Önlem paketi sanayiciyi tatmin etmedi

Pakette otomotiv, beyaz eşya ve elektronik gibi lokomotif sektörlerde ÖTV konutta ise KDV indiriminin yanı sıra sanayide uygulanan indirimli elektrik tarifesinin hafta sonu ve resmi tatillerde de geçerli olması gibi reel sektörü doğrudan ilgilendiren tedbirler yer alıyor. 

TOOB ve İTO: 'Piyasalar nefes alacak’

Konuta ve otomotive 3 aylık vergi indirimi

Ekonomistler daha kapsamlı bir paket istedi

Başbakan Erdoğan'ın cuma günü Eskişehir'de açıkladığı pakete göre; yeni konutların satışından alınan yüzde 18'lik KDV, üç ay süreyle yüzde 8'e düşürülecek, otomobillerde uygulanan ÖTV oranı her segmentte üç ay süreyle yarı yarıya düşürülecek, 1600 cc’lik otomobillerde ÖTV yüzde 37’den yüzde 18.5’a indirilecek, otomobilde motor büyüklüğü arttıkça indirim oranı düşecek, elektronik ve beyaz eşyada uygulanan yüzde 6.7’lik ÖTV de 3 ay süreyle tamamen kaldırılacak veya yüzde 1'e kadar indirilecek. Ayrıca, Eximbank'ın sermayesi 500 milyon lira artırılacak, kaynak kullanımı destekleme fonu yüzde 15'ten yüzde 10'a indirilecek. Bütçeden KOSGEB için öngörülen ödeneğe 75 milyon lira ilave yapılacak. İhracatçının rekabet gücünün yükseltilmesi amacıyla Destekleme Fiyat İstikrar Fonu'na ayrılan para artırılacak.

Başbakan Erdoğan gerektiğinde yeni tedbirleri de alacaklarını söylerken, Devlet Bakanı Nazım Ekren'e göre paketin büyüklüğü 5.5 milyar lirayı bulacak. Ayrıca Sanayi Bakanı Zafer Çağlayan'ın açıklamasına göre de elektrikten alınan yüzde 2'lik TRT payı da kaldırılacak.

Fiyatlar düşecek

Otomotiv: ÖTV oranı her segmentte üç ay süreyle yarı yarıya düşürülecek.

Türkiye’de 150 bine ulaşan araç stokları nedeniyle üretimi duran ya da durma noktasına gelen otomotiv sektöründe iç talebi artırmak ve sektörü canlandırmak için 4 puan ile 18.5 puan arasında değişen bir ÖTV indirimi yapılacak. 1600 cc’ye kadar olan otomobillerde bugün yüzde 37 olan ÖTV oranı yüzde 18.5’e düşürülecek. 1600 cc -2000 cc arasındaki araçlaraki ÖTV yüzde 60’dan yüzde 54’e inecek. 2000 cc ve üzerindeki araçlara uygulanan yüzde 84’lük vergi ise yüzde 80’e düşürülüyor. 1600 cc üzerindeki motor büyüklüğüne sahip araçlar lüks sınıf da sayıldığı için indirim oranı düşük tutuldu. Otobüs, kamyon, minübüs gibi ticari araçlarda uygulanan ve yüzde 1 ile yüzde 10 arasında değişen ÖTV oranları ise yüzde 1’e düşürülecek. Yeni düzenlemeyle bugün vergisiz fiyatı 20 bin, anahtar teslim fiyatı (yüzde 37 ÖTV ve yüzde 18 KDV dahil) 32.332 TL olan 1600 cc. motorlu bir otomobilin yeni ÖTV’li fiyatı 27.966 TL olacak. Yani vatandaş yüzde 13.5 oranında (4.366 TL) daha az ödeme yapacak. Otomobillerde motor hacmi arttıkça vatandaş yüzdesel olarak daha az indirimle yetinecek.

Ticari araçta ise ÖTV’nin yüzde 10’dan yüzde 1’e çekilmesi fiyatta yüzde 8.1 indirimi getirecek. Ancak yeni fiyatlardaki bu düşüşlerin olabilmesi için ÖTV indirim oranlarının tümüyle fiyata yansıtılması gerekecek.

Beyaz eşya: Beyaz eşya ve elektronik eşyada yüzde 6.7 olan ÖTV oranı yüzde 1'e çekilecek. Bugün fiyatı 1.384 TL olan bir buzdolabının yeni fiyatı yüzde 6.2’lik bir düşüşle 1.298 TL olabilecek. 2.518 TL fiyatla satılan 40 inçlik LCD televizyonun fiyatı 158 TL. (yüzde 6.2) düşebilecek.

Konut: Konutta indirim 150 metrekare ve üzerindeki konutları kapsayacak. Bu sektörde Yeni konut satışından alınan KDV yüzde 18'den yüzde 8'e indirilecek. Eski vergi oranıyla fiyatı 413 bin TL olan bir büyük konutun yeni fiyatı yüzde 14.4’lük düşüşle 353.500 TL’ye inebilecek. 4. paketin getirdiği teşvikler arasında en çok eleştirilen ve fayda etmeyeceği öne sürülen düzenleme bu. İnşaat sektörü asıl sıkıntının 150 metrekareden küçük konutlarda olduğunu söylüyor.

Ancak bu tip konutlarda KDV zaten yüzde 1 olduğu için olası indirimin bir katkıda bulunması mümkün değil. İnşaatçılar bu nedenle tapu harcı gibi başka yüklerin kaldırılmasını istiyor.

Krediler: Tüketici kredilerinden alınan Kaynak Kullanım Destekleme Fonu (KKDF), yüzde 15’ten yüzde 10’a çekilecek. Bu oran diğer önlemlerin aksine üç ay değil bir yıl süreyle uygulanacak.

Üç ay geçerli olacak indirimlerden oluşan paketi sanayici yetersiz buldu

Sektör temsilcileri paketi yeterli bulmazken en büyük eleştiri ne zaman uygulanacağının belli olmaması. Konut sektörü, stokun yüzde 95'inin 150 metrekare altı konutlardan oluştuğunu, oysa KDV indiriminin sadece 150 metrekare üstü konutları ilgilendirdiğini belirtiyor. Otomotiv sektörü ise satışların durduğunu, uygulamanın derhal başlamasını istiyor. Beyaz eşyacılar ise üç aylık sürenin yetersiz olduğunu vurguluyor.

Ekonomik paket nasıl karşılandı? 

ÖTV indirimi orta sınıf otoya yarayacak

Otomotivciler tedbir paketinden umutlu

Otomotiv

Süratle devreye girmeli / Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı İbrahim Aybar:
Olumlu bir gelişme ancak ÖTV uygulaması süratle devreye girmeli. ÖTV indirimi, sayıları 150 bini bulan araç stoğunu eritmek için yararlı olacaktır. Otomobilde yüzde 37 ile 84 arasında değişen ÖTV'nin cezbedici oranlarda indirilmesi gerekiyor. Bu 3 aylık sürede herkes stoğunu eritmek ve istihdamını korumak için elinden geleni yapacaktır.

Bu paket ancak merhem olur / Doğuş Otomotiv VW Binek Araç Genel Müdürü Vedat Uygun: Uygulamanın ne zaman başlayacağı yönünde bir netlik olmadığına dikkat çekerek, "Bu açıklamadan sonra satışlar bıçak gibi kesilir. Beklentimiz indirimin miktarı ve oranının belirlenerek, hemen resmi gazetede yayınlanması ve devreye girmesi. Gecikirse sektör daha fazla zarara girebilir" dedi.

Üç aylık uygulama yeterli değil / Hyundai Assan Genel Müdürü Kurthan Tarakçıoğlu:
Artık bir an önce devreye alınması gerekiyor. Çünkü pazar dibe vurmuş durumda. Ancak ÖTV indiriminin 3 ay uygulanacak olması yeterli değil. Bu tür bir önlem mevcut duruma sadece merhem olabilir, kalıcı ve tutarlı olmaz. Dolayısıyla hurda yasasının mutlaka çalıştırılması gerekiyor. 15 yaşın üzerindeki araçların trafikten düşürülmesine teşvik sağlanması gerekiyor ki, pazar açısından kalıcı bir destek oluşsun.

Beyaz eşya

Başlangıç için olumlu karar / Zorlu Grubu Başkanı Ahmet Zorlu:
Paket piyasaların yeniden hareketlenmesi bakımından çok olumlu bir adım. Bu karar hele bir uygulansın devamı gelir diye düşünüyoruz. Sadece piyasaları hareketlendirmekle kalmayıp, sektördeki istihdamı da koruyacak. Yerel üretici desteklenecek. Sonuç olarak bu ülkede sadece ihracat odaklı çalışan firmalar yok. İç piyasanın canlanması da çok önemli.

Gecikmiş bir karar / Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği Başkanı Murat Önay:
Önlemlerin çok gecikmiş bir karar olduğuna dikkat çekerek "Uygulamanın ne zaman başlayacağı da belli değil. Eğer yarın hemen KDV indirimi geçerli olmazsa sektör daha da zor durumda kalır. KDV indirimi 15-20 gün sonra uygulanacak olursa talepler de ertelenecektir. Bunun önü alınmalı. Ayrıca krizin üç ay sonra bitmeyeceğini düşünecek olursak KDV indiriminin krizin etkisi geçene kadar uygulanması daha doğru olur" dedi. 

Konutların yüzde 95’i indirimden yararlanmaz

Konutta KDV indirimi lüks konutları kapsıyor

İnşaat

Sektörde hiç etki yapmaz / İNTES Başkanı Şükrü Koçoğlu:
Konut sektöründe 150 metrekarenin altındaki konutlar için KDV oranı zaten yüzde 1. Bu nedenle sektörde hiçbir etki yaratmaz. Benim önerim KDV'sini veren firmalara düşük faizli kredi verilmesidir. Böylece hem kayıtdışı ekonomiyi cezalandırmış oluruz, hem de bu kredi yatarım karşılığında verileceği için sektörde projeler devam edeceği için istihdam da korunmuş olur.

Orta gelirli için teşvik değil / Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu:
Paketin konutta etkisinin zayıf kalacağını söyleyerek "Paket yüzde 18'lik KDV'yi yüzde 8'e indiriyor. 150 metrekarenin altındaki konutlarda zaten KDV yüzde 1. Türkiye'deki konutların yüzde 95'i de 150 metrekarenin altında. Bu da demek oluyor ki piyasanın ancak yüzde 4-5'lik bir dilimi için paket açıklanmış. Bu paket bizim sektörde hiçbir etki yaratmaz" dedi.

Soyak Holding CEO Vekili M. Emre Çamlıbel:
Türkiye'deki konut sorunu, dar ve orta gelirlinin konut alamamasından kaynaklandığını ve onların da konut edinmesine katkı sağlayacak teşviklere ihtiyaç olduğunu söyledi.

Kararname taslağı 15 Mart’ta Bakanlar Kurulu’na gidiyor

Hükümetin ekonomik krize karşı uygulamaya sokacağı 4. paketi en kısa süre içinde yürürlüğe koymak isteyen Maliye Bakanlığı, paketi büyük ölçüde netleştirerek Başbakan Tayyip Erdoğan’ın önüne koydu. Pakette, otomobillerde uygulanan ÖTV’nin yüzde 37’den yüzde 18.5’a indirilmesi, beyaz eşyada uygulanan yüzde 6.7’lik ÖTV’nin tamamen kaldırılması ve bu tedbirlerin 3 ayla sınırlı olması gibi düzenlemeler yer alıyor.

Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı kararname taslağının Başbakan Tayyip Erdoğan’a sunulduğu, yarın Bakanlar Kurulu üyelerinin imzasına açılacağı ve Salı günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe gireceği iddia edildi. Ancak Maliye Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı yetkileri, yürürlük tarihinin bir kaç gün gecikebileceğini bildirdi. Pazartesi günü Bakanlar Kurulu’nun toplanmayacak olması, Başbakan ile bakanların seçim faaliyeti için değişik şehirlerde olması, imzaların toplanma sürecini geciktirebileceği, gecikmenin bundan kaynaklanabileceği ifade edildi.

Hangi ülke ne kadar yardım yaptı?

ALMANYA
*Hükümet yeni yatırımlar için 50 milyar euroluk destek paketi açıkladı.
* Taşımacılık yatırımları için toplam 1 milyar euroluk acil yardım paketi hızlandırıldı.
* Bölgesel ekonomileri desteklemek için 200 milyon euro ek ödenek çıkarıldı.

İSPANYA
* Son altı ay içinde İspanya hükümeti yükselen işsizlikle mücadele ve ekonomik durgunluğu engellemek için 38 milyar euro destek programları açıkladı.
* Önlem paketinin 6 milyar euro'luk bölümü vergi kesintileri için, 4 milyar euro'luk bölümü ise kredi şirketlerine likid olarak verildi.

İNGİLTERE
* 24 Kasım tarihinde 20 milyar poundluk vergi kesintilerini içeren paket açıklandı.
* Tedbir paketi kapsamında özel tüketim vergileri yüzde 17,5'ten yüzde 15'e indirildi.
* Krizden sonra zarara geçen şirketleri için vergi geri ödemelerinin süresini uzattı.