Sanayide doğalgaz kesintisi üretimi nasıl etkiliyor?
İran'ın geçtiğimiz hafta teknik arıza olduğunu açıklayarak gaz akışını durdurmasıyla birlikte Türkiye'deki sanayi bölgelerinde kullanılan doğalgazın yüzde 40 kısıtlanması ve üç günlük elektrik kesintisi uygulanması sanayiyi olumsuz etkiliyor. Farklı sektörlerden pek çok şirket üretimi durdurdu.
25 Ocak 2022 19:56
Reuters'ın paylaştığı resmi rakamlara göre, 2021 yılının ilk 10 ayında Türkiye'de tüketilen doğalgazın yüzde 16'sı İran'dan karşılandı.
BOTAŞ, Perşembe günü yaptığı açıklamada, İran'dan 10 gün süre ile doğalgaz akışı olmayacağını bildirmişti.
Ardından en yüksek talebin olduğu sanayi bölgelerinde doğalgaz kısıtlaması ve üç gün süre ile elektrik kesintisi uygulanacağı açıklandı.
Elektrik kesintisinden dolayı otomotiv sanayinden Ege Endüstri dün hafta sonuna, Tofaş da Bursa'daki fabrikasında Perşembe'ye kadar üretime devam etmeyeceğini bildirdi. Onları Katmerciler, Ford Otosan ve Oyak Renault izledi.
Karton üreticisi Kartonsan doğalgaz kısıtlaması nedeniyle bir sonraki açıklamaya kadar üretime ara verdiğini söyledi.
Gen İlaç da 27 Ocak'a kadar üretim yapmayacağını açıkladı.
Yiyecek üreticileri: 72 saat tehdittir
Yiyecek üreticileri ise 72 saat sürecek bir elektrik kesintisinin gıda güvenliği ve depolardaki ürünler için tehdit oluşturduğunu bildirdi.
Organik Ürün Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (ORGÜDER) ve Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) kesintilerden muafiyet talep etti.
Bunun üzerine BOTAŞ dün ilaç, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri işletmelerine uygulanan doğalgaz kesintisini sona erdirdi.
Bakan Varank: "En kısa sürede atlatacağız"
Pazartesi günü İstanbul'daki mobilya fuarı açılışında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, endüstrinin birkaç gün içinde sona erecek bu süreci atlatacak kadar güçlü olduğunu belirtti.
Varank, "Bu kesintilerden herkes nasibini alsın gibi eşitlikçi görünen ama aslında adil olmayan bir görüşü dile getirenler var. Ancak takdir edersiniz ki kışın ortasında vatandaşlarımızın konutlarında herhangi bir kısıntıya gitmemiz elbette düşünülemez" dedi.
"İran kaynaklı bu sorunu yine sanayicilerimizle el ele vererek inşallah en kısa sürede atlatacağız" sözlerini ekledi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise dün sanayicilerle bir araya gelerek şu açıklamaları yaptı:
"İran'ın, kontratımızda yazılı olan basınçla ilgili şartları tutturamadığını görüyoruz. Geçmişte İran ile düşük sevkiyatlar sıkıntısı da yaşamıştık.
"Biz ilk başta 10 günlük süreçte yüzde 40'lık kesintiyle atlatabiliriz demiştik. Sanayicilerimiz, yarım kapasite çalışmak yerine birkaç gün tam kapanma ve sonrasında tam kapasite çalışma önerisinde bulundu. Biz de buna göre planlamamızı yaptık".
"Maliyetler artacak"
Bloomberg HT'ye konuşan sanayiciler üretimin olumsuz etkileneceğini, maliyetlerin artacağını belirtti.
Medcem Çimento Genel Müdürü Murat Kahya, "Kesintilerin uzaması ve tekrarlanması durumunda kaybımız 100-200 milyon doları geçebilir, çünkü süreçler aksadıkça ve geciktikçe şirketlerin ödemesi gereken cezai durumlar da ortaya çıkıyor" şeklinde konuştu.
BOTAŞ eski genel müdürü Gökhan Yardım ise Deutsche Welle Türkçe'ye, "BOTAŞ, Türkiye tarafında oluşacak tüm teknik arızalara anında müdahale ederek düzeltir. Ama İran'ın tutumu çok önemli. Biz şu anda Tuz Gölü'nde depoladığımız gazı da hızla tüketiyoruz. Onun yerine gaz koyamıyoruz" dedi ve ekledi:
"Bu da İran gazındaki tedarik sorununun uzaması durumunda Türkiye genelinde enerji kesintilerinin daha kapsamlı uygulanmasına neden olabilir".
Dünya gazetesi ise Çolakoğlu Metalurji Genel Müdürü Uğur Dalbeler'in, "Bu sadece çelik sektörünü değil malzeme sağladığımız birçok imalat dalını da olumsuz etkileyecek. Maliyetlerde artışlara sebep olurken sektörde 1 milyar TL kayba yol açacak. Üretim bantlarının durdurulamayan kısımlarından ötürü yüzde 40 doğalgaz kesintisi yaklaşık yüzde 60 diğer yandan 72 saat elektrik kesintisi en az 80 saatlik üretim kaybına sebep olacak" sözlerine yer verdi.
CHP'nin bugün gerçekleştirilen Merkez Yönetim Kurulu sonrası açıklama yapan Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, "Tüm Türkiye'de üretim durdu. Cumhuriyet tarihimizde ilk defa böyle bir skandalla karşılaşıyoruz. Ortada çok büyük bir yönetim krizi var. İran'dan gelen doğalgazda hemen hemen her kış sorun yaşanır. Ama bu nedenle tüm Türkiye'de üretimin durdurulduğuna ilk kez şahit olduk" dedi.
"Biz uyarıları yaptığımızda doğalgaz depolarımızda doluluk oranı yüzde 54'e düşmüştü. Bugün itibarıyla doluluk oranı sadece yüzde 27'dir" sözlerini ekledi.
HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan ise TBMM'de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Fatih Dönmez'in yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, "Ülkeyi enerji krizine soktunuz. İstifa etmeyi düşünüyor musunuz? Konutlarda elektrik ve doğalgaz kesintisi yapmayacağınıza nasıl güveneceğiz?" dedi.
