Hürriyet Yazarı Emre Özpeynirci, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca 1 Nisan 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğ ile 9 Şubat 2017’de Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ve 2918 sayılı Trafik Kanunu'nda "Kış lastiği otomobiller için de zorunlu mu değil mi?" sorusunun cevabının çeliştiğini söyledi. Özpeynirci, Bakanlık tarafından yayınlanan tebliğde otomobillere de kış lastiği zorunluluğu getirilirken, Emniyet Genel Müdürlüğü ve KHK’da ise sadece yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçlara ilişkin bir zorunluluğun yer aldığına işaret ederek, bu konuda bir açıklama yapılması gerektiğini belirtti.
Emre Özpeynirci'nin "Kış lastiği zorunlu mu değil mi?" başlığıyla (25 Eylül 2017) yayımlanan yazısı şöyle:
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca 1 Nisan 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğde; ‘’Ülkemiz karayollarında seyreden yabancı plakalı araçlar da dahil olmak üzere ticari ve özel tüm araçlar için kış lastiği kullanma zorunluluğu getirilmiştir’’ dendi.
Buna göre Türkiye’de 1 Aralık ile takip eden yılın 1 Nisan tarihleri arasında kalan dört aylık dönemde bütün taşıtlar kış lastiği kullanmakla yükümlü hale geldi. Uygulama kapsamında olduğu halde kış lastiği kullanmadığı tespit edilen araçlara 625 lira para cezası uygulanacağı belirtildi.
İşte bu haber ağustos ayında önce bir kaç gazetede yer aldı. Hemen detaylarını öğrenmek için önce Lastik Sanayicileri ve İthalatçıları Derneği’ne (LASİD) sordum. Şu yazılı cevabı verdiler; “1 Aralık– 1 Nisan tarihleri arazında ülkemiz karayollarında seyreden, yabancı plakalı araçlar dahil ticari ve özel tüm araçlar için ‘Kış Lastiği Kullanma Zorunluluğu’ getirilmiştir. Şehir içinde kış lastiği uygulaması yapılıp yapılmayacağı ortalama yerel sıcaklıklar dikkate alınarak valilikler tarafından belirlenecek ve duyurulacaktır. Valilik Bakanlıkça belirlenen tarih aralığındaki bu sürenin öncesinde ve/veya sonrasında 1’er ay arttırabilir. Şehir içi ulaşımlarda kullanılan otobanlar şehirler arası yol olarak kabul edilmektedir.”
Yazımı eleştirdiler
Bu açıklama her şeyi net bir şekilde ortaya koyuyordu. Ben de geçtiğimiz hafta süre yaklaştığı için 1 Aralık’ta başlayacak ve otomobilleri de kapsayacak uygulamayla ilgiyi hurriyet.com.tr’ye “Otomobiller için de artık zorunlu: Cezası 625 lira” başlığıyla tüketicileri bilgilendirecek bir yazı yazdım. İşte ne olduysa bundan sonra oldu. Bu konuda bir çok eleştirel elektronik posta alarak, uygulamanın otomobilleri kapsamadığı, benim tüketiciyi yanlış bilgilendirdiğim söyleniyordu. Konuyla ilgili bir çok kişi 1 Nisan’daki resmi gazete yazısındaki kapsama bakıldığında özel otomobiller ile ilgili zorunluluk görmediğinin altını çiziyordu.
Kanun ve tebliğ farklı
Bu konuda kafaların karıştığına ilişkin en detaylı açıklamayı ise alanında uzman bir kişi olan Yüksek Mühendis Alpay Lök yaptı. kislastigi.com ve Fren Teknik şirketinin sahibi olan Alpay Lök, 2006’dan beri sosyal sorumluluk projesi olarak işlettiği internet sayfasında kış lastiğinin zorunlu olması için çaba gösterdiğini belirterek şu açıklamayı yaptı:
“1 Nisan 2017’de yayınlanan tebliğ ile 9 Şubat 2017’de KHK (Kanun Hükmünde Kararname) ile 2918 sayılı Trafik Kanunu’na eklenen 65/A maddesi arasında büyük farklılıklar olduğunu düşünüyorum. Özel otomobillere kış lastiği zorunluluğu ne yazık ki 65/A’da tanımlı değil. Kış Lastiği ile ilgili Kanun (65/A) ve 1 Nisan 2017 Ulaştırma Bakanlığı tebliği arasındaki farklılıklar şöyle:
1) Temel sorun kanundaki “Eşya ve yolcu taşıyan araçlar” tanımının ticari araçları işaret etmesi. Ticari olan otomobil dahil, özel otomobil hariç.
2) 65/A’da “Römorklar hariç” diye bir tanım olmadığı halde tebliğde hariç tutulması kanunla çelişkili.
3) 65/A’da “Kış Lastiği” denildiği için akıllara sertifikalı ‘Üç Tepeli Dağ İçinde Kar Taneli’ (3PMSF) lastikler geliyor. Tebliğde ise sertifikasız M+S lastiklerinin kış lastiği tanımına alınması kanuna aykırı. Tebliğin kanunla çelişmesi hukuksal sorunlar doğuracaktır. Acilen 65/A’ya müdahale yapılması gerekir. Ya da tebliğ revize edilip özel otomobilleri dolaylı olarak dahil eden görüntüden kurtarılmalı.”
Açıklama gerek
Sonuç olarak 1 Nisan’da Bakanlık tarafından yayınlanan tebliğe göre otomobillere de kış lastiği zorunluluğu getirilirken, Emniyet Genel Müdürlüğü ve KHK’da ise sadece yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçlara ilişkin bir zorunluluk olduğu yer alıyor. Yani kanunda yokken tebliğde olması kafaları karıştırıyor. Beni uyaran uzmanlara göre özel araçlar için kış lastiği zorunlu değil. İşte bu noktada hem Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı hem de Emniyet Genel Müdürlüğü konuyla ilgili açıklama yapması gerekiyor. Ayrıca kanundaki 65/A maddesi ile tebliğde değişiklik yapılması şart. Aksi takdirde kış lastiği kullanımı konusunda bir kaos yaşanabilir. Ben kış lastiğinin otomobillerde zorunlu olması gerektiğini ama tamamen doğru bir şekilde yapılması gerektiği taraftarıyım. Bekleyip göreceğiz...
