POS tefecileri birleşti!

Maliye'nin peşine düştüğü POS tefecileri işi büyüttü. Günlük ciroları 1 milyon liraya ulaştı, hatta kontörle ihracat yaptığını belgeleyip KDV iadesi alanlar bile var. Bölgeler arası işbirliği yapan tefeciler 'yasadışı iş yapmadıklarını' savunuyorlar.

Maliye Bakanlığı tarafından soruşturma başlatılmasına rağmen, sayıları her geçen gün artan POS tefecileri, dudak uçuklatan yöntemlerle "hizmet" vermeye ve milyon liralık cirolar yapmaya devam ediyorlar. Daha önce kurdukları küçük şirketler üzerinden çalışan POS tefecileri, giderek daha fazla "organize" oldular ve bölgeler arası işbirliklerine başladılar.

Kriz döneminde hem sıradan tüketicinin hem de nakit sıkıntısı çeken KOBİ'lerin yoğun ilgi gösterdiği POS tefecileri, artık "kontör ihracatı" yapıp vergi iadesi bile alıyor. "Her işimiz yasal. Hükümetin çözemedeği kredi kartı sorununu biz çözdük" diyen POS tefecileri, Maliye'nin soruşturmasına rağmen el ilanları ve internet siteleri aracılığı ile reklam yapmaktan ve müşteri toplamaktan hiç çekinmiyor.

5 bin kişinin hesapları inceleniyor

Gelir İdaresi Başkanlığı, Kasım 2008'de Referans'ın gündeme getirdiği "POS tefeciliği"ne yönelik olarak geçen hafta 81 ilde soruşturma başlattı. Maliye Bakanlığı'nın emriyle harekete geçen Gelir İdaresi, POS tefecilerini tespit etmek üzere 29 ildeki hesapları inceleme altına aldı. Mobil İletişim Sistemleri ve Araçları İşadamları Derneği (MOBİSAD) Kasım 2008'de yaklaşık bin kişinin POS tefeciliği yaptığını bildirirken Maliye geçen hafta 5 bin kişinin hesaplarının POS tefeciliği şüphesi ile incelemeye alındığını duyurdu. İlk dönemde 3 şirket üzerinden faaliyet gösteren tefeciler şimdi daha organize olmuş durumda.

Yaklaşık 7 ay içinde altın, beyaz eşya ve özellikle kontör satışı yoluyla POS tefeciliği yapan kişilerin sayısı 5 kat arttı. Bu artışta POS tefecilerine sadece tüketicilerin değil, küresel krizin yarattığı durgunluk nedeniyle üretemeyen ve satamayan küçük şirketlerin yönelmesi etkin oluyor. Yoğun talepten başını alamayan POS tefecileri "kontör ihracatı" yaparak vergi iadesi bile almaya başlarken kimi bayilerin günlük cirosu 1 milyon TL'ye kadar çıktı.

'Sizlere destek için buradayız'

Bir yandan el ilanları diğer yandan internet siteleri aracılığıyla reklama devam eden POS tefecilerinden bir şirketin "resmi" internet sitesinde, "Kredi kartları borçlarınızı kapatıp kurban kesmek yerine, bankalar sizleri kurban seçiyorlar. Artık bankalara kurban olma devri bitti" ifadesi yer alıyor. Açılış sayfasında büyük harflerle "İşlemlerimiz tamamen belgeli ve ticaret hukukuna uygundur" yazan sitede, POS tefeciliğinin tüm ayrıntıları açıkça anlatılıyor.

POS tefecileri, internet sitesi üzerinden bankalara olan borçlarını ödeyemeyen ve faiz yükü altında ezilen vatandaşlara, "Sizleri yakından izleyen bizler, şimdi artık destek olmak, yükünüzü hafifletmek için buradayız. Merak etmeyin, onların size vurduğu gibi bizler size vurmadık ve asla vurmayacağız. Sizi içerisinde bulunduğunuz durumdan kurtarmak için buradayız" cümleleri ile sesleniyor. Sitenin "İletişim" bölümünde ise Maliye'nin soruşturma başlatarak aradığı POS tefecilerinin cep telefon numaralarına erişilebiliyor.

'Tefeci değiliz kolaylık sağlıyoruz'

Referans'a konuşan bir POS tefecisi, yaptıkları işin kesinlikle kanuna uygun olduğunu vurgulayarak "Kredi kartları konusunda hükümetin yapmadığı bir kolaylığı bizim gibi firmalar sağlıyorlar. Bize teşekkür edilmesi lazım" dedi. Bir tüketicinin aldığı ürünü geri satmasında hiçbir yasadışı işlem olmadığını belirten bu kişi, "Diyelim ki gidip bir kuyumcudan altın aldınız, sonra da gidip o altını bozdurdunuz. Bütün işlem bu. Bunda yasal olmayan bir şey var mı? Arada alınan komisyon ücretine danışmanlık ücreti denebilir. Ücretsiz iş yapan kimse tanıyorsanız, ben de onunla işlem yapmak isterim" diye konuştu. Verdikleri hizmetin bankaları zarara uğrattığı için engellenmek istendiğini savunan POS tefecisi, şöyle konuştu:

"Buna tefecilik denmesi doğru değil. İnsanların kanını emen bir uygulama değil. Bu işlemi yapan her vatandaş memnundur. Hükümetin yapmadığı bir kolaylığı bu tür firmalar sağlıyorlar. Bu firmalara teşekkür etmek lazım. Tabii ki bir hizmet veriliyorsa ücreti de alınacaktır. Alım satım farkından para kazanılır, bundan da taraflar memnundur. Gelir İdaresi'nin soruşturmasından ciddi bir sonuç çıkacağını sanmıyorum. Çünkü yasadışı bir şey yok."

Kontör ile ihracat yapıp
vergi iadesi alan var

Öte yandan POS tefeciliği nedeni ile büyük zarar gören sektörlerin başında gelen mobil iletişim sektörü temsilcileri ise bu sorunun bir an önce çözülmesini talep etti. Maliye'nin başlattığı soruşturmanın çok olumlu bir adım olduğunu dile getiren MOBİSAD Başkanı Dursun, Türkiye'nin dört bir yanında tek tek bayiler tarafından yapılan POS tefeciliğinin geçen süre zarfında "organize" bir hal aldığına dikkat çekti. Dursun, "Aldığımız duyumlar farklı bölgelerdeki bayilerin bile POS cihazı değiş tokuşu yaptıklarını ve birlikte hareket ettiklerini gösteriyor" dedi.

Kontör satışı yoluyla kredi kartı üzerinden tefecilik yapan bayilerin "kontör ihracatı"na bile başladığını ifade eden Murat Dursun, "Kontör ile ihracat yaptığını belgeleyip vergi iadesi alan bile var. Bazı kontör bayilerinin günlük ciro akışının 1 milyon TL'ye ulaştığını biliyoruz" diye konuştu. KOBİ'lerin de bu yolla borçlarını ödemeye başladığına dikkat çeken Dursun, "Bir süre sonra kurumsal borçların da finansmanı için kullanılmaya başlandı. KOBİ sahiplerinin çevrelerinden kredi kartı çıkarttırarak kart limitlerini bu tür borç ödemeleri için kullandıklarını, POS tefecileri yoluyla nakit para elde ettiklerini öğrendik. Türkiye'nin her yerinde kullanılıyor" dedi.

Bankalar Pos tefeciliğine göz yumdu

Kontör satışı yoluyla POS tefeciliği yapanların her gün yeni bir yöntem keşfettiğine dikkat çeken MOBİSAD Başkanı Murat Dursun, şunları söyledi: "Kontör yükte hafif, pahada ağır bir ürün. Stok devir hızı çok yüksek ve cirosu çok büyük. Burada bankaların da büyük sorumluluğu var. Bankaların ‘Ben alacağıma bakarım' deme lüksü yok. Çünkü bu risk dönüp dolaşıp bankalara da patlayacak. Onların da bizimle aynı hassasiyeti göstermesi lazım. Günü kurtarmak adına bankalar POS tefeciliğini uygun bir araç olarak değerlendirdiler ama bu işlemlere göz yumarak büyük riskleri satın almış oldular. Gelir İdaresi'nin işin bu tarafını da değerlendirmesi lazım."

POS cihazlarıyla tefecilik nasıl yapılıyor?

* POS tefeciliği nakit para ve kredi kartı borçlarının kapatılması için 2 ayrı yöntemle var.

* 10 bin TL nakit paraya ihtiyacı olan vatandaş için kredi artıyla satış yapılmış gibi POS cihazından 13 bin liralık çekim yapılıyor.

* Vatandaş 10 bin lirayı alıyor, 3 bin lira ise faiz ve vergi karşılığı olarak tefeciye kalıyor.

* İşletme, bu işlem için satış yapılmış gibi vatandaşa fiş kesiyor.

* POS tefecisi, diğer satışlarla birlikte POS cihazındaki bu sahte satışı da KDV beyannamesine dahil ederek vergisini ödüyor.

* Kredi kartı borçlarının ödenmesinde ise, 10 bin TL'lik kart borcunu tefeci nakit olarak kapatıyor.

* Karşılığında yine mal satılmış gibi 11 bin liralık çekim yapıyor.

* Vatandaş taksitlendirilen 11 lirayı 1 yıl boyunca bankaya ödüyor.


Tefeci sayısı 2001 krizini de geçti

Bankalardan kredi temininin zorlaştığı kriz döneminde tefeci sayısında artış gözlenirken belgede sahtecilik suçu da yükseldi. Emniyet Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire (KOM) Başkanlığı'nın "2008 Faaliyet Raporu"na göre geçen yıl tefecilere yönelik düzenlenen 248 operasyonda 548 kişi yakalandı. Ekonominin küçüldüğü 2001 krizinde ise yakalanan tefeci sayısı 350 idi.

Rapora göre tefeciliğin yanı sıra belgede sahtecilik suçunda da artış gözlendi. Daha çok sahte araç muayenesi yaptırmak, sahte belge düzenleyerek bir başkasının yerine motorlu taşıt sürücü kursu sınavına girmek, sahte ilaç kutusu veya sahte ilaç kupürü kullanarak ilgili kurumlardan ödeme talep etmek, son kullanım tarihi geçmiş ilaçları piyasaya sürmek, sahte alkollü içki ve sigara bandrolü basmak ve piyasaya sürmek suçundan, geçen yıl yapılan 4144 operasyonda 9500 kişi yakalanarak, haklarında yasal işlem yapıldı.

Diğer taraftan 548 kişinin yakalandığı tefecilik suçunun kaynağında ise kredi kanallarında yaşanan tıkanma ve artan kredi kartı harcamalarının yattığı iddia ediliyor. Bürolarını, ticari yaşamın canlı olduğu bölgelerde açtığı bilinen tefecilerin hedef kitlesinin, borcunu ödemekte sıkıntıya düşen esnaf kesimi olduğu belirtiliyor. Banka kredisini ödeyemediği için kara listeye giren ve finansman ihtiyaçlarını karşılarken, nakit ihtiyacını karşılamak için elindeki çeki vadesinden önce kırdırmak isteyen kişilerin, tefecilerin kapısını çaldığı bazı polis kaynaklarından edinilen bilgiler arasında. Factoring şirketlerinin 90 günden uzun çekleri bozdurma konusunda isteksiz davranması da tefecilerin kapısına götüren nedenler arasında gösteriliyor.

Raporda ayrıca, tefecilerin bireysel tüketicilere yönelmeye başladığı da ortaya çıkıyor. Kredi kartı borcunu ödeyemeyen tüketiciler de tefecilerin kapısını çaldı. Türk Ceza Kanunu'nun 241. maddesinde tefecilik suçu, kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişi olarak gösteriliyor. Kanun 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 500 bin TL'ye kadar para cezası öngörüyor.

POS tefecisine 501 milyon
liralık ceza kesildi

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın vergi denetimleri, Türkiye'de avukattan pirinç üreticisine, akaryakıt istasyonu sahibinden eczacısına kadar bütün kesimlerin, fırsatını bulduğunda vergi kaçırdığını gözler önüne serdi. POS satışları izleme projesine göre vergi incelemeleri sonucu mükelleflere 501 milyon liralık vergi ziyaı cezası kesildi.

Gelir İdaresi Başkanlığı Faaliyet Raporu'ndan derlenen verilere göre, her kesimde ciddi tutarlarda gelir kaçağı ortaya çıkarıldı. Vergi kaçıranlara da vergi farkının yanı sıra, vergi ziyaı ve usulsüzlük cezaları uygulandı. İdare'nin yaptığı incelemeler ve verilen cezalar şöyle;

POS Satışları İzleme Projesi: Ekim 2008 döneminde kredi kartıyla elde edilen satış hasılatıyla ilgili aya ait KDV beyannamesinde uyumsuzluk olan mükelleflerin 2008 sonu itibariyle POS izleme sonuçları belirlendi. Gönüllü uyuma 2899 mükellef davet edildi, 434 mükellefin izahı yeterli görüldü, 1268 mükellef gönüllü uyuma katıldı ve 29 milyon 968 bin 616 liralık matrah artırdı. Vergi incelemelerinde de 3 milyon 848 bin 685 liralık matrah farkı, 501 milyon lira da vergi farkı tespit edildi. Mükelleflere 501.3 milyon lira vergi ziyaı cezası kesildi.

- Bandrollü ürün izleme sistemi: 193 bin 765 mükellef denetlendi. Mobil denetim cihazı ile denetimi yapılan ürün sayısı ise 425 bin 723 olarak tespit edildi. Bandrol denetimlerinde kesilen ceza miktarı da 4 milyar 7 milyon 109 lira.

- Akaryakıt pompalarında yazar kasa denetimleri: 9703 tutanak tutulan bu denetimlerde, akaryakıt istasyonlarına 3 milyon 334 bin 498 lira ceza uygulandı.

- Hububat ve Bakliyat Toptancıları Fiili Envanter Projesi: 24 milyon 607 bin 566 liralık gelirin kaçırıldığı saptandı. Mükelleflere 1 milyon 20 bin 691 lira vergi tahakkuk ettirildi, 742 bin 938 lira vergi ziyaı, 9876 lira usulsüzlük cezası, 2 milyon 80 bin 514 lira da özel usulsüzlük cezası kesildi.

- Pirinç Üreticileri ve Toptancıları Fiili Envanter Projesi: Bu mükelleflerin 7 milyon 361 bin 808 lirayı gizlediği anlaşıldı. İncelemelerde tarh edilen vergi tutarı 469 bin 473 lira, vergi ziyaı cezası 408 bin 827 lira, usulsüzlük cezası 154 bin 247 lira, özel usulsüzlük cezası da 780 bin 655 lira oldu.

- Çiftçi Kayıt Sistemi Vasıtasıyla Zirai Destekleme Prim İncelemeleri Projesi: Bu projede 78 milyon 782 bin 97 lira fark saptandı. 5 milyon 907 bin 562 lira vergi tahakkuk ettirildi, 10 milyon 727 bin 558 lira vergi cezası, 2 milyon 527 bin 873 lira da usulsüzlük cezası kesildi.
- Kayıtdışı işçiler: Yaygın ve yoğun vergi denetim çalışmaları sırasında 2007 yılında 12 bin 458, 2008 yılında ise 11 bin 64 kayıtdışı işçi tespit edildi.