Türkiye’deki anayasa referandumundan bir buçuk ay önce 3 Mart'ta Türkiye’de ve Almanya’nın bazı şehirlerinde aynı anda vizyona giren Hüdaverdi Yavuz'un yönetmenliğindeki "Reis" filmi bir yandan Erdoğan’ın çocukluğunu anlatıyor, bir yandan da İstanbul Belediye Başkanı seçildiği 1994 yılından, hapis cezası aldığı 1999 yılı arasındaki siyasi kariyerine ışık tutuyor. Reha Beyoğlu ve Özlem Balcı'nın başrollerini paylaştığı filmde Cumhurbaşkanı Erdoğan mütevazı, adil, sorumluluk sahibi, dini bütün ve herkes tarafından sayılan bir çocuk ve vizyonundan vazgeçmeyen, sürekli düşmanlar tarafından tehdit edilen bir yetişkin olarak gösteriliyor.
Kasımpaşa nostaljisi
Film Erdoğan’ın İstanbul’un Kasımpaşa semtindeki çocukluğunu ele alıyor. Filmde Erdoğan'ın çocukluğunun geçtiği Kasımpaşa semti parlayan Chevroletlerin ara sokaklarda gezdiği nostaljik ve temiz bir semt olarak gösteriliyor. Erdoğan, çocukken bile herkesin ‘reis’ ya da ‘hoca’ diye hitap ettiği, parlak geleceği gözlerinden okunan çekingen temiz suratlı bir genç olarak anlatılıyor. Küçük Tayyip kavgalı insanları barıştırıyor, simit ve çerez satarak kendi harçlığını kazanıyor. Babasının bisiklet alması için verdiği parayı bir arkadaşı okula gidebilsin diye onun ailesine veriyor ve bir çay ocağının sahibi yanlışlıkla hapishaneye girdiğinde onun dükkanına bakıyor. Film tek ‘günahı’ futbolu sevmek olan namuslu ve hırslı bir öğrencinin resmini çiziyor.
Film Erdoğan'ı ön plana koymamaya çalışarak, aslında daha çok onun dünyasını anlatıyor. Filmde bu dünyanın ağırlıklı olarak erkeklerden oluştuğu dikkat çekiyor: Sinirli bir başkanı olan futbol klübü, erkek tayfası, çay ocağı, siyaset dünyasındaki yoldaşları ve babası... Erdoğan’ın babasının gerçek hayatta oğluna karşı şiddet uyguladığı iddialarına karşın, baba filmde sert ancak kalbinde anlayışlı bir yaşlı adam olarak gösteriliyor. Film boyunca sadece üç kadın, kısa sahnelerde görülüyor.
Gerçeklerin ve fiksiyonun iç içe girdiği bu film Erdoğan'ın hikayesini, düşmanlarla çevrili, Allah ve halk tarafından korunan ve güç alan bir kahramanın hikayesi olarak seyirciye aktarmayı amaçlıyor.
Seyriciler gergin
Berlin'de filmi izleyen seyircilerin her halinden gergin oldukları anlaşılıyor. Almanya ile Türkiye arasındaki son gelişmeler, insanların medyaya karşı tepkili olmalarına yol açmış durumda. Birçoğu kendilerinin doğru bir şekilde görülmediği ve gösterilmediği görüşünde ve bundan dolayı medyadan uzak duruyor.
Bir grup başörtülü kız öğrencisi ise rahat. Aralarında konuşan kızlar filmi çok beğenmiş. 17 yaşındaki Havva ‘Aslında biz çoğunu biliyorduk fakat filmde hepsini bir daha yaşayabildik’ diyor. 13 yaşındaki Eda ise ‘Büyüklerimizin diğer politikacılarda her şeyin daha kötü olduğunu ve her şeyin Erdoğan ile birlikte değiştiğini söylerlerken neyi kastettiklerini şimdi anladık’ diyor.
Sinemanın fuayesinde ateşli bir Erdoğan taraftarı ‘Erdoğan’in herşeyi doğru yaptığını ve demokrasiyi Almanya’dan değil Türkiye’den öğreneceğimizi gördük’ diyor ve yazın ailesiyle temelli Türkiye’ye taşınacağını ekliyor. ‘Almanya’yı seviyoruz fakat son zamanlarda Türkiye’ye ye karşı yürütülen propaganda bizi Almanya’dan soğuttu’ diyor. İsmini vermek istemeyen bir seyirci ‘Film felaketti’ diyor ve ‘Filmin kimin hakkında olduğu hiç anlaşılamadı’ diye ekliyor.
Türkiye’de ise film vizyona girmeden önce gerginliklere yol açmıştı. Reis filmi çalışanlarının bir kısmı alacaklarının ödenmediği gerekçesiyle yargı yoluna başvurmuştu. Filmin yönetmeni Hüdaverdi Yavuz da 'Medyabey' adlı internet sitesine açıklamasında yaşanan tatsızlıklardan dolayı filmin galasına katılmayacağını açıklamıştı.
Filmlerin popülaritesinin değerlendirildiği internet veri tabanı IMDB’de "Reis" (Internet Movies Databes-İnternet Film Veritabanı) 10 üzerinden sadece 1,7 puan alabildi.
© Deutsche Welle Türkçe
Ceyda Nurtsch / Berlin
