Hülya Karabağlı
T24/ANKARA
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nda, Hopalı öğrencilerin infaz memurlarını darp ettiklerine ilişkin rapor tartışma çıkardı. CHP’li Malik Ecder Özdemir, cezaevinde ziyaret ettikleri kız öğrencilerin durumunu anlattı ve “ Hopa davasından yargılanan üniversiteli genç kızlar darp edilmiş. Kötü muameleye uğramışlar. Ama, rapora bakarsanız; zayıf ve çelimsiz bu öğrenciler infaz memurlarını darp etmişler. Böyle şey olur mu?” dedi. Rapora muhafefet şerhini açıklayan Özdemir’in konuşmasından sonra AKP’li Oya Eronat, “ PKK’lı ise öğrencileri serbest mi bırakalım? Bizler de üniversite mezunuyuz, cezaevlerinde üniversite mezunları yok mu” dedi. Eronat’ın sözlerine CHP’li Özdemir, “ PKK’lı da olsa, DHKP-C de olsa başka örgüt de olsa beni ilgilendirmiyor. Kaldı ki sadece birinin PKK’lı olduğu iddia ediliyor”. AKP’li Murat Yıldırım da, “Nereden gitmiş onlar. Ben araştırdım. Siverek’ten Hopa’ya gitmişler.
Ankara, Konya, Gaziantep Cezaevleri incelemelerine ilişkin raporların görüşüldüğü komisyon toplantısında, CHP Sivas Milletvekili Malik Ecder Özdemir, Hopalı kız öğrencilerin de yer aldığı rapora bölüme muhalefet şerhi koydu.
‘Öğrenciler koşulları bölüme zorla yerleştirildi”
Şerhin gerekçesinde, öğrencilerle yapılan yüzyüze görüşmeye dikkat çeken Özdemir, “ Koğuşlarında dinlediğimiz beş tutuklu (cezaevi yönetiminin de kabul ettiği gibi) normal koğuşların sahip olduğu imkanlara sahip olmayan daha kötü koşullardaki bölümlere zorla yerleştirildiklerini, koğuşlarının bitişiğinde bulunan ve sonradan boşalan bir bölümü mutfak olarak kullanmak istediklerini, bu taleplerinin cezaevi yönetimince reddedilmesi sonucunda ceza infaz görevlileri arasında yaşanan tartışmada darp edildiklerini ifade etmişlerdir” dedi.
Ankara 1 Numaralı L Tipi ve Ankara Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumları Raporu’nun Hopa öğrencileriyle bölümü şöyle:
-Heyetimiz olayda, tutukluların tahliye sonucu boşalan odayı idareye herhangi bir yazılı başvuru yoluna gitmeden keyfi ve fiili olarak kullanmak istediklerini gözlemlemiştir. Olay esnasında bir arbede yaşandığı taraflarca doğrulanmaktadır.
‘Sağ şakağında ekimoz’
-Hem tutuklular hem de görevli infaz koruma memurları aynı gün Sincan Devlet Hastanesi Acil Servisine götürülerek kontrolden geçmişlerdir. Tutukluların sağlık raporları üzerinde yapılan incelemede, beş tutukludan üçünde darp-cebir izine rastlandığı; bir tutuklunun bileğinde tırnak izine, bir tutuklunun da sağ şakağında ekimoz ile kol ve bacaklarda tırnak izine rastlandığı görülmüştür
‘İnfaz koruma memuruna 10 günlük istirahat’
-Görevli infaz koruma memurlarının sağlık raporları üzerinde yapılan incelemede ise, bir memurun sağ kalçasında eriten erozyon ve sağ omuz ve ön kolda erozyona rastlandığı, bir memurun bazı parmak tırnaklarında kırık ve sol kolda erozyona rastlandığı, bir memurun sol kolunda ekimoza rastlandığı, bir diğer memurun sol dirseğinde ve sağ kolunda yaygın erozyona rastlandığı ve bu nedenle 10 gün istirahat verildiği görülmüştür (EK:2).
-Tutukluların üçünde darp-cebir izi bulunmaması, diğer ikisinde ise hafif yaralanmalar dikkate alındığında bunların zor kullanım sırasında oluştuğu, ancak kasten darp ve yaralama veya kötü muamele biçiminde değerlendirilemeyeceğine kanaat getirilmiştir.
‘Gerekli hallerde zor kullanma’
-Tutukluların idari başvuru yoluna gitmeden ve gitmeyi redderek boş odayı zorla kullanmak istemeleri haklılığı savunulacak bir davranış değildir. İdare kurum düzenini sağlamak için tedbirler almaya yetkilidir. Gerekli hallerde zor kullanma da bunun bir parçasıdır.
-Avrupa Cezaevi Kuralları’nın 64/1’inci maddesinde “kanuna uygun bir emre aktif veya pasif fiziksel direniş karşısında son çare olarak” güç kullanılabileceğini ifade etmektedir. Asıl önemli olan bu güç kullanımının orantılı olup olmadığıdır. Muayene raporları Heyetimizi zor kullanımın orantılı olduğu sonucuna götürmektedir, ancak bu konuyu nihayete erdirecek olan, konu hakkında soruşturma başlatan yargı merciidir.
