Türkiye'de, Mayıs ayında işsizlik, Nisan ayına göre düşerken, geçen yılın Mayıs ayına göre yükseldi. Bu yılın Nisan ayında yüzde 14,9 olan işsizlik oranı, Mayıs'ta yüzde 13,6'ya gerilerken, geçen yılın Mayıs ayına göre 4,4 puan arttı. Geçen yılın Mayıs ayında, işsizlik oranı yüzde 9,2 düzeyindeydi.
Mart ayında yüzde 15,8 düzeyinde bulunan işsizlik oranı, Mart-Mayıs döneminde 2,2 puan azalmış oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) üçer aylık dönemler itibarıyla her ay açıkladığı Hanehalkı İşgücü Anketinin, "Nisan-Mayıs-Haziran 2009" dönemini kapsayan, "Mayıs" sonuçlarına göre, bu dönemde iş gücüne katılım oranı ise yüzde 48,2 olarak hesaplandı.
Bu oran Nisan'da yüzde 47,2, geçen yılın Mayıs ayında ise yüzde 47,4 düzeyinde bulunuyordu.
İşsizlik oranı kentlerde yüzde 16,5, kırsal kesimde yüzde 7,8 olarak belirlendi.
2005 yılından itibaren Hanehalkı İşgücü Anketinin tahminleri, hareketli üçer aylık dönem ortalamaları esas alınmak kaydıyla aylık olarak yayınlanıyor.
Bu seride ilgili üç aylık dönemin ağırlıkları, dönem ortası aya ilişkin nüfus projeksiyonları esas alınarak hesaplanırken, ifade kolaylığı açısından tahminler de dönem ortası ay adıyla ifade ediliyor.
3 milyon 382 bin kişi işsiz
Türkiye'deki işsiz sayısı, Mayıs 2009 döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 179 bin kişi artarak 3 milyon 382 bin kişiye yükseldi.
Geçen yılın Mayıs ayında 2 milyon 203 bin kişi, bu yılın Nisan ayında ise 3 milyon 618 bin kişi işsizdi. İşsiz sayısı, Nisan ayına göre Mayıs'ta 236 bin kişi azalmış oldu.
Şubat ayında yüzde 16,1, Mart ayında yüzde 15,8 düzeyinde bulunan işsizlik oranı, Şubat-Mayıs döneminde 2,5 puan azalma kaydetti. Diğer taraftan, genelde yüzde 13,6 olan işsizlik oranı, kentsel yerlerde yüzde 16,5, kırsal yerlerde yüzde 7,8 düzeyinde hesaplandı.
Tarım dışı işsizlik oranı geçen yıl yüzde 11,5 iken, bu yıl Mayıs'ta yüzde 17'ye yükseldi. Genç nüfustaki işsizlik oranı ise 16,6'dan yüzde 24,9'a çıktı. Mayıs'ta istihdam edilenlerin sayısı, bir önceki yıla göre 387 bin kişi azalarak 21 milyon 455 bin kişiye düştü.
Nisan'da, istihdam edilen kişi sayısı 20 milyon 698 bin kişi, geçen yılın Mayıs ayında ise 21 milyon 842 kişi düzeyindeydi. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışanların sayısı 69 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışanların sayısı 455 bin kişi azaldı. İşgücü anketine göre, Mayıs döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan sivil nüfus, bir önceki yılın aynı dönemine göre 818 bin kişilik artışla 70 milyon 435 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus da 875 bin kişi artarak, 51 milyon 575 bin kişiye ulaştı.
Geçen yıl Mayıs ayında yüzde 47,4 olan işgücüne katılma oranı, bu yıl yüzde 48,2'ye yükselirken, bu oran, kentsel yerlerde yüzde 45,8, kırsal yerlerde yüzde 53,6 oldu. Erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 70,5'e, kadınlarda ise yüzde 26,6'ya yükseldi. Aynı dönemler itibariyle istihdam oranı yüzde 43,1'den yüzde 41,6'ya geriledi.
Bu oran, kentsel kesimde yüzde 38,3, kırsal kesimde yüzde 49,4 olarak hesaplandı. İşgücüne dahil olmayanların sayısı, 26 milyon 655 binden 26 milyon 738 bine çıktı. Kayıt dışı istihdamın oranı ise yüzde 0,6 puan artarak yüzde 44,6'ya ulaştı.
İşsizlerin yüzde 25.4'ünü
işten çıkarılanlar oldu
İşsizlerin yüzde 25,1'ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 25,4'ünü işten çıkarılanlar, yüzde 14,2'sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9,8'ini işyerini kapatan-iflas edenler, yüzde 7,2'sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 8,2'sini öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar ve yüzde 10,1'ini diğer nedenlerle işlerinden ayrılanlar oluşturdu.
Mayıs dönemi itibariyle istihdam edilenlerin yüzde 71,8'i erkek. İstihdam edilenlerin yüzde 59,1'ini lise altı eğitimliler oluştururken, yüzde 59,9'u ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 26,5'i kendi hesabına ve işveren, yüzde 13,6'sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor.
Çalışanların yüzde 60,3'ü 1-9 kişi arası çalışanı olan iş yerlerinde çalışırken, yüzde 3'ünün ek işi bulunuyor. Halen bir işi olanların yüzde 3,4'ü mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor. Ücretli olarak çalışanların yüzde 88,6'sı sürekli bir işte çalışıyor.
Kayıt dışı istihdam yüzde 44.6
TÜİK'e göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, Mayıs 2009 döneminde, 2008 yılının aynı dönemine göre 0,6 puan artarak yüzde 44,6'ya yükseldi. Bu oran Nisan ayında yüzde 42,7 düzeyinde idi. Bu dönemde, önceki yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe kayıt dışılık yüzde 88,4'den yüzde 86,6'ya gerilerken, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 29,6'dan yüzde 30,4'e çıktı.
Buna göre, Mayıs ayı itibariyle 5 milyon 99 bin erkek, 3 milyon 566 bin kadın olmak üzere toplam 9 milyon 565 bin kişi herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmadan çalışıyor. Çalışan kadınların yüzde 59'u ve çalışan erkeklerin yüzde 38,9'u kayıtsız olarak istihdam ediliyor.
İş gücüne katılım
yüzde 48.2'ye yükseldi
Bu yıl Mayıs itibariyle, Türkiye genelinde iş gücüne katılım oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 0,8 puanlık artışla yüzde 48,2 olarak gerçekleşti. Erkeklerde iş gücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0,1 puanlık artışla yüzde 70,5, kadınlarda ise 1,3 puanlık artışla yüzde 26,6 oldu. Kentsel yerlerde iş gücüne katılma oranı 0,8 puanlık artışla yüzde 45,8, kırsal yerlerde yüzde 0,3 puanlık azalışla yüzde 53,6 düzeyinde gerçekleşti.
Toplam iş gücünün yüzde 17,6'sını 15-24 yaş grubundakiler oluştururken, lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı yüzde 46, yüksek öğretim mezunlarında yüzde 78 olarak belirlendi. Lise altı eğitimlilerde erkeklerin iş gücüne katılma oranı yüzde 69, kadınlarda yüzde 22,6 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında da erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 74,6 iken kadınlarda yüzde 34,3'e kadar düşüyor.
Yüksek öğretim mezunlarında erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 82,9 iken kadınlarda yüzde 71 oldu.
1,8 milyon kişi yeni işe başladı
veya yerini değiştirdi
Mayıs itibariyle 1 milyon 820 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bu kişilerin toplam istihdam içindeki oranı yüzde 8,5 olarak hesaplandı. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 30,3'ü 25-34 yaş grubunda bulunuyor.
Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 16,5'i sanayi, yüzde 32,1'i hizmetler, yüzde 25,3'ü inşaat sektöründe, yüzde 26,1'ü ise tarım sektöründe işbaşı yaptı. Mevcut işsizlerin yüzde 11'ini oluşturan 355 bin kişi bu dönemde işten ayrıldı.
