“İyi beslenme” kavramı sadece ne kadar değil, neyi, ne oranlarda, ne zaman, ne sıklıkta, nelerle birlikte yediğinizi sorgulamanız anlamına da geliyor.
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, Hürriyet gazetesinde yayımlanan yazısında (21.05.09), iyi beslenmenin sağlık açısından önemini anlatıyor. Müftüoğlu’nun yazısı şöyle:
“Enerji ihtiyacınızı karşılamak için bir şeyler yiyip içmek zorundasınız. İyi beslenmek ise daha büyük bir iddianın adıdır.
“İyi beslenme” kavramı sadece ne kadar değil, neyi, ne oranlarda, ne zaman, ne sıklıkta, nelerle birlikte yediğinizi sorgulamanız anlamına da geliyor.
İyi beslenenlerin hücre ve dokuları daha az yıkıma uğruyor, yıkım süreçlerine daha çok direniyor, yıkılanı, döküleni daha kolay onarıyor. İyi beslenen çocuk ve gençler daha düzenli, sağlıklı büyüyüp gelişiyor, daha kolay ve iyi öğreniyor. İyi beslenen bir kadının sağlıklı bir çocuk doğurma, sağlıklı bir gebelik süreci yaşama ve çocuğuna yeterli miktar ve kalitede süt verebilme şansı artıyor.
İyi beslenmek kendinizi daha iyi hissetmenizi ve daha formda olmanızı da sağlıyor. İyi beslenen biriyseniz ruhsal sorunlarla daha az karşılaşıyorsunuz. Stresiniz azalıyor, belleğiniz güçlü kalıyor, uykunuz daha düzgün oluyor.
İyi beslenmek sizi hastalıklardan da koruyor. Sağlıklı beslenenlerin bağışıklık sistemleri daha sağlam ve güçlü. Bazı kanserlerin, kilo fazlalığı ve şişmanlığın, şeker hastalığı ve hipertansiyonun, kalp krizleri ve felçlerin, kemik erimesi vb problemlerin beslenme yanlışlarıyla yakın bir ilişkisi var. Bütün bu olumsuz sağlık koşullarından etkilenmemek, en azından bu koşulların zararlarını en hafif düzeylere indirmek ancak iyi beslenmekle mümkün olabiliyor. İyi beslenirseniz tansiyon, şeker, kalp hastası olmanız, kansere yakalanma ihtimaliniz ciddi oranda azalıyor.
Püf noktalarını öğrenin
Kısacası beslenmek her şey değilse bile çok şeydir! Bu nedenle iyi beslenmenin püf noktalarını öğrenmek, anlamak zorundasınız. Bu temel noktaları yaşınıza, işinize, cinsiyetinize ve ekonomik durumunuza uygun değişimlerle güçlendirmelisiniz. İyi beslenmek ille de pahalı şeyler yiyip içmek anlamına gelmiyor. Ucuz ama sağlıklı beslenmek de mümkün.
Ailenizin sağlık hikâyesi, yani genetik risklerinize uygun bir beslenme planını nasıl oluşturabileceğinizi öğrenmelisiniz. Eğer herhangi bir sağlık sorununuz varsa bu sağlık problemini iyileştiren ya da kötüleştiren besinlerin neler olduğunu da bilmeniz gerekiyor.
Lezzet ve keyfi ihmal etmeyin
Ve son bir nokta: İyi beslenmek zevkli ve keyifli bir iştir. Ruhsal doyum, bedensel güç, duygusal rahatlık sağlar. Besinleri paylaştığımız sofralar yalnız bizi değil, ilişkilerimizi de güçlendirir. Ailemizle, dostlarımızla, tanıdıklarımızla iyi ve güzel şeyleri de, üzüntü ve sorunların çözümlerini de yiyecek içeceklerle donatılmış sofralarda paylaşırız. Güzel ve mutlu olayları güzel bir sofrada bir şeyler yiyerek kutlarız. Kısacası sofralar toplumsal sevinç ve hüzünlerin de paylaşılma alanlarıdır.
İyi beslenmek yalnızca çeşitli, dengeli ve yeterli yemekten daha fazlasını ifade ediyor. Beslenmenize zevk ve eğlence katmayı, yeni lezzetler ve iyi tatlar eklemeyi, her sofrayı bir kutlama, bir şölen yemeğine çevirmeyi ihmal etmemenizi öneriyorum.
Sağlıklı beslenmek için 5 önemli amaç
Amerikan Diyetisyenler Birliği iyi bir beslenme planı oluştururken beş önemli noktaya dikkat etmenizi tavsiye ediyor.
1) Gerçekçi olun: Yiyecek seçimlerinizi yaparken işe küçük değişikliklerle başlayın. Küçük adımlar büyüklerden iyidir.
2) Maceracı olun: Hep aynı şeyleri yerseniz aynı tat-lezzet üçgenlerinin içine sıkışır kalırsınız. Yeni yiyecekler keşfetmeye, tat yelpazenizi genişletmeye gayret edin.
3) Esnek olun: Zaman zaman hata yapmaktan, kaçamaklarla heyecanlanmaktan, yasak şeylere dokunup tatmaktan korkmayın. Sadece bir öğün veya bir günde yapılan küçük yanlışların pek o kadar önemi yoktur, telaşlanmayın.
4) Hassas olun: İnanılmaz ve farklı ama bir o kadar da çok sayıda lezzetler olduğunu unutmayın. Neofobik, yani yeniliklere karşı olmayın ama bütün bunların yanında aşırıya kaçmamaya da özen gösterin.
5) Aktif olun: Yiyecek seçimleriniz ne olursa olsun aktif bir hayat sürmeyi en azından her gün birazcık yürümeyi- ihmal etmeyin.”
