T24- Çatışmanın içinde
Mandela’nın üç evlilik yaparak kurduğu geniş ailesi, hayatının
büyük bir kısmını adadığı iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi
(ANC), Madiba’nın 1999’da aktif siyaseti bıraktıktan sonra
kurduğu birçok vakıf ve hayır kuruluşu, siyasetteki yoldaşları
ve iş ortakları var.
Güney Afrikalı
gazeteci-yazar Fred Khumalo, “Bu çok sevimsiz bir şey. İnsanlar
daha Mandela hayattayken mirası için kavgaya tutuştu” dedi.
En son Mandela’nın
Dünya Kupası’na katılımı üzerinden bir tartışma yaşandı.
Turnuvanın hazırlık aşamaları sırasında ANC hükümeti’nin Spor
Bakanı Mahkemesi Stofile ve Mandela’nın torunu Mandla Mandela,
Madiba’nın adına konuştuklarını iddia ederek çelişkili
açıklamalar yaptı. Stofile Mandela’nın açılışa katılmayı
“talep ettiğini” söylerken, torunu “evde kalmayı tercih
ettiğini” belirtti.
Madiba’nın hapisten
çıktıktan sonra boşandığı ikinci eşi Winnie
Madikizela-Mandela da Johannesburg’daki açılış öncesi yürüyüş
sırasında tartışmaya katıldı. “Tata”dan (baba anlamında
Mandela için kullanılan bir lakap) mesaj getirdiğini söyleyen
Madikizela-Mandela, Madiba’nın ödülün Afrika’da kalmasını
istediğini söyledi.
MANDLA FIFA’YI
SUÇLADI
Sonunda Mandela torununun
trafik kazasında hayatını kaybetmesi dolayısıyla açılış
törenine katılmadı ama Nelson Mandela Vakfı’nın açıklamasına
göre “ruhen” oradaydı. Meselenin tartışmaları yeniden
başlattığına işaret eden torun Mandla Mandela, büyükbabasının
törene “yoğun baskı altında” katıldığını söyleyerek
FIFA’yı suçladı. Bu da akıllara Mandela’nın geçen yıl
yapılan genel seçimlerdeki rolüyle ilgili tartışmaları getirdi.
Nelson Mandela Vakfı,
Mandela’nın seçim kampanyasına katılmayacağını kesin bir
dille duyurdu ancak Madiba, ANC’nin kampanyasına katılıp Jacob
Zuma’yı desteklediğinde kavgayı kaybetti. Mandla, o dönemde
vakfa ağır bir darbe vurmuştu: “Aile olarak bizler Madiba’nın
mirasının ilk olarak ailesine sonra da ANC’ye ait olduğu
konusunda hemfikiriz.”
Siyasette yeni bir
isim olan Mandla, Mandela’nın doğum yeri olan Mvezo’nun yerel
şefi olarak atanıp meclise girdikten sonra nüfuz kazandı.
Khumalo, Mandla’nın bu kadar önemli bir isim haline gelmesiyle
ilgili şüpheler taşıyor. Bunun en önemli sebebi de 2008 yılında
Sunday World gazetesinde yayımlanan bir haber.
Buna göre Güney Afrika ulusal televizyonu 2008’de Mandla’ya
büyükbabasının cenazesinin yayın hakları için 395 bin dolar
ödedi. Ancak Mandla bu iddiaları şiddetle reddediyor. Öte yandan
Khumalo, “Mandela adı, para kazanmak için bir lisans belgesi
olarak kullanılıyor” dedi.
46664 DE ATEŞ ALTINDA
Mandla, Mandela’nın
doğum yerinin bir kültürel miras olarak korunmasıyla ilgili
planlar konusunda da Nelson Mandela Müzesi’yle yoğun tartışmalar
içine girdi. Mandla, müzeyi ve Mandela’nın AIDS’le mücadele
projesi 46664’ü “büyükbabasının adından kar etmekle”
suçlayarak mahkemeye verdi. Güney Afrika’nın Mail&Guardian
gazetesine verdiği röportajda Mandla, “Onun halkına hiçbir şey
vermiyorlar. İnsanlar Mvezo’da AIDS’den ölüyor ama 46664
hiçbir şey yapmıyor” dedi.
Ancak Mandela’nın
mirasının gerçek koruyucusu olduğunu iddia eden tek akrabası
Mandla da değil. Madiba’nın 90’ıncı doğum günü kutlanırken
altı çocuğundan çoğu Doğu Burnu Qunu’da yapılan töreni
Mandela ve Mandla’dan gelen açıklamalara karşın kutlamalarla
ilgili anlaşmazlıklar dolayısıyla boykot etti. Çocuklarından
bir tanesi yazdığı mektupta Mandela için özel olarak üretilen
bir şişe şaraba gönderme yaparak “Biz bağ temasının
kullanılmasını uygun bulmuyoruz. Tata’nın mirası kendisinin
imajının türün ürünleri, alkol ya da sigarayla
özdeşleştirilmemesi yönünde karar almıştır” dedi.
Mandela adı milyonlarca
dolar değerinde küresel bir marka. Bu arada Madiba aynı zamanda,
imzasını taşıyan tabloların satış haklarıyla ilgili olarak
kendisi hapisteyken onun yerine kararlar alan eski avukatı İsmail
Eyub’la ve iş adamı Ross Calder’la da çatışma halinde.
Mandela ikilinin tabloları satmasına engel olmaya ve bugüne kadar
yapılan satışlardan elde edilen gelirin hesabını vermelerini
sağlamaya çalışıyor.
“İMZA”
KAVGASI
Tartışma ilk olarak
Eyub’un oğlu Zeyd Eyub’un “bütün paranın aileye gittiğini”
açıklamasıyla başladı. Eyub bu açıklamasıyla Madiba’nın
çocuklarının yönettiği Mandela Fonu’nu kastediyordu. Buna
cevaben Mandela’nın avukatı George Bizos, “Mandela İsmail
Eyub’la ve Ross Calder’la çatışma içindedir, çocuklarıyla
değil” açıklamasını yaptı.
Ancak Mandela’nın
ailesinin, siyasi yoldaşlarının ve iş ortaklarının Madiba’nın
ölümünden sonra daha büyük kavgalar içine girecekleri şüphesi
geçerliliğini koruyor. Aynı şey bir başka siyahî haklar
aktivisti, Martin Luther King, Jr. Için de yaşanmıştı.
Geçen yıl Sunday
Times gazetesi Mandela’nın vasiyetnamesinin detaylarını
tartışmak için ailesiyle bir toplantı yaptığını duyurmuştu.
Toplantının ardından Mandela’nın mirasın büyük bir
çoğunluğunu Nelson Mandela Vakfı’na bırakmak istediği, geri
kalanını ise çocuklarına, Mandla’ya ve karısı Graca Machel’e
bırakmak istediği bildirildi. Ancak gazete
bu konuda bir anlaşma sağlanamadığını yazdı.
Bu tartışma Mandela’nın
kendisiyle ilgili meselelerdeki kontrolünün zayıflaması olarak
yorumlandı. Khumalo, “Mandela artık yaşlandı. İnsanlar onu
toplantıdan toplantıya sürükleyerek adını kötüye kullanıyor”
dedi.