AÜ Nükleer Bilimler Enstitüsü’nden Prof. Doğan Bor: “Bazı sağlık kuruluşlarındaki medikal görüntüleme cihazları, bilgisayarlı tomografi, anjiyografi ve mamografilerde, uluslararası standartların üzerinde radyasyon kullanılıyor”
Ankara Üniversitesi (AÜ) Nükleer Bilimler Enstitüsü araştırmacıları, Türkiye’de bazı sağlık kuruluşlarında medikal görüntüleme cihazları, bilgisayarlı tomografi, anjiyografi ve mamografilerde radyasyonun uluslararası standartların üzerinde kullanıldığını tespit ettiklerini açıkladı.
‘Filmler de kalitesiz’
Enstitü Müdürü Prof. Dr. Doğan Bor, son sekiz yıldır çeşitli kuruluşlarda araştırma yaptıklarını, bazı merkezlerde hasta ve çalışanların aldıkları radyasyon dozlarının uluslararası sınırların 3-5 katı daha fazla olduğu durumlara rastladıklarını kaydetti. Bor, şunları söyledi:
“Bu değerler, uluslararası referans doz seviyelerinin çok üzerinde. Bu durum, hastanelerde bu cihazların bilinçsiz kullanımından, kalite kontrolü ve gerekli kalibrasyonlarının yapılmamasından, inceleme esnasında radyasyon korunumuna yönelik önlemlerin gerektiği kadar alınmamasından kaynaklanıyor.
Bu cihazları, yetişmiş teknik elemanlar kullanmıyor. Türkiye’de cep telefonu kullanılması nedeniyle bazı hastalıkların riskinin artabileceğini iddia edenler, medikal uygulamalarda çok daha yüksek miktarlardaki radyasyonun olası etkilerini göz ardı ediyor.”
Bor, bazı kardiyologların ve radyologların da anjiyografi cihazlarının kullanımı konusunda yeterince eğitilmediklerini öne sürdü.
Görüntüleme cihazlarında “iyi kullanım” ile “kötü kullanım” arasında 10 ya da 20 kata ulaşabilen doz değişimi bulunduğunu belirten Bor, “Hasta kiloluysa iyi görüntü alabilmek için radyasyon da yüksek veriliyor ama maalesef o doz, bilinçsiz bir şekilde bir çocuğa da verilebiliyor” diye konuştu.
Cihazlarda ‘kötü kullanım’
Bor, yetişkin bir insanın akciğer filmi çektirmesi durumunda 200 binde bir olan kanser riskinin, kalp anjiyosu ya da tomografi incelemesinde 4-5 binde 1’e çıktığını kaydetti.
‘Tartışma konusu’
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü Doç. Dr. İrfan Şencan ise, görüntüleme cihazlarındaki radyasyon değerlerinin hangi seviyede olması gerektiğinin uluslararası alanda da tartışıldığını, bunun bilimsel platformlarda ele alınması gereken bir konu olduğunu söyledi.
(AA)
