Çeviri - Gonca Tokyol
İspanya hükümetinin tepkisi ve Anayasa Mahkemesi’nin askıya alma kararına rağmen 1 Ekim’de bağımsızlık referandumu düzenlemeyi planlayan Katalan hükümeti ile Madrid arasındaki gerginlik artarak devam ediyor.
Referandumu ‘yasa dışı’ olarak nitelendiren İspanyol hükümeti, Katalonya’nın başkenti Barcelona’ya on binlerce ulusal polis konuşlandırırken, 14 yerel hükümet yetkilisinin gözaltına alındığı ve Katalonya hükümetine ait yönetim binalarının basıldığı operasyonların ardından düzenlenen protestolarda polis ve eylemciler arsında gergin anlar yaşandı.
On binlerce kişi polis operasyonlarını protesto ederken, arama yapılan Katalan hükümet binalarının önünde toplanan eylemciler, “İşgal kuvvetleri dışarı”, “Sokaklarımız bizimdir” sloganları attı.
Son olarak bugün de Katalonya’nın bağımsızlık referandumunu destekleyen binlerce öğrenci, Barcelona Üniversitesi’nde işgal başlattı. “Oy vereceğiz” diye slogan atan üniversiteliler, İspanyol devletine karşı ‘kalıcı işgal’ başlattıklarını duyurdu.
Anayasa Mahkemesi referandumu askıya aldı
Katalonya Parlamentosu, 6 Eylül’de yapılan oylamada, 1 Ekim’de bağımsızlık referandumuna gidilmesini oy çokluğuyla kabul etti. İspanya Anayasa Mahkemesi ise Başbakan Mariana Rajoy’un talebi üzerine Katalonya’daki referandum kararının Anayasa’ya aykırı olup olmadığının değerlendirileceği açıklamasıyla, 8 Eylül’de oylamanın askıya alındığını duyurdu. 7.5 milyonluk nüfusa sahip olan Katalonya özerk bölgesi yönetimi ise Madrid’in engelleme çalışmalarına rağmen referandumun düzenleneceğini açıkladı.
700’den fazla yerel yönetici hakkında soruşturma başlatıldı
Anayasa Mahkemesi kararını dinlemeyen yetkililerin suç işlediğini savunan İspanya hükümeti, 700’den fazla yerel yönetici hakkında soruşturma başlatırken, Katalonya'daki üç küçük kasabanın yerel yöneticileri de referandumun gerçekleşmesine yardım etme suçlamasıyla Salı günü mahkeme karşısına çıkarıldı.
"1 Ekim’de elbette ki oy kullanacağız"
Hükümetin ve mahkemenin aldığı karara rağmen, Katalonya’da iktidarda olan “Junts pel Si” (Evet için Birlik) ittifakı ise polisin referanduma yönelik propaganda malzemelerini ele geçirmek için operasyonlar düzenlediği sırada, referandum kampanyasının başladığını duyurdu. Tarragona’da düzenlenen ve seçim kampanyasının başlatıldığı toplantıya binlerce kişi katılırken, Katalonya Özerk Yönetim Başkanı Carles Puigdemont yaptığı konuşmada, "Bazıları 1 Ekim'de oy kullanmayacağımızı düşünüyor. 1 Ekim'de ne olacağını sanıyorsunuz? Elbetteki oy kullanacağız. Katalonya'da bizler demokratız" ifadelerini kullandı.
Öte yandan, Katalonya Adalet Yüksek Mahkemesi (TSJC) Katalonya özerk yönetim başkanlığı tarafından açılan referandumla bağlantılı internet sayfasının kapatılması talimatını verdi. İnternet sitesi, kapatılmasının hemen ardından yeni bir adresten yeniden kullanıma açıldı.
Katalan hükümetinin binaları basıldı, 14 yetkili gözaltına alındı
İspanya hükümetinin referanduma yönelik en büyük tepkisi ise planlanan tarihten 11 gün önce geldi. Çarşamba sabahı gerçekleştirilen operasyonda, ekonomi ve dışişleri bakanlıklarının yanı sıra Katalonya Başkanlığı binası İspanya Ulusal Muhafızları tarafından basıldı ve Katalonya Başkan Yardımcılığı Genel Sekreteri Josep Maria Jove’nın da aralarında bulunduğu 14 yetkili gözaltına alındı. Polisin ele geçirildiği belgeler arasında seçimde kullanılmasından şüphelenen ve üzerlerinde Katalan hükümetinin logosu bulunan 45 bin zarf da ele geçirildiği kaydedildi.
Polisle protestocular arasında gerginlik
Operasyonların ardından Barcelona başta olmak üzere birçok Katalan kentinde on binlerce gösterici sokağa çıktı. Polisten yapılan açıklamaya göre, yaklaşık 4 bin gösterici Jove’nin ofisinin önünde bir araya gelerek, “Oy vereceğiz” sloganları attı. Bağımsızlık yanlısı Popular Unity Candidacy (CUP) partisinin genel merkezinin önünde bir araya gelen, çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu binlerce eylemcinin ‘kontrol altında tutulması’ için de olay yerine polis çağrıldı. Yer yer polis ile göstericiler arasında gerginlik yükselirken, BBC’ye konuşan eylemciler oy vermenin yasaklanmasının kabul edilemez olduğunu söyledi.
"Biz oy vermek istedik, onlar savaş ilan ettiler"
Başbakan Rajoy, son gelişmelerin ardından normale dönme çağrısı yaparken, hükümetin sert tutumu Katalan yetkililer tarafından eleştirildi. Katalan Ulusal Meclisi’nin başkanı “Büyük bir hata yaptılar, biz oy vermek istedik ve onlar savaş ilan ettiler” dedi. Bir diğer önemli kuruluş Barcelona’nın Komşuları Federasyonu da insanlara sokağa inme ve Katalan kurumlarını koruma çağrısı yaptı.
Barcelona Belediye Başkanı Ada Colau da Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Barcelona’daki, Katalonya’daki ve İspanya’nın genelindeki protestoları memnuniyetle karşılıyor ve kutluyoruz. Protesto etmeye devam edin, her zaman barışçıl şekilde” ifadelerini kullandı. Colau, “Devletin otoriter tepkisi karşısında Barcelona Katalan kurumlarının yanındadır ve Katalan öz yönetimini savunur. Eğer Rajoy, saldırgan stratejisinde ısrar ederse çeşitli Katalan yanlısı seslerin hakları ve özgürlüğü savunmak adına her zamankinden daha bir arada olduğunu görecek” diye ekledi.
"Madrid, de facto olağanüstü hal uyguluyor"
Gerginlik, İspanya Parlamentosu’na da yansırken, solcu bağımsızlık yanlısı ERC partisinden Gabriel Rufian, Rajoy’a “kirli ellerini Katalan kurumlarından çekmesini” söyledi. İspanya yönetimini ‘de facto bir olağanüstü hal’ uygulamakla suçlayan Katalonya Özerk Yönetim Başkanı Carles Puigdemont da, Madrid’in Katalonya’nın ekonomisi üzerindeki etkisini artırmaya çalıştığını savundu.
Öğrenciler üniversiteleri işgal etti
İspanya İçişleri Bakanlığı, bugün yaptığı açıklamada, Katalonya’nın kuzeydoğu bölgesine polis gönderildiğini duyururken, öğle saatlerinde bir araya gelen yaklaşık 2 bin öğrenci yerel hükümet üzerindeki baskının sona erdirilmesi talebiyle işgal başlattı. Bağımsızlık yanlısı bayraklar taşıyan öğrenciler, referanduma destek amacıyla hafta sonu da üniversitelerin terk edilmemesi çağrısında bulundu.
