Gazeteci yazar Murat Yetkin, G20 görüşmeleri sırasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump'ın 'S-400 F-35 gerilimini düşüren' görüşmesini değerlendirdi. Trump'ın Türkiye'yi NATO'dan kaybetmemek ve Rusya'nın safına itmemek için gerilimi düşürdüğünü söyleyen Yetkin, ekonomik krize etki edecek dış etkenin ortadan 'şimdilik' kalktığını ifade etti.
Yetkin, yazısında görüşme sonrasında Erdoğan'ın "Trump, yaptırım olmayacağını söyledi" ifadesine karşılık ABD Başkanı'nın "Yaptırım işi karmaşık" sözlerini hatırlattı.
Erdoğan ile Trump arasındaki görüşmenin, 6 Haziran'da ABD Savunma Bakanı Vekili'nin Milli Savunma Bakanı'na gönderdiği ekonomik yaptırım uyarıları içeren mektup göz önüne alındığında 'beklenmedik' olduğunu ifade eden Yetkin, gerilimin düşme nedenlerini askeri, ekonomik ve siyasi olarak inceledi.
Yetkin'in "Trump S-400 gerilimini suçu Obama’ya atarak düşürdü, Erdoğan’ın önünde “başka çözümler” var" başlıklı yazısında ilgili bölümler şöyle:
"Hem askeri, hem siyasi, hem ekonomik alt anlamları bulunuyor. Askeri boyutu özellikle önemli… Çünkü son aylarda S-400/F-35 krizi konusunda hem ABD, hem Rusya nezdine diplomasi çabalarında Milli Savunma Bakanı Akar’ın rolü, en az Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu kadar oldu. Akar’ın, Erdoğan’ın Osaka buluşmasından iki gün önce Brüksel’deki NATO toplantıları çerçevesinde, yeni Amerikan Savunma Bakan Vekili Mark Esper ile görüşmesini yabana atmamak lazım. Keza, yine Brüksel’de ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Suriye Özel Temsilcisi (ve o da asker kökenli olan) James Jeffrey ile yaptığı görüşmeyi…"
"Bazı ülkeler ölümlü uçak kazaları nedeniyle Amerikan havacılık devi Boeing’in başka modelleriyle olan anlaşmalarını da gözden geçirirken, THY 2018’de imzaladığı 7 Milyar dolara 30 adet 787-Dreamliner yolcu uçağı alım anlaşmasını aynen sürdürdü; ilk uçak Osaka görüşmesinden üç gün önce, 26 Haziran’da İstanbul’a indi. Trump için Obama döneminde gerileyen istihdamı sürekli artırmak en önemli iç siyaset aracı; ister Boeing olsun, ister Patriot, her satışa ihracat kalemi olarak ve her ihraç kalemine Amerikan işçisine iş imkânı diye bakıyor."
"Siyasi olarak ise Trump’ın “yaptırım işi karmaşık” ifadesi altında esas olarak Kongre yatıyor. Kongre’de S-400 anlaşması iptal edilmezse F-35’lerin verilmemesi ve Türkiye’ye ekonomik yaptırım uygulanmasını isteyen kararların altında sadece Demokratların değil, Trump’ın Cumhuriyetçi Partisinin de imzası var. Trump bu ifadeyle aslında, “Her şey benim elimde değil, siz de Kongre’de çalışmalısınız” demiş oluyor Erdoğan’a.
Bir yandan da “başka çözümlere” zorluyor. Buradan “Madem Putin’le anlaşmanı bozamıyorsun, S-400’leri teslim alacaksın, bari kullanma” telkinini okumak mümkün. Ama yine de Kongre olmadan olmuyor, Trump’ın ima ettiği de bu."
