T24 - Anayasa değişikliğinin sonuçları 2,5 milyon memur ile 9 milyon
emeklinin maaşlarını etkileyecek
Türkiye gündemine oturan anayasa değişiklik paketi işçi, memur ve emeklileri de yakından ilgilendiriyor. Zaman'ın haberine göre, paketin Meclis Genel Kurulu'nda kabul edilen 5, 6 ve 7. maddeleri çalışanların elini güçlendirdi. Kabul edilen değişiklikler ile işçiler için grev yasakları daraltıldı. Memurlar toplu sözleşme hakkına kavuştu. Emekliye de toplu sözleşme hükümleri yansıtılması hükme bağlandı.
Anayasa değişikliği paketinin Meclis'te önceki akşam kabul edilen 5. maddesi sendika kurma hakkı ile ilgili değişiklik öngörüyor. Düzenlemeyle bir kişinin aynı zamanda ve aynı işkolunda birden fazla sendikaya üye olmasının yolu açıldı. 6. madde ise memura toplu sözleşme hakkı getiriyor. Aynı zamanda Uzlaştırma Kurulu kararlarının bağlayıcı olması sağlanıyor. Ayrıca bu maddeye göre toplu sözleşme ve uzlaştırma kurulu kararları emekliye de yansıtılacak. 7. madde ise grev yasaklarını daraltıyor. Düzenlemeye göre, greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketleri sonucu grev uygulanan işyerinde sebep oldukları maddi zarardan sendika sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve dayanışma grevi yapılamayacağına ilişkin hükümler de maddeden çıkıyor. Bu tür grevlerin önü açılıyor.
Meclis'te görüşmeleri devam eden anayasa değişiklik paketinin kabul edilen en önemli maddelerinden biri, 2,5 milyon memur ile 9 milyon emekliyi yakından ilgilendiren madde. Buna göre memurlar toplu görüşme yerine bağlayıcı toplu sözleşmeye geçecek. Zam oranlarında son sözü hükümet söylemeyecek. Anlaşma olmaması halinde Uzlaştırma Kurulu devreye girecek. Kurulun vereceği karar, hem hükümet için hem de çalışanlar için bağlayıcı olacak. Uzlaştırma Kurulu'nun geçmiş kararlarına bakıldığında sürekli olarak hükümetten daha yüksek zam önerdiği görülüyor. Ancak bugüne kadar verdiği kararlar bağlayıcı olmadığı için bu oranlar memura yansımadı. Artık kurulun kararlarının bağlayıcı olacağını değerlendiren çalışma hayatı uzmanları, memurun her halükarda geçmiş yıllardakinden daha fazla zam alacağında ittifak ediyor. Memur-Sen Başkanı Ahmet Gündoğdu da "Eğer bugüne kadar Uzlaştırma Kurulu kararları geçerli olsaydı memur yüzde 11 daha fazla zam alacaktı." diyor. Öte yandan toplu sözleşme ve Uzlaştırma Kurulu kararları emeklilere de yansıtılacak. Emekliler, memura verilen zam oranından aynen yararlanacak. Halen SSK ve Bağ-Kur emeklisi enflasyon oranında zam alıyordu. Bu nedenle geçmiş yıllarda yüzde 1,83'lük zamlarla karşılaşıldı.
6. maddenin getirdiği en büyük değişiklik Uzlaştırma Kurulu kararlarının bağlayıcı olması. Memur sendikaları, yıllardır toplu görüşmelerde son sözü hükümetin söylemesinden şikayetçiler. Her yıl 15 gün süren toplu görüşmelerin ardından anlaşma sağlanamaması durumunda sendikalar Uzlaştırma Kurulu'na başvuruyor. Ancak Kurul'un kararları bağlayıcı değil. Bu nedenle maaş zammında Bakanlar Kurulu'nun belirlediği oran geçerli oluyordu. Memur-Sen Başkanı Ahmet Gündoğdu, memura toplu sözleşme hakkı getiren 6. maddenin 'masayı anlamlı hale getireceğini' söyledi.
Türk-İş Başkanı Mustafa Kumlu da, "Hükümet, bizim sunduğumuz ve çalışma hayatını ilgilendiren altı maddelik değişiklik önerisinden üçüne yer verdi. Önerilerimiz arasında önceki gün TBMM'de kabul edilen "Aynı zamanda ve aynı işkolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz." hükmünün Anayasa metninden çıkarılması da yer almıştır. Türk-İş, bu talebinde Türkiye'nin imzaladığı ILO sözleşmelerine uygunluk açısından örgütlenme hakkını kısıtlayan bir düzenlemenin bir hüküm olarak Anayasa'da yer almasının doğru olmadığı gerçeğinden hareket etmiştir. Aynı madde, örgütlenme hakkının kullanımı konusunda ayrı bir kanun düzenlenmesini öngördüğüne göre konunun çıkarılacak kanunda düzenlenmesi hukukun genel ilkesi gereğidir. Talebimizin TBMM Genel Kurulu'nca onaylanması memnunluk verici. Beklentimiz diğer taleplerimizin de gerçekleşmesi." dedi.
Hak-İş Başkanı Salim Uslu ise grev yasağının kalkmış olmasının önemine dikkat çekti. Anayasa değişiklik paketinin çalışanlar için önemli kazanımlar içerdiğini belirten Uslu, pakete destek verdiklerini söyledi.
Seyahat hürriyeti ihracatçıyı sevindirdi
Anayasa paketi değişiklikleri kapsamında 'seyahat hürriyetini' genişleten değişiklik de Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi. Yeni dönemde artık vergi borcu olduğunu havaalanında öğrenerek işadamının yurtdışına çıkamaması dönemi sona eriyor. Anayasa değişikliği paketinin 3. maddesinde yer alan 'seyahat hürriyeti' başlıklı değişiklikle, "Vatandaşın yurtdışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hakim kararına bağlı olarak sınırlanabilir." hükmü getirildi. Anayasa değişikliği paketinin 3. maddesi Anayasa'nın seyahat hürriyeti başlıklı 23. maddesi değiştirildi. Meclis'teki görüşmeler esnasında konuşan Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu, bu değişikliğin gerçekleşmesinden büyük heyecan duyduğunu söyledi. Değişiklikle, vergi kaçıran birisinin suçunun kaldırılacağı şeklinde yapılan yorumun gerçeği yansıtmadığını belirten Çubukçu, düzenleme ile seyahat hürriyetinin genişletildiğini ifade etti.
