Patronların sırlarını Maliye'yle 'paylaşma'ya karar verenlerin sayısı krizin ve işsizliğin patladığı 2008'de rekor kırdı. 2007'de 3 bin 636 olan ihbar miktarı 4 bin 703'e çıktı ve ödül tutarı ilk kez milyon lira sınırını aştı.
Sabah gazetesinin haberine göre; Maliye Bakanlığı'nın vergi kaçağını azaltmak için uyguladığı 'muhbirlik' sisteminde bu yıl patlama yaşanıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 2008 yılı faaliyet raporuna göre, önceki 3 yılın ortalamasına göre ihbar sayısı bin 200 arttı. Ödül alan muhbir sayısı 87'den 135 kişiye çıkarken ve verilen ödül de tarihinde ilk kez 1 milyon 187 bin TL'yle milyon sınırını aştı. Maliye kaynaklarına göre neden işini kaybedenler. Kaynaklar "İşini kaybedenler soluğu Maliye'de alınca ödenen miktar zirveye ulaştı" dedi. Verilere göre ihbar mektupları da patladı. 2007'de 3 bin 636 olan ihbar mektubu sayısı bu yıl yüzde 30 artarak 4 bin 703'e ulaştı.
Ortalama 9 bin lira
Maliye verilerine göre 2008'de muhbirler kişi başına ortalama 8 bin 792 lira almaya hak kazandı. Bu rakamın 2007'de ortalama 7 bin lira olduğunu işaret eden bir Maliye kaynağı, "2007'de 87 muhbire toplam miktar 613 bin lira ödendi. Dolayısıyla ödenen miktarda ciddi artış meydana geldi" dedi.
Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı raporuna göre vergi mükellefleri beyan ettikleri gelirin yaklaşık üç mislini kaçırıyor. Vergide beyan edilen 78.8 milyar lira olurken kaçırılan miktarın 211.1 milyar lira olduğu ortaya çıktı. Yani kazanılan 100 liranın sadece 27.2 lirası beyan edildi, geri kalan 72.8 lira ise devletten gizlendi. Devletten gizlenen gelirlere tahakkuk ettirilen vergi ise 4 milyar 692 milyon 368 bin 482 lira oldu.
Beyanın 28 katı kaçırılıyor
Vergi denetim birimlerinin incelemelerinde, en çarpıcı sonuç, Gelirler Kontrolörlerinin incelemelerinde ortaya çıktı. 6.9 milyar liralık matrah incelemesi yapan Gelirler Kontrolörleri, 190 milyar liralık kaçağa ulaştı. Bu şekilde denetlenen mükelleflerin, beyan ettikleri gelirin 28 katını kaçırdıkları anlaşıldı.
"Menkul ve Gayrimenkul Emval ile Bunların İntifa Hakları ve Daimi Vergilerin Mektumatı Muhbirlerine Verilecek İkramiye Hakkında Kanun", 1931'de kabul edildi. Kanuna göre ihbarcıların ödülleri vergi kaçıranlardan tahsilat yapıldıktan sonra ödeniyor. Menkullerde 5 bin liraya kadar yüzde 30, gayrimenkullerde ise yüzde 20 ödenirken, vergi kaçağının 100 bin liradan yukarı olan kısmı için ise menkul ve gayrimenkullerde yüzde 7.5 ödeme yapılıyor.
