-JAPONYA'DA HAYAT FELÇ OLDU TOKYO (A.A) - 11.03.2011 - Japonya'da bugün meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremin merkez üssünün Honşu adasının Sendai bölgesinin 130 kilometre doğusu, başkent Tokyo'nun ise 380 kilometre kuzeydoğusu olduğu bildirildi. Amerikan Jeolojik Araştırma Merkezi, Japonya'nın kuzeydoğu kıyısı açıklarında meydana gelen depremin yerin 24 kilometre altında oluştuğunu duyurdu. İlk belirlemelere göre, 19 kişinin öldüğü depremde, kuzey kenti Sendai'de bir otelin çökmesi sonucu bazı kişilerin enkaz altında olduğu tahmin ediliyor. Depremin büyüklüğü nedeniyle, Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, başlangıçta sınırlı tuttuğu tsunami alarmını daha sonra neredeyse Pasifik Okyanusu'na kıyısı olan bütün ülkeler için genişletti. Tsunami uyarısı yapılan ülkeler arasında Rusya, Tayvan, Filipinler, Endonezya, Papua Yeni Gine, Avustralya, Yeni Zelanda, Fiji, Meksika, Guatemala, El Salvador, Kosta Rika, Nikaragua, Panama, Honduras, Şili, Ekvador, Kolombiya ve Peru da bulunuyor. Depremden sonra Japonya'nın başkenti Tokyo ve civarında 4 milyon evin elektrikleri kesildi, kentte 14 yangın çıktı. Tokyo'nun merkezinde tüm tren seferleri durduruldu. Japonya'nın kuzeyindeki Tohoku otobanının bazı bölümleri hasara uğradı, Tokyo yakınlarındaki Chiba rafinerisinde ise büyük bir yangın çıktı. Kuzeydeki tren seferleri durduruldu, hükümet depremden etkilenen bölgelere 900 kurtarma görevlisi gönderdi. Narita havaalanı kapatıldı, yolcular ise tahliye edildi. Tokyo metrosu ve banliyö trenleri durduruldu. Kuzeydeki Sendai havaalanını ise su bastı. Japonya'daki tüm limanlar tsunami tehdidi dolayısıyla kapatıldı. Bu arada 8 askeri uçak ise depremin verdiği hasarı gözlemlemek üzere havalandı. Başbakan Naoto Kan, Japon halkından sakin olmalarını istedi. Japonya Merkez Bankası mali piyasanın istikrarını sağlamak için azami gayretin gösterileceğini açıkladı. Depremin ardından bazı nükleer santraller otomatik olarak kapandı. Yetkililer, Tepco Fukuşimi'nin 1 nolu terminalinde bir sorun çıktığını, ancak hemen güvenliğin sağlandığını söyledi. Toyota ise kuzeydoğudaki iki tesis ile parça üretim fabrikasında üretimin durdurulduğunu duyurdu. ABD Jeolojik Araştırma Merkezi'nden yapılan açıklamada da depremin ardından, Japonya'nın Honşu adasının doğu sahili açıkları ve yakınlarında büyüklükleri 5,8 ile 7,1 arasında değişen 20 artçı deprem olduğu kaydedildi. Açıklamaya göre, depremden sonra meydana gelen en büyük artçı şok Honşu adasının doğu sahili açığında, depremden yaklaşık 45 dakika sonra oluşan 7,1 büyüklüğündeki artçı deprem oldu. Ana şoktan yaklaşık 6 saat sonra, Honşu adasının doğu sahili yakınında 6,5 büyüklüğünde bir artçı deprem daha meydana geldi. Japonya'da bugün meydana gelen depremin, 1872'den bu yana en büyük deprem olduğu bildiriliyor. Japonya'da 1923'te Canto'da meydana gelen depremde ise 143 bin kişi hayatını kaybetmişti. Japonya'da sol yıllarda en fazla can kaybına neden olan deprem ise 1996'da 5 bin 500 kişinin öldüğü Kobe depremi olmuştu. -RUSYA, 11 BİN KİŞİYİ TAHLİYE ETTİ Bu arada, Rus yetkililerin, bu sabah 8,9 büyüklüğünde bir depremle sarsılan Japonya'ya yakın olan Kuril adalarından 11 bin kişiyi tahliye ettiği bildirildi. Rusya Acil Durumlar Bakanlığından yapılan açıklamada, tsunaminin Pasifik'teki bazı sahil kasabalarını ve köyleri vurma olasılığının bulunduğu belirtilerek, bu yüzden söz konusu bölgelerden 11 kişinin tahliye edildiği kaydedildi. Açıklamada, Pasifik'teki Malo-Kurilks köyüne ulaşan tsunami dalgasının 50 santimetre yüksekliğinde olduğu aktarıldı. Rusya, İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde ABD'nin attığı atom bombası ile savaşı kaybeden Japonya'ya ait Kuril adalarını işgal etmişti. Söz konusu adaların iadesi konusu, iki ülke arasındaki ilişkilerin dönem dönem gerilmesine neden oluyor. -SONY 6 FABRİKAYI KAPATTI Japonya Merkez Bankası (BoJ), depremin yarattığı kaygıları gidermek amacıyla finansal piyasalarda istikrarı sağlamak için her türlü çabayı sarf edeceğini bildirdi. BoJ'den yapılan açıklamada, ''Japonya'da borsa ve yen değer kaybettiği için finansal piyasalarda istikrarı sağlamak amacıyla elimizden geleni yapacağız'' denildi. Ekonomi uzmanları, Japonya'da borsada işlem gören hisselerin, özellikle depremin ve tsunaminin vurduğu bölgelerdeki fabrikalara ait olanların gelecek hafta pazartesi günü muhtemelen değer kaybedeceğine dikkati çektiler. Bu arada dün 82,90 yenden işlem gören ABD doları bugün 83,20 yene kadar çıktıktan sonra 82,75 yene düştü. Böylece yen, ABD doları karşısında iki haftanın en düşük seviyesini görmüş oldu. Kyodo haber ajansına göre, elektronik devi ve ülkenin en büyük ihracatçı şirketlerinden Sony, depremden sonra 6 fabrikasını kapattı. Tokyo'daki Mizuho Research Institute'den Yasuo Yamamoto, depremin ve tsunaminin etkilediği ülkenin kuzeydoğusundaki otomobil ve yarı iletken fabrikaların zarar görmesinin olumsuz ekonomik etkileri olacağını ifade etti. Japonya'da rafineri işletmecisi JX Nippon Oil & Energy şirketi, Sendai, Kashima ve Negishi'deki üç rafineride faaliyetleri durdurduğunu açıkladı. Cosmo Oil şirketine ait Chiba rafinerisinde de büyük yangın çıktığı bildirildi. Electric Power Development şirketi de Yokohama bölgesinde Isogo termal elektrik santralindeki çalışmaları durdurdu. Singapur merkezli Action Economics'den David Cohen, depremin vereceği zararın kısa vadede ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 1'ine mal olacağını, ancak uzun vadede inşa çalışmalarından ötürü büyüme için olumlu sonuçları olacağını söyledi. -PETROL FİYATI- Öte yandan deprem, uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının da yönünü aşağı çevirdi. ABD ham petrolünün varil fiyatı nisan ayı teslimi Asya'daki işlemlerde düne göre 1,30 dolar azalışla 101.40 dolardan satılıyor. ABD ham petrolünün varil fiyatı nisan ayı teslimi dün 1,68 dolar değer kaybederek günü 102.70 dolardan kapattı. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı nisan ayı teslimi de 1,20 dolar düşüşle 114.23 dolardan işlem görüyor.
