Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, seçmen kütüklerinin idarece hazırlanacağına ilişkin yasa hükmünün anayasaya aykırı olduğunu savunarak “Yürütmeye bağlı oluşturulan bir seçmen kütüğü ile yapılacak seçimin meşruiyeti tartışmalı olacaktır” dedi.
Cumhuriyet'in haberine göre Kanadoğlu, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) anayasa ile verilen yetki ve görevini yürütmeye devrettiğine dikkat çekti. 29 Mart yerel seçimlerinde kullanılacak seçmen kütüklerinin geçmiş yıllardan farklı olarak “adrese dayalı nüfus kayıt sistemindeki bilgiler esas alınarak” İçişleri Bakanlığı’na bağlı Nüfus Genel Müdürlüğü ve TÜİK tarafından düzenlenmesi seçim güvenliği ve tarafsızlığını tartışmaya açtı.
Kanadoğlu, 2007'de yürürlüğe giren Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında yasaya “Seçmen kütüğü adres kayıt sistemindeki bilgiler esas alınarak YSK’ca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlenir, sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirilir” hükmünün getirildiğini anımsattı.
Anayasa gereğince seçimlerin dürüst ve güvenilir bir ortamda yapılması gerektiğini kaydeden Kanadoğlu, “Anayasaya göre seçmen kütüğünü YSK’nın oluşturması gerekir. Bunda hiç tereddüt yok. Ancak yasaya eklenen fıkra ile seçmen kütüğünü Nüfus Genel Müdürlüğü’nün hazırlayıp YSK’ye göndereceği öngörüldü” dedi.
Kanadoğlu, getirilen yeni düzenleme ile anayasada öngörülen seçmen kütüklerinin YSK tarafından hazırlanması ilkesinin ortadan kaldırıldığını vurguladı. Kanadoğlu, yeni düzenlemenin yaratacağı sakıncaları şöyle açıkladı:
“Yasa çıktığı dönemde Anayasa Mahkemesi’ne başvurularak, ‘anayasaya aykırı yasa yapıldı’ denilseydi mesele yoktu. Çünkü yapılan düzenleme ile anayasa örtüşmediği gibi çelişmektedir. Seçmen sayısının 6 milyon artışı da yürütmenin tespit ettiği bir belirleme. Seçmen sayısının artması nedeniyle de seçimlerin dürüstlüğü konusu kuşkulu hale gelecektir. Yasal değişiklikle YSK kendi yetki ve görevini idareye devretmiştir. Şu anda yürütmeye bağlı birimlerce oluşturulmuş bir seçmen kütüğü ile karşı karşıyayız. Seçmen kütüğünü de yürütme düzenliyor. Böyle bir seçimin meşruiyeti tartışmalı olacaktır.”
Sorun nereden kaynaklanıyor?
Tartışmalara neden olan ve bir anda seçmen sayısının 6 milyon artmasına yol açtığı belirtilen düzenleme Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’a eklenen bir fıkra ile ortaya çıktı. Değişiklik, 13 Mart 2008'de TBMM’de kabul edildi. Yasanın seçmen kütüğüne ilişkin 33. maddesi, AKP döneminde yapılan düzenlemeyle şu şekilde değiştirildi:
“Seçmen kütüğü adres kayıt sistemindeki bilgiler esas alınarak Yüksek Seçim Kurulu’nca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlenir, sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirilir.” Böylece seçmen kütüğünün YSK tarafından yapılması esası terk edilerek, İçişleri Bakanlığı’nda oluşturulan adres kayıt sisteminin veri tabanı kabul edilmesi yöntemine geçildi.
