bin kişi, Tip 2 diyabetli ve gizli şekeri olan kişi sayısının 2 bin 400 bin kişi olduğunu belirtiyor.

Diyabet, pankreastan salgılanan insülin hormonunun yetersizliği veya yokluğu sonucu kandaki şeker miktarının yükselmesi ile ortaya çıkan ömür boyu devam eden bir hastalıktır.

Hastalık gelişimi için en önemli risk faktörleri
*Hareketsiz yaşam tarzı,
*Sağlıksız beslenme,
*Ailede diyabetli bireylerin yer alması
*Aşırı kilolar olarak sıralanıyor.

Diyabetin Tipleri

Tip 1 diyabet: Vücut çok az insülin yapar veya hiç insülin yapmaz
Nedenlerİ: Kalıtım H Pankreasa zarar veren virüsler H Vücudun kendi savunma sisteminde oluşan ve pankreastaki insülin yapan hücrelerin tahribi ile sonuçlanan sorunlar.

Tip 2 diyabet: Vücut insülin yapar fakat yeterli kullanılmaz
Nedenlerİ: Yaş (40 yaş üzeri) H Obezite H Kalıtım H Gebelik sırasında diyabet gelişimi H 4.5 kg’ dan ağır bebek doğuranlar H Stres H Hipertansiyon.

Diyabet yani şeker hastalığından korunmak, hastalığı geciktirmek veya kontrol altında tutmak bir ölçüde mümkündür, bu konudaki en önemli tedbir ise yaşam şekli değişikliği yaratmaktır.

Fazla kilolu olmak diyabet riskini katlıyor

Diyabet hastalarının yüzde 85’i tip 2 diyabetli hasta, bunların da yüzde 90’ını fazla kilolu veya obez hastalardan oluşturuyor. 50 bin Kuzey Amerikalı erkeği içeren büyük bir çalışma, obezitenin diyabete olan etkisini açıkça göstermiştir. Beden kitle indeksi (ağırlık / boy uzunluğunun metrekaresi) 24 kg/m2’yi, aştığında diyabette artış görülüyor. BKİ değeri 23 kg/m2 olanlar ile 35 kg/m2 olanlar karşılaştırıldığında ise BKI değeri 35 kg/m2 olanların diyabet gelişimi açısından 80 kat daha riskli olduğu ortaya çıkıyor. Yani şişmanlık diyabeti yanında getiriyor. Diyabet tanısı konulan veya pre-diyabetik (gizli şeker) tanısı konulan bireylerin normal vücut ağırlığına olmaları son derece önemli.

Şişman diyabetli sağlıklı kilo vermeli

Şişman diyabetlilerde küçük kilo kayıpları dahi hayati önem taşıyor. Yapılan bir çalışmada ortalama 4.6 kg verilmesi ve iki yıl bu kilonun korunması ile HbA1c değerinin (son 3 ayın şeker ortalaması / pazartesi günü daha detaylı değineceğim) yüzde 0.5 düştüğü gösterilmiştir. HbA1c değerinde yüzde 1’lik düşüşün diyabete bağlı ölümü yüzde 21 azalttığı düşünülürse, kalıcı kilo kaybının ne kadar önemli bir gelişme olduğu daha net ortaya çıkar.

Diyabetli beslenmesinde önemli ipuçları:

Şekerli içecek ve tatlı tüketiminizi azaltın, şeker içeriği az olan besinleri tercih edin.
Vücut ağırlığınızı dengede tutun, fiziksel aktivitenizi artırın. Vücut ağırlığının normalden az ya da çok olması çeşitli sağlık sorunlarına zemin hazırlar. Bu nedenle kilonuzu normal sınırlar içinde tutmak için yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
Yağlar konusunda ölçülü olun ve doymamış yağları tercih edin. Tereyağı, diğer hayvansal yağlar ve margarinlerin çoğu doymuş yağlardır ve kolesterol düzeyini artırırlar. Ayçiçek, soya, zeytinyağı mısırözü gibi bitkisel yağlar ise doymamış yağlardır. Yemeklerin doymamış yağlar ile pişirilmesi ve tüketimi önemlidir
Alkol ve sigaradan uzak durun.
Sebze ve meyveler posa, vitamin ve mineral içeriği zengin olan besinlerdir. Baklagiller ve rafine edilmemiş tahıllara gibi posalı besinleri tercih edilmelidir.
Hareketli bir yaşam sürün, kısa mesafeleri yürüyün.
Asansör ve yürüyen merdivenleri kullanmamaya özen gösterin. Her gün en az 30- 45 dakika yürüyüş yapın. "