Jeofizik Mühendisi 24. Dönem CHP İstanbul Milletvekili Haluk Eyidoğan, Topkapı Sarayı zeminin denize doğru kaymasıyla ilgili en yetkili ağızlardan bugün yapılan açıklamalara da dikkat çekerek, “Marmaray ve Avrasya projeleri ile ilgili tünel açma ve derin hafriyat çalışmaları döneminde oluşan sismik veya titreşim hareketlerini ölçen cihazlar Topkapı Sarayı içerisinde ve çevresinde yerleştirilmiş midir?” diye sordu.
27 Nisan 2016’da yayınlanan ve birçok sondaj ve ölçümlerin yapılması gerektiğine dikkat çeken rapor ışığında bu ölçümlerin ne zaman yapılmaya başlandığına dikkat çeken Eyidoğan’ın Topkapı Sarayı’nda yanıtlanması gereken soruları T24’e şöyle sıraladı:
27 Nisan 2016 raporunda birçok sondaj ve ölçümlerin yapılması gerektiği söylendiğine göre acaba bu ölçümlerin yapılması ne zaman başlamıştır?
Bakanın bugünkü açıklamasında “açılan 26 sondaj kuyusuna yerleştirilen ve sismik hareketliliği ölçen inklinometre cihazları” sismik hareketliliği ölçmez. O cihazlar açılan kuyuda eğilme, bükülme, heyelan veya kayma varsa onu kaydeder.
Marmaray ve Avrasya projeleri ile ilgili tünel açma ve derin hafriyat çalışmaları döneminde oluşan sismik veya titreşim hareketlerini ölçen cihazlar Topkapı Sarayı içerisinde ve çevresinde yerleştirilmiş midir?
Bakanın bugünkü açıklamasında Topkapı Sarayı'ndaki çatlak, yarılma ve çöküntülerin Topkapı Sarayı'nın denize doğru kayması nedeniyle oluştuğunu gösteren “bilimsel bir veri yoktur” ifadesi, acaba daha önce Marmaray ve Avrasya Projeleri çalışmalarında oluşan sismik ve titreşim hareketlerinin ve ilgili diğer ölçümlerin yapılmadığı anlamına mı gelmektedir?
İstanbul 4 Numaralı Koruma Kurulu’na durum raporunda “Marmara Denizi’nde oluşan sismik hareketliliğin etkisinin binayı çökme noktasına getirdiği sonucuna varıldı” denmektedir. Topkapı Sarayı içerisinde Koruma Kurulunun bu görüşünü teyit edecek “Deprem İvme Kayıt Cihazı” kaydı var mıdır?
Topkapı Sarayı’nda neler oluyor?
Prof. Eyidoğan ‘Topkapı Sarayının Çökme Sorunu’ hakkındaki gelişmeleri şöyle dikkat çekti:
Kültür ve Turizm Bakanlığı ortaya çıkan çatlak ve oturmalar nedeniyle İstanbul, Topkapı Sarayı, Hazine Dairesi’nin restorasyonunun yapılmasına, “İstanbul Topkapı Sarayı Hazine Bölümü Restorasyonu ve Teşhir Tanzimi” işi kapsamında 09.10.2015 tarihinde başlanıldığını duyurmuştur.
Topkapı Sarayı Müzesi’nin duvarlarında ve kubbelerinde büyük yarıklar olduğu Eylül 2016’da gündeme gelmiştir.
O zamanlarda Fatih Köşkü çökme tehlikesi yaşadığı için ziyarete kapatılmıştır.
Nisan 2016’da ise Gülhane Parkı’nın denize bakan kısmında yer alan çay bahçesinin duvarı çökmüştür.
Müze yetkilileri aynı hatta bulunan Konyalı Restoran’ın duvarının da çöktüğünü, Topkapı Sarayı’nın denize bakan yamacında risk incelemesi yapacaklarını duyurmuştur.
Yapılan incemede, sarayın bodrumlarında da büyük hasar olduğu, duvarlarda küçük çatlakların yer aldığı sıvalar kaldırıldığında 10-15 santim genişliğinde yarıkların bulunduğu görülmüştür.
27.04.2016 tarihinde, Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü ve akademisyenlerden oluşturulan Danışmanlık Kurulu katılımıyla yapılan çalışmaların sonucunda ortaya çıkan raporda:
“Hazine bölümündeki çatlakların, çatlak boyutlarını aşan yarık ve ayrık olarak tabir edilecek düzeye geldiği tespit edilmiştir.
Metodolojik sıralamada, sorunun tespitine yönelik zeminsel etkilerin daha ağır bastığı, yakın zamanda da bölgede oluşan istinat duvarlarındaki yıkılmaların zemin kaynaklı olduğu görüşü kabul edilmiştir.
Zemin verileri ile birlikte güçlendirme projesinin ele alınabilmesi için bina içi, çevresi ile yamaç bölgesinden sondaj ve muayene çukuru açılması ve aletsel gözlem tekniklerinin kullanılarak izlenmesi gerektiğine, ayrıca sadece Hazine Bölümünün değil, söz konusu iş kapsamında Hazine ile Arşiv-Depo binaları arasındaki yamaçtan Askeri Bölgedeki yola kadar olan bölümün de birlikte ele alınması, söz konusu sondaj verileri sonucunda zemin etütlerinin laboratuvar sonuçlarına dayalı zemin güçlendirme yönteminin belirlenmesine, statik güçlendirme projesinin ise elde edilecek datalar, çatlak ölçerler, zemin zafiyetine göre sağlamlaştırma yönteminin belirlenmesine ve projelendirilmesine karar verilmiştir.
Söz konusu inceleme ve raporlar doğrultusunda ilgili Koruma Bölge Kurulunca onaylanmasından sonra restorasyon ve yapısal güçlendirme çalışmalarına devam edilecektir. Ayrıca güçlendirme çalışmaları dışında teşhir-tanzim projesine yönelik çalışmalar da tamamlanmak üzeredir.” denilmektedir.
Bugün (23 Ocak 2017) de Bakanlık açıklama yapmakta ve “Topkapı Sarayı’nın denize doğru kaydığı haberleri gerçek değildir! Bunu söylemek için elimizde bilimsel veri yoktur!” demektedir.
