Yazar İlhan Selçuk, karikatürün 'Aydınlanma' ile aynı yaşta olduğunu, çünkü karikatürün akıl gerektirdiğini belirtti. İşin içine inanç karıştığı zaman karikatürde biat göreneğinin başlayacağını vurgulayan yazar Selçuk, günümüz Türkiye'sinde bunun örneklerinin yaşandığını söyledi.
İlhan Selçuk'un Cumhuriyet gazetesinde (21 Kasım 2008) yayımlanan yazısı şöyle:
Karikatür, Aydınlanma
ve Yalakalık...
Resim sanatı çok eskidir..
Yazıdan önce resim vardı..
Resim mağara duvarlarına çizilirdi..
Ya karikatür?..
*
Karikatürün tarihiyle ‘Aydınlanma’ özdeş...
İkisi de neredeyse iki yüzyıllık...
Neden?..
Çünkü karikatür akıl işi...
İnanç işi değil...
Karikatürde ‘biat’ göreneği yoktur, eleştirel aklın çizgiyle mizahı vardır...
*
Karikatürün ilk çarpıcı örneklerini Fransız devriminin laiklik ve demokrasiye doğru yol alan basınında görebiliyoruz...
*
20’nci yüzyıl karikatür çağıydı..
Peki, Amerika’nın Türkiye’deki dinci tezgâhı ‘Ilımlı İslam Devleti’ modeliyle karikatür ve karikatürist ne kadar bağdaşabilir?..
Akıl ile inancın doğal çelişkisinde, çizgiyle mizahın dışavurumu, ille de zekâdan fışkıran muhalefete dönüşecektir.
Gerisi boş laf...
*
Türkiye’de “gırgır mizahı” denen bir dönem başlamıştı...
Siyasetten, tarihten, toplumdan soyutlanmış bir espri anlayışı insanı temel gerçeklerden soyutlayan kişisel özlemlerin fantezisinde ya da kısırdöngüsünde kafakola alıyordu...
Bu yolda çok mizah dergisi çıktı, battı...
Ancak izlediğim kadarıyla bu dönem artık kapanıyor; karikatür, tarihsel içeriğinin kendisine yüklediği işlevi mizah dergilerinde yerli yerine oturtmaya yöneldi...
*
Bu dönüşümde Başbakan RTE’nin hizmeti büyük...
RTE gerçek karikatüristlerin paha biçilmez konusu...
Gül de bu yolda liderinin ardından yürüyor...
RTE ile karikatüristler arasındaki davalar ise yaşadığımız dönemin ilginç göstergeleri...
*
Takıyyeci AKP’yi sürekli eleştiriyoruz...
RTE de bu kapsamda...
Ya Gül?..
Al birini, vur ötekine...
Peki, bunların ülkeye hiç mi hizmeti yok?..
Olmaz olur mu?..
Kim ne derse desin, en başta RTE olmak üzere, AKP ve Gül Türk karikatürüne hizmet ediyorlar...
Karikatürün dincisi olmaz...
Ama, dinciliğin karikatürü ne kadar çizilse Aydınlanma o kadar bereketlenir...
*
Karikatürist ile yalaka kimliği bağdaşabilir mi?..
Yalakalık yapan karikatürist, ‘çizgiyle mizah sanatı’na istifa dilekçesini yazmış demektir...
Bu durumdaki karikatüristin kendisi bizzat karikatüre dönüşür.
