T24- Ekonomi yazarı Güngör Uras, piyasa değeri 7 yılda 293 milyon doalrdan 2.1 milyar dolara yükselen Mey Şirketi'nin başarı serüvenini yazdı. Uras'a göre alkollü içki pazarındaki bu başarının ardında Mey'i sermaye gruplarından bağımsız yöneten profesyonel ekip var.
Uras'ın Milliyet gazetesindeki köşesinde yayımlanan (22 Şubat 2011) yazısı şöyle:
Rakı aynı rakı, fiyatı yükselten pazarlama becerisi
Rakı aynı rakı. Pazar aynı pazar. Ama bakınız rakı üreten bir kuruluşun fiyatı nasıl değişiyor:
* 2004 yılında TEKEL, alkollü içki pazarının yüzde 100’üne sahip idi. TEKEL’in içki bölümü Nurol/Limak/Özaltın/TÜTSAB tarafından Mey adı ile kurulan şirkete 293 milyon dolara satıldı. Ortaklar şirketi idare edemedi. Kurtulmak için satışa çıkardı.
* 2006 yılında Texas Pasific Group isimli Amerika kaynaklı bir yatırım fonu Mey şirketini 810 milyon dolara satın aldı. Yeni yapıda şirket sermayesinin yüzde 10’una, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı İsak Antika’nın yönetimindeki Actera isimli yatırım fonu sahip oldu.
Fon, şirketi profesyonel yöneticilere teslim etti. Yöneticilere belli oranda sermayeden pay verdi. Profesyonel kadro çok iyi çalıştı. Şirketi güçlendirdi... Rakıda tekel durumuna getirdi. Votka ve şarapta pazara girdi. Değerini yükseltti. Fonun kuruluş amacı doğrultusunda iyi fiyatı bulduğu için satışa çıkarmaya karar verdi. Ya halka açacak ya blok olarak satacaktı. Blok olarak alıcı buldu.
* Önceki gün Mey’in yüzde 100 hissesinin İngiliz içki grubu Diageo tarafından 3.3 milyar TL fiyat üzerinden (yaklaşık 2.1 milyar dolardan) satın alınacağı açıklandı.
Satılan Mey şirketi, “Mey” şemsiyesi altında, Yeni Rakı, Tekirdağ, İzmir, Yekta, Altınbaş, Klüp, Mest, Kadim, Birader markalı rakıları üretiyor. “Burgaz Rakı“ şemsiyesi altında Burgaz ve Ata markalı rakıların üretimini ve pazarlamasını yapıyor.
Mey’in rakıda pazar payı % 86.3
Mey grubunun votka pazarında yüzde 11, şarap pazarında yüzde 6 payı var. Değişik markalar ile votka, rakı üretim ve pazarlamasını da yürütüyor.
Mey grubunun “Mey” şemsiyesi altındaki rakılar ile rakı pazarındaki payı yüzde 77.3, “Burgaz” şemsiyesi ile ürettiği rakılarda pazar payı yüzde 9.0, toplam rakı pazarındaki payı ise yüzde 86.3 oranında. Açık anlatımıyla eski TEKEL günlerine benzer bir pazar yapısı oluşmuş durumda.
Bu tablonun arkasında ne var? Mey şirketini satın alan fonlar bu işin uzmanı olduğu için mi, Mey başarılı oldu, değeri yükseldi? Yabancı fon yönetimi Türkiye’ye içki teknolojisi getirdi, yepyeni makineler satın aldı da mı Mey pazarda öne fırladı? Bu iş sermayeye dayanıyordu, yabancı fon bolca para getirdi de onun için mi Mey başarılı oldu?
Hayır. Mey’in, pazar payının ve değerinin artmasının arkasında sadece yönetim becerisi var. Bizde sermaye grupları, patronlar profesyonel yöneticilere inanmaz, güvenmez. Yabancı sermaye grupları ise başarının temelince profesyonel yöneticinin becerisinin olduğunu bilir.
Başarıya şapka çıkarılır
Örnek mi? Fonlar tarafından satın alınan Migros/Tansaş/Makro grubunu şahlandıran profesyonel yönetici Bülent Özaydınlı ve ekibidir. Fonlar tarafından satın alınan Mey grubunu çoşturan, koşturan profesyonel yönetici Galip Yorgancıoğlu ve ekibidir. İki yönetim de yüzde yüz profesyonel, sermaye gruplarından bağımsız yönetimlerdir.
Üretim tesisleri TEKEL’in eski tesisleri. Üretimin formülünü geliştirenler, araştırma geliştirme yaparak kaliteyi yükseltenler, yeni markalarla piyasaya rakı çıkaranlar, votka ve şarap çıkaranlar TEKEL’in yetiştirdiği eski personel. İşin kaptanı Türk. Sonuç 2010 yılında 766 milyon TL net satış hasılatı 305 milyon TL kâr.
Mey grubunun değerini artıran, yönetimin bir önemli becerisi ile TMSF’nin ve Rekabet Kurulu’nun bir büyük hatasını hatırlatmamak yanlış olur. Rakı pazarında Mey’in payı yüzde 63, Burgaz’ın payı yüzde 28 iken TMSF Burgaz’a el koyarak satışa çıkardı. Burgaz grubunu 65 milyon dolara Mey grubu satın aldı. Rekabet Kurulu da buna izin verdi. Ekonomi yazarı Yavuz Semerci yazılarıyla uyarıda bulundu. “Bu satış ile Mey’in piyasa değeri 2 milyar, hatta 2.5 milyar TL’ye yükseliyor. Burgaz başka sermaye grubuna satılsa en az 500 milyon dolara satılırdı” dedi. Dedikleri çıktı ama, neyin nasıl olduğuna değil, sonuca bakılır. Sonuç ise Mey’i yöneten profesyonel ekibin başarısıdır. Başarıya şapka çıkarılır.
