ABD Savunma Bakanlığı için NASA tarafından geliştirilip Büyük Okyanus’ta denenen hava aracı, ‘Scramjet’ denilen özel hidrojen motoru sayesinde ses hızının altı katı üzerine, saatte yaklaşık 7250 kilometre hıza ulaşmayı başardı.
NASA’nın “X-51A WaveRider” olarak adlandırdığı hava aracı bir B52 bombardıman uçağından 15 bin metre yükseklikte serbest bırakıldıktan sonra yaklaşık 4 saniye serbest düştü. Bu saniyede harekete geçen Scramjet motor, WaveRider’ı bir dakika içinde saatte 7252 hıza ve 25 bin metre yüksekliğe çıkardı. Bu yükseklikte yaklaşık 6 dakika uçan WaveRider, hidrojen yakıtı sona erince denize düştü.
Globalsecurity.org’a göre yaklaşık 140 milyon dolara (250 milyon TL) mal olması beklenen WaveRider projesi şimdilik askeri bir proje. Pentagon her türlü düşman ateşinden kaçabilen savaş uçaklarının geliştirilmesi için öteden beri çaba sarf ediyor. ABD ordusunun bir amacı da herhangi bir uzaklıktaki hedefi en fazla 1 saat içinde vurabilecek füze geliştirmek. Ancak WaveRider’ı “Wright kardeşlerden beri en önemli proje” olarak adlandıran NASA’ya göre bu uçak gelecek sivil havacılıkta “hipersonik” uçakların geliştirilmesinin kapısını aralıyor. halen en hızlı sivil uçak saatte 1126 kilometre hıza çıkabilen Cessna Citation X. Ancak özel iş jeti olan bu uçak sadece 7 yolcu taşıyabiliyor.
Nasıl çalışıyor
Scramjets’ler asıl gücünü havadaki oksijenden alıyor. Motorun içindeki hidrojen tankı havadan alınan oksijen ile birleştirildiğinde ortaya hava aracını ses hızını ses hızının altı kat ötesine taşıyacak bir itiş gücü ortaya çıkıyor. Ateşlemeyi sağlamak için hava aracında özel bir tür jet yakıtı da kullanılıyor.
1. Hava aracı bir B-52 bombardıman uçağından 15 bin metrede serbest bırakılıyor.
2. Dört saniye süren serbest düşüşünden sonra hava aracını 30 saniyede saatte 5500 kilometre sürate çıkaran yakıt devreye giriyor.
3.Son olarak ScramJet motor devreye giriyor ve hava aracını saate 7 bin kilometre hıza ve 21 bin metre yüksekliğe çıkarıyor.
4. Hava aracı yaklaşık 6 dakika sonra yakıtını tüketip okyanusa düşüyor.
ScramJet’in özellikleri
-Californialı Pratt & Whitney Rocketdyn firması tarafından geliştirildi.
-Mevcut jetlerin aksine hareketli hiçbir parçası yok.
-ilk ateşlemeyi JP-7 jet yakıtı sağlıyor.
-Oksijeni havadan aldığı için uçağın büyük yakıt deposu olması gerekmiyor.
Nasıl çalışıyor
A-Hava içeri girmeye zorlanıyor ve ilk bölmede sıkıştırılyor.
B-Sıkışan havaya hidrojen enjekte ediliyor ve gaz karışımı ateşleniyor.
C-Ortaya çıkan sıcak gazlar dışarı veriliyor ve itme gücü elde ediliyor.
İstanbul’dan Londra’ya
VaweRider 21 bin yükseklikte 1 saatte
Concorde 17 bin 600 metre yükseklikte 3 saatte
Boeing 727 9 bin 500 metre 7-8 saatte
