Krizin Türkiye’ye yansımaları ortaya çıkmaya başladı. Toplam sanayi üretimi 2008 yılında, 2007 yılına göre binde 4 oranında gerileyerek, yedi yıl sonra yıllık bazda ilk kez daraldı. 2008 yılı Aralık ayı sanayi üretimi ise 2007 yılı Aralık ayına göre yüzde 17.6 oranında azaldı. Toplam sanayi üretimindeki artış 2007 yılında yüzde 6,9 olmuştu.
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi niteliğindeki sanayi üretimi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Aralık ayında da düşüşünü sürdürdü.
TÜİK önce, sanayi üretiminin aralıkta yüzde 11.9 gerilediğini açıkladı. Sonra gerilemenin 17.6 olduğu düzeltmesini yaptı. Düzeltmeyle ilgili kamuoyundan özür dileyen TÜİK, hatanın nedeninin araştırıldığı yönünde bir açıklama yaptı.
2008'in tamamında yüzde 0.4 geriledi
2008 Aralık ayı Sanayi Üretim Endeksi sonuçlarına göre sanayi üretimi 2008’in tamamında yüzde 0.4 düşüş kaydetti. Böylece sanayi üretimi 2001’den bu yana ilk kez yıllık bazda gerilemiş oldu. 2007 yılında sanayi üretimi yüzde 6.9 artmıştı.
Sanayinin alt dalları itibariyle 2008 yılında, imalat sanayinde yüzde 1.3 gerileme, madencilik sektöründe yüzde 7.5, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 3.8 üretim artışı görüldü.
2007 yılında ise üretim, imalat sanayinde yüzde 6.6, madencilik sektöründe yüzde 8.3, elektrik, gaz ve su sektöründe ise yüzde 8.7 artmıştı.
Aralık ayı itibariyle aylık gerileme yüzde 17.6 oldu
2008 yılı Aralık ayı sanayi üretimi ise 2007 yılı Aralık ayına göre, madencilik sektöründe yüzde 2, imalat sanayi sektöründe yüzde 13.2, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 5.3 azaldı.
Aralık ayında en yüksek düşüş oranı yüzde 57.3 ile radyo, tv, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatında gerçekleşti. Onu, yüzde 52.2 ile motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı ve yüzde 38 ile kok kömürü rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı izledi.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre diğer gruplar incelendiğinde, dayanıklı tüketim malı imalatının yüzde 16.3, enerjinin yüzde 7.6, dayanıksız tüketim malı imalatının yüzde 6.7 ve aramalı imalatının yüzde 6.5 oranında düştüğü görüldü.
TÜİK Kasım ayı için açıkladığı sanayi üretim oranını da revize etmişti
TÜİK, Kasım ayında da bugün olduğu gibi açıkladığı verileri düzeltmek durumunda kalmış, Kasım ayı için yüzde 13.9 olarak açıkladığı düşüşü yüzde 13.3’e revize ettmişti.
2008 yılında aylar itibariyle toplam sanayi üretimindeki değişim şöyle oldu:
Sanayi üretimi, 2008 yılının Ocak ayında yüzde 11.6, Şubat’ta yüzde 8.4, Mart’ta yüzde 2.6, Nisan’da yüzde 7, Mayıs’ta yüzde 3.2, Haziran’da yüzde 2.4, Temmuz’da yüzde 3.8 artarken, Ağustos ayında yüzde 3.6, Eylül ayında yüzde 4.3, Ekim ayında yüzde 6.8, Kasım’da ise yüzde 13.3 oranlarında geriledi. Aralık ayında da yüzde 17.6 gerileme gösterdi.
Ekonomide rakamlar ürkütmeye başladı
Küresel kriz Türkiye’yi sadece sanayi üretiminde yarattığı düşüşle etkilemiyor. Sanayi verilerinin yanı sıra diğer verilerde de keskin değişimler gözleniyor.
Kredi borçluları 2008'de yüzde 253 arttı. Karşılıksız çek sayısı da Ocak’ta yarı yarıya artış kaydetti.
Kredi kartı borcunu ödemeyenler ile gecikmeli ödeyenleri gösteren negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartları sisteminde yer alan kişi sayısı, 2008 yılında bir önceki yıla göre yüzde 253.1 oranında arttı.
Merkez Bankası verilerine göre, 2007 yılında 214 bin 595 adet olan ferdi kredi ve kredi kartları borçlarını ödememiş kişilerin toplamı 2008 yılında 757 bin 845’e çıktı.
Aynı dönemde ferdi kredi borcunu ödememiş kişi sayısı 5 kat (yüzde 513,4) artarak 44 bin 821’den 274 bin 917’ye, kredi kartı borcunu ödememiş kişi sayısı ise 1,8 kat (yüzde 184,4) artarak 169 bin 774’den 482 bin 928’e yükseldi.
Karşılıksız çekler yarıyarıya arttı
Bir diğer kötü haber de çeklerden geldi. Merkez Bankası tarafından bankalara duyurulan toplam karşılıksız çek sayısı Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık yüzde 45 artarak 195 bin 825’e çıktı. Merkez Bankası verilerine göre, karşılıksız çek sayısı 2008 yılı Ocak ayında 135 bin 59 adet idi.
Mahkemeler tarafından yapılan bildirimlere göre, Merkez Bankası’nca duyurulan yasaklanan çek sayısı da Ocak ayında, 2008 yılının aynı ayına göre yüzde 16 azalarak 7 bin 113’den 5 bin 972’ye indi.
Bankalarca Merkez Bankası’na yapılan bildirimlere göre, Merkez Bankası’nca duyurusu yapılan karşılıksız kaldıktan sonra ödenmiş çek sayısı Ocak ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,5 artarak 92 bin 694’den 108 bin 44’e çıktı.
250 bin kişiye işsizlik ödeneği
Kriz nedeniyle işsizlik ödeneğinden yararlanların sayısı da artıyor. İşsizlik Sigortası Fonu Bülteni’ne göre, işsizlik ödeneğinden yararlananların sayısı Ocak ayında 51 bin 356 artarak 244 bin 359’a ulaştı. Bu kişilere 87 milyon 35 bin 304 lira 40 kuruş ödeme yapıldı. Aralık 2008’de 193 bin 3 kişiye, 66 milyon 657 bin 70 lira 55 kuruş işsizlik ödeneği verilmişti. Geçen ay işsizlik ödeneğinden yararlanmak üzere İŞKUR’a başvuranların sayısı da 78 bin 555 buldu.
