T24- Pakistan ve Hindistan Dışişleri Bakanları bugün Pakistan’ın başkenti İslamabad’da bir araya geliyor. Görüşmede, gergin bir süreçten geçen ilişkilerin normalleştirilebilmesi için atılması gereken adımlar ele alıncak.
Pakistan’la Hindistan arasındaki diyalogda yıllardır görüşmelerde hangi konuların ön planda yer alması gerektiğine ilişkin bir tartışma yaşanıyor. Zira her iki tarafın da öncelikleri farklı. Pakistan, Keşmir’in taraflar arasındaki kilit sorun olduğunu öne sürerken, Hindistan, Pakistan kaynaklı terörizm tehlikesine öncelik veriyor.
2008 yılının kasım ayında Mumbai'de meydana gelen terör saldırılarının ardından Hindistan, saldırıyı düzenleyen teröristlerin Pakistan’da örgütlendiğini öne sürmüştü. Saldırıdan sağ kurtulan tek eylemci olan Pakistanlı Ajmal Kasab, geçen mayıs ayında Hindistan’da yargılanmış ve ölüm cezasına çarptırılmıştı.
Hindistan, Kasab’ın yargılanmasının, buzdağının görünen yüzü olduğu görüşünde. Hindistan, Pakistan’da örgütlü Laşkar Tövbe örgütünün saldırıların sorumlusu olduğunu savunuyor. Hintli yetkililer, örgütün uzun süre Pakistan istihbarat birimleriyle ilişkide olduğunu, dolayısıyla Hint mercilerinin de saldırılardan haberdar olması gerektiğini öne sürüyor.
Diyaloğun sürmesi isteniyor
Yeni Delhi, İslamabad’dan somut bir yanıt bekliyor. Diğer yandan Hindistan’da diyaloğu tamamen kesmenin yarar getirmeyeceği görüşü hakim. İkili ilişkiler uzmanı Hintli Suba Chandran şöyle konuşuyor: “Pakistan bu kişileri hiç bir zaman iade etmeyecek. Bu siyasi bir sorun. Hindistan kendi görüşünü açıkladı, uluslararası alanda da destek buldu. Ancak hiç kimse daha fazlasını yapamaz. Sürekli olarak bu konuya yoğunlaşmamız zamanla bir yük haline geldi. Hindistan komşularıyla konuşmak zorunda.”
Hindistan - Pakistan ilişkilerinin düzeldiği dönemler de oldu. 1998 yılındaki nükleer denemelerden sonra taraflar güven oluşturmaya dayalı önlemler aldılar. 2004 yılındaki saldırıların ardındansa barış görüşmeleri başlatıldı ve aralarında Keşmir, terörizm, ticaret, seyahat kolaylıkları gibi konuların bulunduğu sekiz konu müzakereye açıldı. Suba Chandran’a göre bu diyaloğun sürdürülebilmesi için en iyi yöntem. Chandran, “Bu eski diyalog oldukça kapsamlı. 1998 yılında üzerinde uzlaşmaya varılanlar, gelecek müzakereler için de çok iyi bir temel oluşturuyor. Her iki taraf da eski pozisyonuna dönse çok memnun olurdum, zira nükleer sorunlardan ticarete kadar pek çok alanda görüşme yapılabiliyordu" diyor.
"Keşmir'in çözülmesi zamana bırakılmalı"
Pakistanlı yetkililerin görüşmede Keşmir sorununu gündeme getireceğine kesin gözüyle bakılıyor. Geçen haftalarda Keşmir’in Hindistan kontrolündeki bölgesinde protestocular ile Hint güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmalarda, onlarca sivil hayatını kaybetmişti. Pakistanlı gazeteci Imtiaz Alam ise Keşmir konusunda kısa dönemde bir değişiklik beklenmemesi gerektiği görüşünde. Gazeteci, “Bu 60 yıldır iki ülke arasındaki görüşmelerde gündeme gelen bir konu. Keşmir konusuna bu görüşmede ağırlık verilmesini beklemek acelecilik olur. Bu uzun dönemde çözümlenebilecek bir sorun" sözleriyle büyük bir beklenti içinde olmamak gerektiğini belirtiyor.
