T24- Mesrob II’nin hastalığı dolayısıyla gündeme gelen Ermeni cemaatinin eşpatrik seçimi tam bir yılan hikâyesine döndü.
Ruhani Kurul, İstanbul Valiliği’ne ‘eşpatrik’ seçimi için başvururken, Müteşebbis Heyeti, ‘patrik’ seçimi için ayrı bir başvuru daha yaptı. Oysa, eski patrik ölmeden veya istifa etmeden yeni patrik seçilemiyor.
Ermeni cemaati Patriği Mesrob II’nin ruhani görevini yapmasına engel olan hastalık, cemaati patriklik sorunuyla karşı karşıya bıraktı. Patrikhane Ruhani Kurulu, eşpatrik seçimi için İstanbul Valiliği’ne başvururken, seçim için oluşturulan Müteşebbis Heyeti, farklı bir yol izleyerek ‘patrik’ seçimi için yeni bir başvuru daha yaptı. Ancak, patriklerin ömür boyu kaydıyla seçilmesi 85’inci patrik meselesini tam anlamıyla belirsiz hale getirdi. Öte yandan, 1961’den kalma mevzuatta yer alan,‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin itimadına mazhar olmak’ maddesi de en çok tartışılan bir başka husus.
Yaşanan süreç
Eşpatrik seçimi ile ilgili karar 2 Mart 2009’da alındı. Ruhani Kurul Başkanı Başepiskopos Aram Ateşyan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’la 6 Kasım 2009’da görüşerek, eşpatrik seçimine gidileceğini resmen açıkladı. 3 Aralık 2009’da Patrik Vekili Başepiskopos Şahan Sıvacıyan ve Ruhani Kurul Başkanı Başepiskopos Aram Ateşyan, İstanbul Valiliği’ne bir dilekçe vererek eşpatrik seçimi için izin istedi. Çünkü, patriklik seçimleri ancak valilik izniyle yapılabiliyor. Sürece uygun olarak, Eşpatrik Seçimi Müteşebbis Heyeti oluşturuldu ve görev dağılımı yapıldı. Ancak, Müteşebbis Heyeti, 14 Ocak’ta İstanbul Valiliği’ne bir başka başvuru yaparak, “eşpatrik değil patrik seçimi” yapılacağını ifade etti. İşte bu başvuru, Ermeni cemaatinde büyük tartışma yarattı. Çünkü, Müteşebbis Heyeti’nin böyle bir yetkisi yok.
Yaşanan gelişmeler üzerine bir açıklama yapan Ermeni Patrikhanesi Ruhani Kurulu, yaşananların 1700 yıllık kilise geleneğine aykırı olduğunu vurgulayarak, Müteşebbis Heyeti’nin, eşpatriklik yerine ‘patrik’ seçimi için yaptığı başvurunun rahatsızlık yarattığını ifade etti.
Açıklamada şöyle denildi: “Seçim sürecinin sağlıklı yürütülebilmesi için Ruhani Meclis ile Müteşebbis Heyet’in tam bir işbirliği içersinde olması gerekir. Ama, gelinen noktada bu durum gölgelenmiştir. Güven bunalımının yaşandığı bu ortamda sağlıklı bir seçim yapılabilmesi için gerekli ön şartların mevcut değildir.”
Eşpatriklik için Aram Ateşyan, Karekin Bekçiyan ve Sebuh Çulcuyan’ın adaylıkları açıklanmıştı.
Patrik için aranan şartlar
Babadan Türk vatandaşı olmak ve bu vatandaşlığı hiç kaybetmemiş olmak. 40 yaşını doldurmuş bulunmak. Ruhani mesleğinde olmak. Türkiye Cumhuriyet hükümetinin itimadına mazhar olmak.
