Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi, yeni anayasa ve başkanlık sistemi tartışmalarıyla ilgili olarak kulis yazdı. AKP'nin anayasa çalışmalarını tamamladığını öne süren Selvi, "Cumhurbaşkanı yemini ifadesi, 'Başkan yemini' olarak değiştirilirken, yemin metnindeki yer alan 've'ler çıkarılıyor. Cumhurbaşkanı yemininin yer aldığı 103. maddede 11 yerde, “ve” ibaresi geçiyor. Yemin metni, 've, ve' şeklinde devam etmeyecek şekilde düzenleniyor" iddiasını ileri sürdü. "Amerikan sisteminde olduğu gibi başkan ile başkan yardımcısı birlikte seçilecek" diyen Selvi, "Seçimler 5 yılda bir yapılacak", "Başkanın Meclis’i fesih yetkisi yok" ifadelerini kullandı.
Abdulkadir Selvi'nin "İşte AK Parti'nin başkanlık teklifi" başlığıyla yayımlanan (10 Kasım 2016) yazısı şöyle:
Başkanlık sistemiyle ilgili ilk somut adım bugün atılacak.
Başbakan Binali Yıldırım, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile görüşecek.
Başbakan, MHP lideriyle görüşmeden önce hafta sonu hukukçularla bir araya gelerek çalıştı. Böylece AK Parti’nin başkanlık sistemiyle ilgili teklifi netleşti.
Başbakan Binali Yıldırım’ın başkanlığında yapılan toplantıya kadar başkanlıkla ilgili çalışmaları AK Parti’de Genel Sekreter Abdulhamit Gül, Cumhurbaşkanlığı’nda ise Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Şükrü Karatepe başkanlığındaki bir heyet yürüttü. Başbakan’ın başkanlığında hafta sonu yapılan toplantıda metne son şekli verildi.
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Şükrü Karatepe, başkanlık sistemine göre yeni anayasa ve mevcut Anayasa’nın başkanlık sistemine göre uyarlanması şeklinde olmak üzere iki alternatifli çalışma yapıldığını söylemekle yetindi.
Başbakan Binali Yıldırım, bugün yapılacak görüşmede MHP liderine başkanlık sistemiyle ilgili 2 teklif sunacak.
1- Başkanlık sistemine yazılan yeni anayasa.
Buna sıfır kilometre başkanlık anayasası diyebiliriz.
2- Mevcut Anayasa’nın başkanlık sistemine göre uyarlanması.
Başbakan Binali Yıldırım’ın başkanlığında yapılan çalışmalardan edindiğim izlenim MHP ile yeni anayasadan ziyade mevcut Anayasa’nın başkanlık sistemine göre uyarlanmış şekli üzerinde çalışılacak. Mevcut Anayasa’nın başkanlık sistemine göre düzenlenen çalışmayla ilgili elde ettiğim bilgileri paylaşmak istiyorum.
1- Başkanlık sistemi öneriliyor. Böylece, başkanlık sistemi olacak ama adı anayasada, “Cumhurbaşkanlığı Sistemi” olarak yer alacak şeklindeki değerlendirmeler geçerli değil.
2- ABD’deki gibi bir başkanlık sistemi öneriliyor. Ama bazı farklılıklar var. Federal sistemi değil, üniter sistemi esas alan; çift organlı değil, sadece parlamentoyu esas alan bir sistem öneriliyor.
3- Anayasa değişikliği için milletvekili sayısı yetmeyen AK Parti, başkanlık sistemiyle ilgili değişiklikleri MHP ile yapacağı için, mevcut Anayasa’daki MHP’nin kırmızı çizgileri korunuyor.
Anayasa’nın başlangıç bölümü kalıyor.
4- Anayasa’nın ilk 4 maddesi korunuyor.
5- Anayasa’nın 66. maddesinde yer alan vatandaşlıkla ilgili bölüme dokunulmuyor.
6- Cumhurbaşkanı yemini ifadesi, “Başkan yemini” olarak değiştirilirken, yemin metnindeki yer alan “ve”ler çıkarılıyor. Cumhurbaşkanı yemininin yer aldığı 103. maddede 11 yerde, “ve” ibaresi geçiyor. Yemin metni, “ve, ve” şeklinde devam etmeyecek şekilde düzenleniyor.
7- 1982 Anayasası’nın başkanlık sistemine göre düzenlendiği metin 30-40 maddeden ve yasama, yürütme ve yargı bölümlerinden oluşuyor.
8- Amerikan sisteminde olduğu gibi başkan ile başkan yardımcısı birlikte seçilecek.
9- Seçimler 5 yılda bir yapılacak.
10- Başkanın Meclis’i fesih yetkisi yok.
11- Başkanlık seçimi ile milletvekili seçimi aynı zamanda yapılacak.
12- Başbakanlık sistemi kaldırılacak. Başkan aynı zamanda yürütmenin başı olacak. Başkan, bakanlarını Parlamento dışından atayacak. Milletvekili seçilenler bakan olamayacak.
13- Başkanın kararname çıkarma yetkisi olacak. Başkan, kanunla düzenlenen alanlarda kararname çıkaramayacak. Meclis, başkanın çıkardığı kararnameyi kabul etmediği takdirde o konuyla ilgili yasal düzenleme yapabilecek.
14- Başkan kendi yürütme alanını kararname ile düzenleyecek.
Cumhurbaşkanlığı’nın çalışmaları, Cumhurbaşkanlığı tüzüğüne, TBMM ise Meclis İç Tüzüğü’ne göre yönetildiği gibi başkanlığın yürütme alanıyla ilgili faaliyetleri başkanlık kararnamesi ile düzenlenecek.
15- Başkanın çıkan kanunları veto etme yetkisi olacak. Başkanın veto ettiği yasalar Parlamento’dan aynı çoğunlukla değil, nitelikli çoğunlukla çıkarılabilecek.
Başbakan Binali Yıldırım’ın, MHP lideri ile yapacağı görüşme hem başkanlıkla ilgili anayasa değişikliğinin hem de takvimin belirlenmesi açısından büyük önem arz ediyor. İşler planlandığı gibi yürürse, nisan-mayıs ayında referanduma gidilecek. Referandumda kabul edildiği takdirde ne olacak, hemen seçime mi gidilecek? Hayır 2019’a kadar seçim öngörülmüyor. Erdoğan 2019’a kadar cumhurbaşkanı olarak görevini sürdürecek. Bu arada başkanlıkla ilgili anayasa değişikliği doğrultusunda kanunlar çıkarılarak, sistem dönüştürülecek. Sisteminin dönüşümünün 2 yılı alması planlanıyor. 2019’da ise başkanlık seçimi ile milletvekili seçimi aynı tarihte yapılacak. Açılan sandıktan 5 yıl ülkeyi yönetecek olan başkanın hükümeti çıkacak
