ABD Başkanı Barack Obama, İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1) arasındaki, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerde anlaşmaya varılmasıyla ilgili olarak, "bugün kapsamlı ve barışçıl bir çözümü başarmaya yönelik gerçek bir fırsat bulunuyor ve bunu test etmemiz gerektiğine inanıyorum. Bugün atılan birinci adım, başkanlığa geldiğim günden bu yana İran ile yaptığımız kayde değer somut ilerlemedir" dedi.
Obama, Beyaz Saray'da İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1) arasındaki, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerde anlaşmaya varılmasına yönelik açıklama yaptı.
Bugün, P5+1 ülkeleri olarak İran'ın nükleer programına yönelik kaygıları ele almaya yönelik kapsamlı bir çözüme doğru önemli bir adım attıklarını belirten Obama, İran'ın nükleer silah edinmesinin önlenmesi yönündeki kararlılığının altını çizdi. Obama, bu 7konudaki meseleyi barışçıl yollardan çözmeye dair güçlü bir tercihinin de bulunduğunu dile getirdi.
Kendi yönetimi süresince İran'a güçlü yaptırımlar uyguladıklarını ve bu yaptırımların sonucunda diplomasiye yönelik bir fırsatın ortaya çıktığını anımsatan Obama, bu konuda yoğun bir diplomasi yürüttüklerini hatırlatarak, kendisi ve Dışişleri Bakanı John Kerry'nin son zamanlardaki çabalarına değindi.
Obama, "Bugün diplomasi, İran'ın nükleer programının barışçıl olduğunu ve nükleer silah elde edemeyeceğini teyit edebileceğimiz daha güvenli bir dünyaya doğru yeni bir yol açtı" dedi.
Bugünkü duyurunun sadece bir ilk adım olmasına rağmen önemli şeyler başardığını ifade eden Obama, neredeyse 10 yıldan bu yana ilk defa İran'ın nükleer programını durdurduklarını ve programın kilit unsurlarının etkisiz hale getirileceğini söyledi. Obama, anlaşmadaki maddeleri sıralayarak bunların İran'ın nükleer silah elde etmesini engellemeye yardım edecek önemli sınırlamalar getirdiğini vurgulayarak, "Basit biçimde ortaya koyarsak, bunlar İran'ın bomba elde etmeye yönelik muhtemel yollarını kesecek" dedi.
Aynı zamanda, bu birinci adımın daha kapsamlı bir çözüme yönelik müzakereler için 6 aylık bir zaman yaratacağını ifade eden Obama, "Bu anlaşma sayesinde İran, müzakereleri nükleer programını geliştirmeye yönelik bir kılıf olarak kullanamayacak" yorumunda bulundu.
Bu anlaşmayla ABD ve müttefiklerinin yaptırımlar konusunda İran'a ılımlı bir rahatlama getirmekte mutabık kaldığını belirten Obama, yine de en güçlü temel yaptırımlarını uygulamaya devam edeceklerinin de altını çizdi. Obama, 6 aylık süre içinde İran'ın taahhütlerini yerine getirmemeleri halinde ise Tahran yönetimi üzerindeki baskıyı artıracaklarını vurguladı.
İran veya herhangi bir ülkenin barışçıl nükleer enerjiye erişiminin olabilmesi gerektiğini de dile getiren Obama, ancak İran'ın geçmişteki yükümlülüklerine yönelik ihlalleri nedeniyle nükleer silah edinmesine yönelik katı sınırlamaları da kabul etmesi gerektiğini aktardı. Obama, bu müzakereler sırasında her konu üzerinde anlaşmaya varılana kadar, aslında hiçbir meselede anlaşmaya varılmış olunmayacağını belirterek, nükleer programının barışçıl amaçlar güttüğünü kanıtlamanın İran'a ait olduğunu söyledi.
İran'ın bunları reddetmesi halinde ise artan baskı ve izalosyanla karşı karşıya kalacağını ifade eden Obama, Kongre'ye de şu anda yeni yaptırımlar yoluna gitmenin zamanı olmadığı mesajını verdi. Obama, böylesi bir durumun bu umut vadeden birinci adımın raydan çıkmasına neden olabileceğini vurguladı.
Bu süreç boyunca ABD olarak, İran'ın niyeti konusunda şüpheci olmaya hakları bulunan İsrail ve Körfez'deki partnerleri başta olmak üzere müttefik ve dostlarına yönelik taahhütlerine bağlı kalmaya da devam edeceklerini belirten Obama, Tahran yönetiminin nükleer programına yönelik kalıcı bir çözümün ancak diplomasiyle getirilebileceğini söyledi. Obama, şunları kaydetti:
"Bugün kapsamlı ve barışçıl bir çözümü başarmaya yönelik gerçek bir fırsat bulunuyor ve bunu test etmemiz gerektiğine inanıyorum. Bugün atılan birinci adım, başkanlığa geldiğim günden buyana İran ile yaptığımız kayde değer somut ilerlemedir. Şimdi 10 yıllardır bizim ve müttefiklerimizin güvenliğini tehdit eden bir konuyu çözebilecek kapsamlı ve kalıcı bir anlaşmayı takip etmek için önümüzdeki ayları değerlendirmeliyiz. Bu kolay olmayacak, önümüzde büyük zorluklar bulunuyor ama ABD, güçlü ve ikili bir diplomasi yoluyla daha fazla barış, güvenlik ve uluslar arasındaki işbirliğinin daha çok olduğu bir dünya adına kendi üzerine düşeni yerine getirecektir."
