T24 - Çağnur Öztürk
Televizyonculukta her şey reyting için yapılıyor ama bütün bu yapılanlar, her şey aslında koca bir yalan mı?
TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin'in 800 civarında reyting ölçmeye yarayan peoplemeter cihazın adresinin deşifre olduğu yönündeki açıklamalarının ardından, Televizyon İzleme Araştırmaları AŞ (TİAK) da söz konusu hanelerin devre dışı bırakıldığını belirtti.
TİAK Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hidayet Karaca yaptığı açıklamada, "Deşifre olduğu anlaşılan 800 hanenin en geç 1 Ekim 2011 tarihinden itibaren izleme ölçümü araştırmasını halihazırda sürdürmekte olan Nielsen Audience Measurement Piyasa Araştırma Hizmetleri (NAM) AŞ tarafından devre dışı bırakılmasına karar verilmiştir." dedi.
İbrahim Şahin’in şu sözleri de çok vurucu: "Aslında biz bu kavgayı başlattığımızda temel çıkış noktamız buydu. Dedik ki, adresler birilerinin elinde, bunlar gizli olması gerekiyor. Birtakım program yapımcıları; bu adresleri alıyor, onlara hediye gönderiyor ve kendilerini çok izlettiriyorlar. Bu doğru bir şey değil, etik değil! Ayrıca reklam geliri de buna göre dağıtıldığı için, birilerinin parası haksız yere başkalarına gidiyor.’’
Yani skandal büyük zaten reklamların arasında yayınlanmak için yapılan programlar, diziler v.b.; reklam gelirleri de saptırılıyor. Ülkemizde toplamda 2500 adet olan reyting cihazının şu an 800’ü deşifre olduğu için iptal edildi. Şu an ise 1700 hanede ölçüm devam ediyor ama onlar da nasıl?!..
Ayrıca AGB ve TİAK’ın, deneklerin her yıl yüzde 20'si, 5 yılda da tamamının değiştirilmesi görevlerini yapmadıkları da anlaşılmış. AGB bazı denekleri tam 10 yıldan beri ise hiç değiştirmemiş.
Bundan yaklaşık iki yıl önce AGB ve onu denetleyen bir üst kurul olan Televizyon İzleyicileri Araştırma Komitesi (TİAK) yöneticilerinin TRT'nin iki program yapımcılarını suçlayan açıklamaları üzerine, TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin konuyu araştırıp yargıya taşımış ve AGB de, 220 deneğin reyting ölçüm cihazlarını sökmüştü.
Hatta beyaz eşya hediye ederek kendi programlarını izletmek isteyen yapımcılar da gündeme gelmişti. O dönemlerde TİAK bir skandal ortaya çıkarmıştı, yine bir yapımcı, dizisinin reytingleri yükselsin diye, reyting cihazı olan Ankara ve İzmir’deki 20 haneyi maaşa bağlamış, aileler de itiraf etmiş. Bu örnekler daha da çoğalabilir, acı ama gerçek türünden hepsi de…
Toprak Sergen, bir evde tesadüfen cihazı görmesini analatıyor: "Bugün ekranlardaki birçok starın, sanatçının, programın kaderini belirleyen reyting ölçme cihazını bir evde gördüm. Büyükçekmece, Gürpınar'da çekim yapıyorduk. Oradaki çocuklar bana 'Abi şu evde reyting ölçme cihazı var' dediler.
Ev bu aletten dolayı mahallenin en havalı eviymiş meğer. Hemen gittim, kendimi misafir ettirdim. Aleti görmek istediğimi söyledim. Baktım, küçücük bir şey. Evin sahibi devekuşu çiftliğinde çalışıyordu. 3 tane çocukları var. Çocuklar sabahtan akşama kadar hiçbir iş yapmayıp hastalıklı vaziyette TV izliyorlar. "Neyi izliyor, neyi seviyorsunuz?" diye sorduğumda şu cevabı verdiler: Fark etmez, bakıyoruz işte. Bize televizyonun hep açık kalmasını söylediler, hiç kapatmıyoruz... Toprak Sergen "Ailenin sevdiği bir televizyon programı bile yoktu. Kanalı bile değiştirmiyorlardı. 'İşte kaderimiz bu' diye düşündüm'' Yani bu reyting bu denli bilinçsiz izlencelerle mi oluşuyor… işte alın somut örnek.
Reyting cihazı konulan hanelerin de suçunun olduğu gerçek, bu haneler bunu hiçbir şekilde hiç kimseye deşifre etmemeli ama gelin görün ki evinde böyle bir cihaz olan bir Türk ailesi bundan konu komşuya bahsetmeden yerinde durabilir mi? Bundan sonra cihaz konulacak haneler de daha özenli seçilmeli, acaba gerçekten yasal olarak maaşa bağlansalar daha bir ciddi görev edinirler, biraz çabaladım ama içinden çıkılmaz bir durum …Acil yetkililer tarafından çözümler üretilmeli!
Bütün bunlar ağır aksak olan reyting sistemimizin tamamen göçtüğüne kanıt.Bu durum aslında televizyonculuk tarihimizde kara bir lekedir. Deşifre olmak ne demek, kimler tarafından kime deşifre edildi bu haneler, birilerinin televizyonculuğumuzu kurtarması, aklaması için acilen bunları açıklık getirmesi gerek.
