Mısır'da yapılan anayasa referandumunda halkın yüzde 88.83'ü "evet" dedi. Referandum birçok kişi tarafından "Mısırı Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'yi görevde tutma oylaması" olarak görülüyordu. Referandumun ardından yapılacak anayasa değişikliklerine göre Sisi'nin mevcut cumhurbaşkanlığı dönemi 2024'e kadar uzatılacak. Yeni altı yıllık dönemler ile birlikte Sisi'ye cumhurbaşkanlığı yolu 2030'a kadar açılacak.
Mısır Ulusal Seçim Kurulu Başkanı Laşin İbrahim, düzenlediği basın toplantısında, referandumda 61 milyon 344 bin kayıtlı seçmenden 27 milyon 193 bininin oy kullandığını ve katılım oranının yüzde 44,33 olarak gerçekleştiğini belirtti.
İbrahim, oyları geçerli sayılan seçmenlerin yüzde 88,83'ünün anayasa değişikliğine "evet" dediğini aktardı.
Anayasada neler değişiyor?
Mısır'da geçen hafta parlamentoda onaylandıktan sonra referanduma sunulan anayasa değişikliğiyle Sisi'nin 2030'a kadar görevde kalmasının önü açılıyor.
Anayasada yapılan değişikliklerle Sisi'nin görev süresi 4 yıldan 6 yıla çıkarılıyor ve tekrar seçilerek 6 yıl daha görev yapabilmesine olanak sağlanıyor.
Düzenleme kapsamında 13 maddede değişikliğin yanı sıra anayasaya 9 yeni maddenin eklenmesi de yer alıyor.
Yeni eklenen önemli maddelerden biri cumhurbaşkanı yardımcılığı makamının tekrar ihdas edilmesini içeriyor. Cumhurbaşkanına bir veya daha fazla yardımcı tayin etme, yetkilerini belirleme, görevden alma ve istifalarını kabul etme yetkisi tanıyor.
Askeri müdahaleleri meşru hale getirecek yorumları
Mısır Silahlı Kuvvetleri ile ilgili 200. maddede de "Mısır Silahlı Kuvvetlerinin sahibi halkın kendisidir. Görevi ülke güvenlik ve huzurunu korumaktır." ifadelerine, "Mısır Silahlı Kuvvetleri ülkenin Anayasasını, demokrasisini, sivilliğini, halkın kazanımlarını, hak ve özgürlüklerini korur" cümlesinin eklenmesi muhalifler tarafından "askeri müdahaleleri meşru hale getireceği" şeklinde yorumlanıyor.
Yeni düzenlemeye cumhurbaşkanının görevini yerine getirmesine engel olan durumların oluşması halinde yardımcısı veya başbakanın geçici olarak vekaleten görevi sürdürebilmesi maddesi eklendi.
Eklenen maddelerde vekaleten cumhurbaşkanı görevini üstlenecek kişinin anayasada değişiklik yapması, parlamentoyu feshetmesi, hükümeti görevden alması ve gelecek seçimlerde cumhurbaşkanlığı makamı için aday olma olasılığı yasaklandı.
Değişiklikler kapsamında 25 Ocak Devrimi'nden sonra lağvedilen Senato (Şura Meclisi) tekrar ihdas ediliyor. Buna göre, üçte ikisi seçimlerle, kalan üçte biri de cumhurbaşkanının atamasıyla (180 üyeden az olamayan) bir senato oluşturulacak.
Parlamento ve Senato üyelerinin yüzde 25'inin kadınlardan oluşması şartı getirildi.
Cumhurbaşkanına verilen yetkiler arasında, aday üyelerden yargı organlarının başkanları ile başsavcı atamasını 4 yıllığına veya emekliliğe kadar tayin edebilmesi yer alıyor.
Siviller askeri mahkemelerde yargılanacak
Değişikliklerle askeri bölgelere ve silahlı kuvvetlere saldırı suçundan siviller askeri mahkemelerde yargılanacak.
Cumhurbaşkanı, Silahlı Kuvvetler Yüksek Konseyinin onay vermesinin ardından Savunma Bakanını atayabilecek.
