Dünya Şampiyonu ünvanını 22 yaşında (1985’te Anatoli Karpov’u yenerek) ele geçiren Gari Kasparov, "How Life Imitates Chess" adlı kitabında sadece 4-5 hamle ilerisini hesap edebildiğini ve bir dâhi olmadığını söyledi.
Kitabında hayatın büyük bir satranç partisi olduğunu, bu oyundan başarı ve yüksek performans konusunda pek çok ipucu çıkarılabileceğini belirten Kasparov'un yöneticilere 4 tüyosu:
1- MZK (Malzeme - Zaman - Kalite) yöntemini benimseyin
Bir satranç oyuncusunun önemli meziyetlerinden biri, durumu hızlı ve doğru değerlendirmektir. En iyi hamleyi yapmak için, önce durumu en doğru şekilde değerlendirmek gerekir. Bir satranç oyuncusu (çok basitleştirerek) önce kendi taşlarını ve rakibinin taşlarını sayar, kontrol eder: Oyunculardan birinin taş üstünlüğü var mıdır, varsa nedir?
Yönetici de (tıpkı bir satranç oyuncusu yahut bir komutan gibi) önce elindeki malzemeye bakar, gücünü hesaplar. Gerçekleştirmesi gereken proje için yeterli gücü var mıdır?
Şampiyon ardından zaman değerlendirmesi yapar. Kendisinin ve rakibinin kullanabileceği ne kadar zamanı vardır?
Son olarak, durum değerlendirmesi yapar. Bazen taş üstünlüğü rakiptedir ama, sizin taşlarınız öyle yerleştirilmiştir ki, kazanma şansınız daha yüksektir. Bir çatışmada, sayıca üstünlükten çok, hafif ve hareketli güç daha şanslıdır.
2- Verimli düşünmeyi öğrenin
Taşları, zamanı ve durumu değerlendirdiniz. Şimdi en doğru hamleyi belirleyeceksiniz.
Satrançta, acemi oyuncu "bütün ihtimalleri değerlendireceğim" diye çok vakit kaybeder, kaybolur gider. Oysa şampiyon, akılcı 3-4 hamleye odaklanır. Bu duruma gelebilmek için, bir yöntem şarttır. Bu yöntemin adı; "karar ağacını budamak" tır. Yani sadece radikal 2-3 alternatife kafa yormak.
Kasparov bu metodu çalışma hayatına bir örnekle uyguluyor: "Bir yönetici, çalışma hayatında bir hamle yapmak istiyor. Eğer "kötü bir oyuncu" ise, kafasında bir sürü ihtimal gezdirir; acaba başarılı olmak için daha çok mesai yapmam mı gerek? Yoksa golf kulübüne üye olup çevre mi edinsem? Ne yapsam? Sonuçta, harekete geçmez ve elle tutulur bir şey yapmaz. Oysa MZK yöntemini kullanan "iyi oyuncu" iyi maaş almasına rağmen şirketten istifa edip bir MBA yapar; belki dışarıdan bakınca para ve zaman kaybetmiş gibi görünür ama, elinde diplomasıyla daha iyi bir iş bulur kendine".
3- Agresif olun
Her şeye rağmen alternatifler arasında bir seçim yapamadıysanız, içgüdünüze güvenin. "Hızlı karar vermek durumundaysanız, içgüdü ve sezgi esastır."
Kimi insan riske girer, kimi yapı olarak dikkatlidir. Kasparov için tereddüte yer yok... Ona göre; saldırganlık, rakibin üstünde baskıyı arttırır. Ve rakibi ölümcül hataya zorlar.
Çalışma hayatına gelince Kasparov; "İyi bir insan olmak veya olmamak meselesi değil; kendini ve çevresini sürekli en iyi olmak için baskı altında tutmak. Hatır-gönül, iş-olacağına-varır... bunlara hayatta yer yok!" diyor.
4- Rutini kırın
Rus şampiyonun son büyük kuralı: Bizi, tecrübelerimize dayanarak karar vermeye yönlendiren rutin kolaylığından kaçınmak.
"Her kararda, her adımda yaratıcı olmak bizi mükemmelliğe yaklaştırır" diyen Kasparov, Jack Welch’ten örnek veriyor; General Electric’in efsanevi CEO’su, şirketin verimi azalan en yaşlı yöneticilerinden birine "dönüşte tecrübelerini unutup, şirkete yeni girmiş gibi hareket etmek üzere" bir aylık izin vermişti.
Kasparov, bunu başarmak için "tamamladığınız son projeyi gözden geçirin, yaptığınız hataları, açığınızı belirleyin ve bir daha sefere tamamen farklı hareket edin" diyor.
