The Economist dergisinin bu haftaki sayısında yayımlanan bir haber analizde geçtiğimiz ay Rusya ve Belarus’ta yapılan silahlı tatbikatlarda temsili rakip olarak NATO güçlerine karşı savaşılmasının Kremlin’in Batı’ya hala güvenmediğini gösterdiği ifade edildi.
Geçtiğimiz ay Rusya’nın batısında ve Belarus’ta yapılan tatbikatlar, Belarus’un batısında yaşayan etnik Polonyalıların ve Litvanyalı “teröristlerin” Kalningrad’a saldırdığı senaryosu üzerine kuruluydu. Rusya ve Belarus’tan 10 binden fazla asker bu saldırganların karşısına dikilmişlerdi.
Daha sonra biri Estonya biri Letonya’dan gelen biri de misafir olan üç NATO birliği Batı Rusya’yı işgal etti ancak Pskov merkezli 76’ıncı hava birliği tarafından başarıyla püskürtüldü.
Haberde Rus birlikleri için temsili düşmanın NATO olmasına sebep olarak Batı ittifakının etki alanının Rusya sınırlarına dayanması ve Kremlin’in itirazlarına rağmen eski komünist ülkelerinin bir kısmını bünyesine katması gösterildi.
Rusya ordusunun tatbikatlarının asıl amacı Avrupalı ülkelerin desteğiyle profesyonelleşen ülkedeki askeri reformun başarısını ölçmek. Kremlin’in gerçekte NATO’ya karşı savaşmak gibi bir isteği ya da Rus güçlerinin böyle bir kapasitesi yok.
Ancak Rusya’nın savaş oyunları komşuları tedirgin ediyor. Rusya’nın çevresindeki ülkeler sadece 2008 yılının Ağustos’unda Gürcistan’da yapılan savaşın yıllar süren tatbikatların ardından geldiğini değil NATO’nun zayıf Baltık ülkelerini korumak için elinde hiçbir planı olmadığının da farkındalar.
NATO için Rusya tehdit değil
NATO bugüne kadar yeni üyelerinin hiçbirinin topraklarında kara tatbikatı gerçekleştirmiş değil. Dahası iki yıl öncesine kadar NATO’nun muhtemel tehditler listesinde Rusya ile yaşanacak bir çatışmadan bahsedilmiyordu bile.
Rusya bugün sınırları içinde pek çok güvenlik problemiyle karşı karşıya. Ülkenin elindeki askeri güç de hala pasını atabilmiş değil. Haberde dolayısıyla Batı’dan gelecek bir saldırıya hazırlanmanın ülke için bir öncelik olmasının mantıklı bir açıklaması olmadığı ifade ediliyor.
Hele ki ABD ve müttefiklerinin Irak ve Afganistan’da savaşırken büyük tatbikatlar yapmaları pek akla yakın görünmüyor. Litvanyalı teröristlerin Rusya’yı işgal etmesi fikri de haberde “gülünç” olarak tanımlanıyor.
Batılı askeri analistler Rusya’nın tatbikatlarda Baltık denizindeki kuvvetlerini desteklemek için Karadeniz ve Kuzey Denizi’ndeki destroyerleri kullandığını dahası Belarus’a gelişmiş S–400 hava savunma sistemleri yerleştirdiğini belirtiyor.
Rusya topyekün savaşa hazırlanıyor
Uluslararası Savunma Çalışmaları Merkezi’nin hazırladığı bir raporda “Tatbikatların genişliği, katılan askerler ve senaryolar göz önüne alındığında Rusya’nın topyekûn bir savaşa hazırlandığı şüphesizdir” ifadelerine yer verildi.
Rusya’nın bu tatbikatlarının uluslararası gözlemcilere açık olması gerekiyor ancak Rusya Litvanya ve bir avuç Belaruslu gözlemci hariç komşularına izin vermedi. Bu durum Kremlin’e yönelik şüpheleri artırıyor.
Dışarıdan bir gözle bakıldığında Rus güçlerinin performansı çok başarılı değildi. Belarus-Rusya ortak karargahı çok iyi bir iş çıkarmadı. Batıdaki orduların en büyük özelliklerinden biri olan insansız hava araçları tatbikatlar sırasında sadece gösteri amacıyla kullanıldı. Rusya’yı Gürcistan Savaşı’nda da vuran zayıflığı, yani askerlerin ve mühimmatın sevkıyatındaki yavaşlık bir kez daha ortaya açıktı.
Önümüzdeki günlerde Polonya, Baltık ülkeleri ve diğer ülkelerin temsilcileri Varşova’da buluşarak tatbikatların önemini tartışacaklar. Önümüzdeki ay yapılacak NATO zirvesinden de benzer bir tespit çıkacak.
Şahinlere karşı güvercinler
Rusya’nın silahlı kuvvetleri perişan durumda olsa da NATO’nun Avrupalı üyelerinin durumunun da çok parlak olduğu söylenemez. NATO’nun Baltık ülkelerini koruyabilmesi tamamen ABD’ye bağlı. Birliğin şahin kanadı Almanya ve İtalya gibi üyelerin bütün üyelere eşit güvenlik sağlayacak planlar hazırlanmasına karşı çıktığını savunuyor.
Güvercinler ise NATO’nun kurucu anlaşmasının beşinci maddesinde ortaya konan “bir üyeye yapılan saldırı NATO’nun tamamına yapılmıştır” şartının yeterince caydırıcı olduğunu ve bu maddeden şüphe duyan yeni üyelerin kendi davalarına zarar verdiğini savunuyor.
Yine de doğulular NATO’nun önümüzdeki yıl kabul edilecek yeni strateji tanımıyla ilgili müzakerelerde seslerini yükseltmeyi sürdürüyor. NATO ağırlıklı olarak Afganistan’da savaşmaya odaklanmışken birliğin doğulu üyeleri NATO topraklarının kolektif savunmasının hala bir öncelik olduğunu duymak istiyor.
Rusya hemen yanlarında kas gevşetme egzersizleri yaparken, doğudaki liderlerin Afganistan’a asker gönderilmesi için seçmenlerini ikna edebilmelerinin tek yolu bu gibi görünüyor.
