Ekonomi

Otomotivde 6 markanın kampanyadan çıkarılmasının arka planı: İkinci ele yarar, zamlar sürer, faiz indirmeye gerek yoktu...

27 Temmuz 2020 14:02

Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank, hafta sonu apar topar bir kararla indirimli faizli araç kredisi kampanyasından 6 otomotiv şirketini (Honda, Hyundai, Fiat, Ford, Renault ve Toyota) çıkardı. Bankalar gerekçeyi, araçlardaki fiyat artışları olarak açıkladı. Gerekçe doğru. Otomotiv veri şirketi Cardata’ya göre kampanyanın başından bu yana tüm markaların yaptığı zamların oranı yüzde 15’i bulmuş. 

“Başından beri" kelimeleri önemli. Çünkü zamlar yeni değil. Ekonomist Fatih Sezer’in Twitter’da paylaştığı fiyat verileri, zamların ne zamandır yapıldığını gösteriyor. Bir örneğe, Toyota Corolla’ya bakalım:

Otomotiv şirketleri bozguncu mu, neden zam yapıyorlar? Çünkü kur, yani dolar ve Euro arttı. Ve modellerinin bir kısmını ithal eden şirketler fiyatları “güncelledi.” Unutmayalım ki, bunlar uluslararası şirketler. Kamu bankaları gibi zararına hareket etmeleri mümkün değil. Bu gerçek ortadayken kamu bankalarının apar topar aldığı karar, kampanyanın durdurulması için bahane arandığı ve bulunduğu izlenimi yaratıyor. 

Nitekim deneyimli otomotiv gazetecisi Emre Özpeynirci, kamu bankalarının kararıyla ilgili Twitter’da, “Kampanyayı iptal ettim demek yerine, ‘Zam yaptılar çıkardım’ diye basın açıklaması yapmışlar; ilginç” yorumu yaptı.

Peki kamu bankaları kampanyayı neden durdurmak istedi? Kulislerde bir süredir zaten, kredilerdeki hızlı artışın başta enflasyon, makro dengeleri bozduğu, ekonomi yönetiminin frene basabileceği konuşuluyordu. Fatih Sezer’in Twitter’da paylaştığı, konut kredilerindeki artışın diğer kredileri solladığını gösteren grafik, ilk frenin araç faizinde yapılmasının sebebini gösteriyor.

Özeti: Taşıt kredileri almış başını gitmiş...

Peki bundan sonra ne olur? Cardata’nın kurucusu ve Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, altı markanın kampanyadan çıkarılmasının ilk anda olumsuz etki yaratacağı ama sonra herşeyin normale döneceği ve satışların artarak devam edeceği görüşünde. Yalçın, “Ben çok fazla kayıp olacağını düşünmüyorum. Çünkü ötelenmiş bir talep var. Şu an liste fiyatı 331 bin lira olan Honda CRV’yi Kasım-Aralık ayına veriyorlar. Ve o zamanki fiyatı da belli değil! İnsanlar sıfır araç için 5-6 ay beklemeye hazır. Şartlar böyleyken, kamu bankalarının kampanyadan 6 markayı çıkarması sadece bir duraksama yaratır. Ama sonra her şey devam eder” diyor.

Yalçın, kamu bankalarının kararının en büyük etkisinin ise ikinci ele olacağı düşüncesinde. Vatandaşın sıfır otomobillerde kampanyanın durduğunu görünce, indirimli faizin sürdüğü ikinci ele yöneleceğini belirten Yalçın, “İkinci el fiyatları düşmez, hatta artmaya devam eder” yorumu yapıyor. 

Türkiye’de geçen yıl 480 bin araç satılmıştı. Cardata satışların bu yıl 710 bine yükselmesini bekliyor. Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün ise 800-850 binden söz ediyor. Yani otomotivde işler tıkırında. Kamu bankalarının kampanyası olmasa da satışlar patlayacaktı. Madem öyle, milletin vergilerini devlet desteğine gerçekten ihtiyaç duyan alanlarda kullanmak doğru olmaz mıydı?