Taha Akyol
(Hürriyet - 4 Mayıs 2012)
Mahkeme iptal eder mi?
Cumhurbaşkanı seçimi konusunda Anayasa Mahkemesi bir sürpriz yapar mı? Gül için kanunla öngörülen 7 yıllık süreyi veya ‘iki defa seçilememe’ hükmünü iptal eder mi?
Bu konuda Danıştay Üyesi Prof. Ali Ulusoy çok dikkat çekici bir makale yazdı. Önümüzdeki günlerde Terazi adlı aylık hukuk dergisinde yayımlanacak.
Baştan belirteyim, Prof. Ulusoy’un tezi özetle şöyle: Gül’ün cumhurbaşkanlığı süresinin sonradan çıkarılan kanunla 7 yıl olarak belirlenmesi anayasaya uygundur. Fakat Gül için konulan “İki defa seçilemez” hükmü Anayasa’ya aykırıdır!
Anayasa Mahkemesi de bu yönde karar verirse, Gül cumhurbaşkanlığı seçimi için hukuken aday olabilir! Peki bunu yapar mı?
Gül ve Erdoğan seçim meydanlarında karşı karşıya gelir mi?
7 yıl Anayasa’ya uygun
Prof. Ulusoy’un uzun makalesini burada şöyle özetlemek mümkün: 31 Ekim 2007 tarihinde yürürlüğe giren anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanlığı süresi için “5 yıl” hükmü getirildiğinde, Gül çoktan cumhurbaşkanı seçilmişti, süresi 7 yıldı. 5 yıl hükmü, gelecek cumhurbaşkanları içindir.
Sonra, 26 Ocak 2012’de AK Parti bir kanun çıkardı. CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne götürdüğü bu kanunda iki temel düzenleme var:
Bu kanundaki geçici maddeye göre, Gül’ün süresi 7 yıldır. Bunda bir sorun yok.
Fakat aynı geçici maddeye göre, Gül 7 yıllık süre dolduktan sonra ikinci defa aday olamaz. İşte Prof. Ulusoy bunu Anayasa’ya aykırı buluyor.
Gül’ün süresinin 7 yıl olduğuna ben de katılıyorum. Daha 2 yıl önce Milliyet’te yazmıştım: Meclis’in seçtiği cumhurbaşkanının süresi 7 yıl, halkın seçeceği cumhurbaşkanının süresi 5 yıldır diye. (Milliyet, 17.02.2010)
Gül, yine aday olabilir mi?
Prof. Ulusoy’un uzun makalesindeki en önemli husus Gül’ün ikinci defa aday olmasını engelleyen bu “geçici madde”nin Anayasa’ya aykırı olduğunu ileri sürmesidir. Bu mesele daha önce benim dikkatimi çekmemişti.
Prof. Ulusoy’a göre, cumhurbaşkanı adayı olmak, gereken niteliklere sahip her vatandaşın temel haklarından biridir. Cumhurbaşkanı seçimini düzenleyen Anayasa’nın 101. maddesinin bugünkü metninde Gül’ün “ikinci defa” aday olmasını engelleyen bir hüküm yoktur. Bunu engelleyen, kanundaki “geçici madde”dir. Fakat Anayasa’nın verdiği bir seçilme hakkını kanunla kaldırmak mümkün değildir...
“Doğrudan anayasa ile tanınan bir ‘anayasal temel hak’ olan seçilme hakkı kapsamındaki ‘iki defa cumhurbaşkanı seçilebilme’ hakkının kanun seviyesindeki bir normla (geçici madde ile) kaldırılması normlar hiyerarşisine aykırıdır.”
Yani, anayasa üstün normdur, kanundaki ‘geçici madde’ ile Gül’ün adaylığının engellenmesi Anayasa’ya aykırıdır.
Hukuki ayrıntıyı merak edenler, makale Terazi’de yayımlandığında tam metni okuyabilirler.
Gül mü, Erdoğan mı?
Anayasa Mahkemesi, hukuken ciddiye alınması gereken bu gerekçeyle “geçici madde”yi iptal ederse, Gül, Erdoğan karşısında aday olur mu?
Bunu hayal etmek bile saflık olur. Fakat, “İkinci defa seçilemez” diye kanun çıktığında Gül’ün biraz kırgın olduğu söylenmişti. Eğer mahkeme böyle bir karar verirse bu duygusunu telafi etmiş olur sanırım.
Daha önce yazdığım ‘senaryo’ benim gözümde geçerliliğini koruyor: Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı, Abdullah Gül Başbakan... İki ismin yakın çevresinden şimdilerde dinlediklerim, bu senaryonun gittikçe kuvvetlenen bir ihtimal olduğunu gösteriyor.
Bana göre, Türkiye’nin de lehine olan budur.
Cumhurbaşkanını halk seçecek; Erdoğan’ı mağlup edecek bir olası adayı siz görüyor musunuz?! Gül’ü kongrede ve ardından genel seçimlerde mağlup edecek bir olası adayı siz görüyor musunuz?!
