Merrill Lynch, Deutsche Bank ve Goldman Sachs yatırımcılarının elindeki 14.5 milyar dolarlık zararlı mortgage tahvilini geri satın alıp 162 milyon dolar da ceza ödeyecek. Çinli ve G.Koreli'lerle gizliden gizliye yüzde 50'lik satışı görüşen Lehman Brothers ise komple bir satışa boyun eğebilir.
Krizde 500 milyar doların üzerinde zarar yazan, hatta zararlarının toplamının 1 trilyon doları bile bulabileceği öngörülen Wall Street bankaları içine düştükleri kriz sularında son çırpınışlarını vermeye başladı. Bazıları başları daha fazla derde girmesin diye değeri düşmüş tahvillerini piyasadan geri toplama kararı aldı, bazıları ise yabancı ortak arayışına girdi.
Mortgage piyasasına dayalı yatırım araçlarının zarar ettiğini göre göre yatırımcılarını uyarmadıkları için haklarında binlerce dava açılan Merrill Lynch, Deutsche Bank ve Goldman Sachs, cuma günü 14.5 milyar dolar değerinde, faizi açık artırma ile belirlenen yatırım aracını piyasadan geri satın almaya karar verdiğini açıkladı.
Ayrıca 3 banka da haklarında açılan soruşturmaları çözebilmek için 162 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti. "Wall Street'te büyük bir banka batacak" söylentilerinin odağındaki Lehman Brothers bankasının ise yüzde 50'lik hissesini satın alması için Çinli ve Güney Koreli yatırımcılarla gizliden gizliye görüştüğü ancak iki tarafla da anlaşmaya varamadığı ortaya çıktı. Lehman son bir yıldır Asya ve Ortadoğulu fonlar onca kelepir hisse avı yapmışken kendisi için fazla fiyat biçince her iki teklifçi de masadan kalktı.
Lehman'la görüşme masasına oturan Güney Kore'nin devlete ait bankası Korean Developement Bank'ın söylentiler üzerinde cuma günü yaptığı "Lehman satın alma seçeneklerimiz arasında" açıklamasının ardından ise küresel piyasalarda finansal krize ilişkin bir umut olarak algılandı ve Avrupa borsaları cuma günü yüzde 1'in üzerinde yükseldi. FSTEurofirst 300 endeksi yüzde 1 yükselirken, İngiliz FTSE100 endeksi yüzde 1,50, Alman DAX endeksi yüzde 1,08, Fransız CAC 40 endeksi ise yüzde 1,50 artış yaşadı.
Öte yandan bazı uzmanlara göre 3 milyar doların üzerinde zarar açıklaması beklenen Lehman, yüzde 50'sini değil, yüzde 100'ünü bile satışa çıkarmayı gündemine aldı. Yatırım bankası Lagenburg Thalman'nın analistlerinden Richard Bove'un yatırımcılarına geçtiği nota göre Lehman'ın yönetimi düşük bir fiyattan satış yapmaya yanaşmıyor ve bu durum başka bir rakip tarafından gelebilecek herhangi bir çekici teklifte bankanın tümünün el değiştirmesi ile sonuçlanabilir. ABD Merkez Bankası (FED) ise Credit Suisse'in Lehman Brothers'a kredi akışını durdurmayı planladığı söylentilerini araştırmaya devam ediyor.
Wall Street'te 40 şirkete yeni soruşturma
Wall Street'in 3 dev bankası tarafından varılan anlaşmanın sonuçlandırılmasının ardından Merrill Lynch 125 milyon dolar ceza ödeyip yatırımcılarından 10 ila 12 milyar dolar büyüklüğündeki tahvilleri geri satın alacak. Goldman Sachs ise 22.5 milyon dolar zarar ödeyecek ve 1.5 milyar dolarlık mortgage tahvilini satın alacak. Deutsche Bank da 15 milyon dolarlık ceza ve satın alacağı 1 milyar dolarlık mortgage tahvilleri ile düzenleyici kurumlarla anlaşmaya varacak.
Bu üç bankanın haklarında açılan soruşturmaların ardından piyasaların düzenleyici kurumu olarak bilinen Finansal Sektör Düzenleme Otoritesi ile uzlaşmaya varmak için ortaklaşa olarak aldığı kararın, şu ana kadar Wall Street'te yapılan en büyük geri ödeme olduğu ve düzenleyici kurumların Wall Street'te faaliyet gösteren toplam 40 kuruluş hakkında yeni soruşturmalar açacağı da tahmin ediliyor.
Savcıların ve soruşturmacıların 25 Ağustos ile 8 Eylül tarihleri arasında son bir yıl içinde büyük miktarlarda açık artırmalı faizli mortgage ürünleri satan 40 şirketi, bu ürünlerin satılmasında aracı olan şirket çalışanlarına kadar en ufak ayrıntısına kadar inceleyeceği belirtiliyor. Geçen şubattan bu yana 330 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip olan açık artırmalı faizli borç piyasası adeta kilitlenmişti. O döneme kadar broker'lık hizmeti veren bu şirketlerin de yatırımcılarını "açık artırmalı faizli borç senetlerinin güvenli ve en az nakit para kadar likit" olduğu yönünde yanlış yönlendirdiği tartışma konusu olmuştu.
Rakipleri zararı nakde dönerek azalttı, Lehman yerinde saydı
Lehman Brothers'ın zor durumda olduğu ve iflasın eşiğine geldiği söylentileri son haftalarda iyice su yüzüne çıkmış durumda. Ancak kendisi gibi diğer tüm bankalar zarar yazarken Wall Street'te iflas edecek şirket dendiğinde akla ilk Lehman'ın gelmesi son dönemde izlediği kriz yönetiminden kaynaklanıyor. 45 milyar dolar zarar yazan Merill Lynch ile 40 milyar dolar zarar yazan Citigroup zararlarını telafi edebilmek adına son bir yıl içinde ya iş yapmayan birimlerini elden çıkarmaya baktı ya da nakit sağlayabileceği önlemler almaya baktı.
Örneğin Citigroup zararlarını telafi etmek için Almanya'daki bankacılık birimini sattı, Merrill Lynch ise 31 milyar dolarlık mortgage'a dayalı CDO'larını zararına sattı, ayrıca Bloomberg'deki hissesini de elden çıkararak nakit sağladı. Ancak diğer rakipleri likide dönmeye çalışırken Lehman Brothers herhangi bir girişimde bulunmadığı gibi kriz planına ilişkin en ufak bir detaydan bile bahsetmedi. Bu da Lehman'a ilişkin zarar beklentilerinin 4 milyar dolar gibi bir rakama ulaşmasına neden oldu.
