YSK, yerel seçime ilişkin yasakları belirledi. Buna göre el ilanları üzerinde Türk bayrağı, dini ibareler bulundurulmayacak, Türkçe’den başka dil ve yazı kullanılmayacak. Hediye ve eşantiyon dağıtılamayacak.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) Resmi Gazete’de yayımlanan konuya ilişkin kararına göre, seçim yasakları, seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününden önceki güne kadar olan süre içinde (1 Ocak-28 Mart) ve seçim propagandasının başlangıcı olan 19 Mart 2009’dan itibaren oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde uygulanacak şekilde iki başlık altında toplandı.
Buna göre, seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününden önceki güne kadar olan süre içinde (1 Ocak-28 Mart ) uygulanmaya başlanacak yasaklar şöyle:
* Genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesislerde seçim çalışması yapılamayacak, parti bürosu kurulamayacak.
* Hoparlörle propaganda, seçimin başlangıcı olan 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren seçim propagandasının sona erdiği tarih 28 Mart günü saat 18.00’e kadar halkın huzur ve rahatını bozmayacak şekilde yapılacak. Açık yerlerde güneş battıktan doğuncaya kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılamayacak.
* Seçimin başlangıç tarihi olan 1 Ocak 2009’dan 19 Mart 2009’a kadar siyasi propaganda amaçlı açık ve kapalı yer toplantıları 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılacak.
* Siyasi partiler ve adayları, kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür ve el ilanları dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtamayacak, dağıttırmaları veya bunların üçüncü şahıslar ya da kurum ve kuruluşlar aracılığıyla dağıtılması da yasak olacak.
* El ilanı mahiyetindeki matbuaları dağıtacak kimselerin seçme yeterliği bulunması gerekecek, genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire, müesseseler, iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişiliklerinde memur, hizmetli olarak çalışanlar ilan dağıtamayacak.
* Kamuya yararlı dernekler ve bunlarda görev almış bulunan memur ve hizmetliler seçimlerde de tarafsızlıklarını korumak zorunda olacak, bu kapsamda olanlar siyasi partilere veya adaylara her ne nam ve ad ile olursa olsun bağış ve yardımlarda bulunamayacak.
* Memur ve hizmetliler siyasi bir partinin veya adayın emrinde siyasi bir faaliyette çalıştırılamayacak, her türlü araç ve gereç ile imkanlarını kullanmaları veya kullandırılmaları yasak olacak.
* Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbualar üzerinde, Türk Bayrağı, dini ibareler bulundurulmayacak, seçim propagandalarında, Türkçe’den başka dil ve yazı kullanılmayacak.
* Bankalar Kanunu’na tabi teşekküller, siyasi bir partinin ve adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyuna tesir etmek maksadıyla yayınlarda bulunamayacak, daha önce basılmış ve yayınlanmış ve mahiyeti belirlenen her türlü kitap, broşür, afiş ve bunlara benzer yayınlar da aynı hükme tabi olacak.
* Vatandaşların ikamet ettikleri konutlara veya iş yerlerine, destekledikleri partilere veya adaylara ait parti bayrağı, afiş, resim ve flamalar asılmayacak.
* Oy verme gününden önceki yirminci güne kadar (1 Ocak-9 Mart tarihleri arasında) özel ve tüzel kişilere ait reklam panoları dahil, aynı Kanunun 60/2. maddesinde belirtilen yerler dışında duvar ilanı, flama, parti bayrağı ve afiş asılmayacak. Bu süreçteki duvar ilanı ve afişle propagandaya ilişkin uygulama ve yasaklar mülki idare amirlerinin yetki, gözetim ve denetimi altında yürütülecek.
* Cep telefonları ile belli bir merkezden yönlendirilmek suretiyle seçim propagandası yapılamayacak, yapıldığı takdirde hukuki ve cezai açıdan ilgili imtiyaz şirketleri sorumlu olacak.
* Seçim döneminde (seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününe kadar ki süreçte) şehir içi toplu ulaşımı sağlayan her türlü araçlara ve araçların içerisinde bulunabilecek her türlü reklam araçlarına siyasi propaganda içeren afiş, flama ve poster asılamayacak ve hiçbir suretle reklam yapılamayacak.
* Belediyelerin gözetim ve denetiminde kullanılmakta olan raylı araçlara ve bu araçların bulunduğu yer altı ve üstü merkezlerine veya raylı araçların içerisinde bulunan her türlü reklam araçları, seçim dönemi içerisinde propaganda yasakları kapsamında olacak.
* Siyasi partiler ve bağımsız adayların; postaya açıktan, ambalajsız olarak verecekleri el ilanı, broşür gibi basılmış kağıtların belli bir adresi içermesi şartı ile sadece PTT kanalıyla oy verme gününden önceki gün saat 18.00’e kadar (yani son 24 saat dışında) dağıtımında kanunen bir sakınca bulunmuyor, ancak son 24 saat içinde bu tür gönderiler dağıtılmayacak.
* PTT Genel Müdürlüğünce hizmete sunulan ‘Kişisel Pul’ uygulaması kapsamında siyasi parti logosu, adayın fotoğrafı ve propaganda niteliğinde yazı ihtiva eden ‘Kişisel Pul’ların basımı ve bunların yapıştırıldığı gönderilerin dağıtımı seçim dönemi içerisinde yapılmayacak.
* Bağımsız adaylar, seçim propagandalarında seçimlere katılan veya katılmayan siyasi partilerin amblemini, bayrağını, afiş, poster gibi materyallerini kullanmayacak. Siyasi partiler ve adaylar, kültürel faaliyetler kapsamında kutlama ve toplantı yapmak için izin verme konusunda seçim kurullarına başvurmayacak, bu konularda yetki idari mercilerde olacak.
* Kurumsal olarak kutlanacak bilimsel etkinlikler nedeniyle seminer verilmesi, sunulan broşür ve afişlerin asılması ve dağıtılması şeklinde planlanan faaliyetler seçim yasaklarına girmeyecek.
Oy verme gününden önceki 20 gün
Karara göre, oy verme gününden önceki 20 gün içinde (9 Mart 2009-28 Mart) uyulması gereken yasaklar ise şöyle:
İlçe seçim kurullarının gözetim ve denetiminde seçime katılacak siyasi partiler ve bağımsız adaylar, bilboard, pano gibi sabit reklam yerlerinden, 9 Mart Pazartesi akşamına kadar başvuruda bulunmaları halinde eşit sayı ve ücret karşılığında yararlanabilecek, siyasi partiler ve bağımsız adayların tümünün istekte bulunmaması halinde, istekli sayısına göre tahsisin yapılması yoluna gidilecek.
Oy verme gününden önceki son 20 gün içinde, 9 Mart-28 Mart tarihleri arasında, özel ve tüzel kişilere ait reklam panoları dahil, 298 sayılı Yasanın 60/1-2. maddesinde gösterilen yerlere duvar ilanı, flama, parti bayrağı ve afiş asılabilecek ve yapıştırılabilecek, bu yerler dışında kalan yerlere duvar ilanı, flama, parti bayrağı, afiş asılması ve yapıştırılması yasak olacak.
Bu uygulama ve yasaklar, ilçe seçim kurulları denetimi ve gözetimi altında yürütülecek.
Propaganda dönemi yasakları
Karara göre, seçim propagandasının başlangıcı olan 19 Mart 2009’dan itibaren oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde şu kurallara uyulacak;
19 Mart gününde başlayan serbest propaganda süresi içinde ilçe seçim kurullarınca gösterilecek yerlerden başka açık ve kapalı yerlerde toplu olarak propaganda yapılamayacak.
Bütün daire, teşekkül ve müesseselerle Bankalar Kanununa tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla, (açılış ve temel atma dahil) törenler tertiplemek, nutuklar söylemek, demeçler vermek ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunulması yasak olacak.
Başbakan ve bakanlarla, milletvekilleri yurt içinde yapacakları seçim propagandası ile ilgili gezilerini makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapamayacak, bu maksatla yapacakları gezilerde, protokol icabı karşılama ve uğurlamalar, törenler yapılamayacak ve resmi ziyafet verilemeyecek, Başbakan ve bakanlar, seçimle ilgili çalışmalarında ve konuşmalarında bu Kanun hükümlerine bağlı olacak.
Başbakan, bakanlar, milletvekilleri ve adayların seçim propagandasıyla ilgili yapacakları gezilere hiçbir memur katılamayacak.
