T24 - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, TÜSİAD Genel Kurulu’nda yerli otomobil markası yaratılması tartışmasını da gündeme getirdi. İş dünyasına seslenen Başbakan, “Bu işi bir araya gelerek mi yaparsınız, yoksa kendim de yaparım mı dersiniz, nasıl arzu ederseniz” diye konuştu
TÜSİAD Genel Kurulu, Türkiye’de yerli otomobil üretimi tartışmasına da sahne oldu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, toplantıda yaptığı konuşmada, Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç ile kısa süre önce gerçekleştirdiği görüşmede bu konunun da gündeme geldiğine işaret etti. Milliyet gazetesinde yer alan haber şöyle:
Erdoğan, “Geçen akşam Sayın Koç’a dedim, ‘Artık soyadınız gibi bir marka ile şurada biz yerli otomobilimizi üretelim ve dünyaya diyelim ki, bak bu da artık bizim otomobilimiz.’ Şu anda otomotiv sektörü içinde olan babalar burada... Bu işi halledin. Bir araya gelerek mi yaparsınız, yok ben bunu kendim de yaparım mı dersiniz, nasıl arzu ederseniz” dedi.
Toplantıyı izleyen Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç, Erdoğan’ın sözlerini değerlendirirken, grup olarak zaten 1965’te Anadol marka otomobilin üretimini yaptıklarını hatırlattı ve dünya çapında rekabetçi bir marka yaratmak için hem yüksek kalitede hem de çok sayıda üretim gerektiğini vurguladı.
Koç, CNBC-e televizyonuna yaptığı açıklamada, “Biz 1965’te yerli otomobil Anadol’u çıkardık. Hindistan’da Tata kendi arabasını yaptı ama işi biraz zor. Bizim de o istikamette çalışmalarımız var ama bu öyle bir konu ki kendi otomobilini yalnız Türkiye’de yapıp muvaffak olmak çok zor. Aynı modelden en az 200 bin tane ve iyi kalitede yapmak lazım. Çok zor, ama bakacağız. Başbakanımız öyle söyledi” diye konuştu.
Strateji Belgesi’nde var
Yerli otomobil üretimi konusu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı “Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi” taslağında da gündeme gelmişti. Halen taslak halinde olan belgede iki temel hedef ortaya konmuştu.
Bunlardan ilki Türkiye’nin bir otomotiv üretim üssü olması, ikincisi otomotiv sanayiinde yerli üretim oranının artırılması ve dünya çapında pazarlanacak yerli bir markanın yaratılmasıydı. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün de, “Bunu gerekirse kamu-özel işbirliğiyle yapmalıyız ama mutlaka kendi markamızı çıkarmalıyız” demişti.
18 yıllık yerli otomobil macerası
Türkiye’nin ilk seri üretilen otomobili olan Anadol, Koç ailesinin Ford markasıyla kamyon imalatı yaptığı Otosan Fabrikalarında üretildi. İsmi, halk arasında düzenlenen bir anketle belirlenen Anadol, ilk kez 19 Aralık 1966’da üretim bandından indi. Satış fiyatı 26.800 lira (dönemin kuruyla 2.980 dolar) olan araç iki kapılıydı ve 1.2 litrelik Ford motor monte edilmişti. Anadol üretimi ilk yıl 1.750 adet oldu, sonraki yıllarda bu rakam 8 bin seviyelerine kadar çıktı. 1970’li yıllarda seriye dört kapılı modeller de eklendi. Anadol üretimi 1984 yılında durduruldu. Bu tarihe kadar toplam 62.543 adet üretildi.
Gelişen ülkeler yerli marka atağında
20. yüzyıl boyunca neredeyse tamamen gelişmiş ülkelerin tekelinde olan yerli otomobil üretimi, özellikle son dönemde gelişen ekonomilere yayılıyor. Hindistan yarışa Tata ve Mahindra markalarıyla katılırken Çin sürekli yeni yerli markalar çıkarıyor. Asya devinin uluslararası pazarlarda dünya devleriyle rekabet eden en ünlü üç markası Chery, Geely ve SAIC. Sovyetler Birliği döneminden beri güçlü bir otomotiv endüstrisi olan Rusya’da AvtoVAZ’ın ürettiği marka Lada.
İş dünyası ‘yüzde 100 yerli zor’ diyor
Mustafa Koç Koç Holding YKB
‘Teknolojik olarak biraz imkân dışı’
“Daha onu teknolojik olarak yapmak biraz imkân dışı gibi gözüküyor. Elimizden geleni yapacağız dedi. Ama dışarıdan görüldüğü kadar kolay bir iş değil. Burada bazı parçalar var ki bunları yerli olarak üretmek çok anlamsız. Mesela bilyalı rulmanı dünyada 3-4 şirket yapıyor ve bütün dünyaya veriyor. Bu gibi parçalar var ki Türkiye’de yapılması hiç mümkün değil. Olsa bile fevkalade pahalı olur ve ekonomik olmaz.”
Ali Kibar Kibar Holding YKB
‘Ortak olabiliriz elimizi taşın altına koyalım’
“Yüzde 100 yerli diye birşey olmaz, yerli girdi oranlarının maksimize edildiği bir üretimden bahsedilebilir. Çünkü yüzde 100’ünü üretmek için onlarca değişik hammadde gerekiyor. Ama niye olmasın? Biz de ortak olabiliriz. Bu projede biz de oluruz. Bunun için yapılacak şey önce kolları sıvamak, ardından elimizi taşın altına koymak. Bunları yaparken de arkadakiler duruyor mu diye gözucuyla bakmak lazım.”
Tuncay Özilhan Anadolu Holding YKB
‘Marka yaratmaktansa yatırım teşviği verilsin’
“Ben yerli otomobile ihtiyaç olduğu görüşüne katılmıyorum. Evet, Türkiye markalar yaratmalı ama bu otomobilde olmamalı. Çünkü ihtiyaç yok. Türkiye, geç olsa da markalar yaratmaya başladı. Ama otomotivde hem marka kolay iş değil hem de gerekli değil. Volvo, Saab yaşayamadı. GM, Ford bile yaşatamadı bu markaları. Çinliler aldı. Ben marka için verilen çabadansa hükümetin yatırım teşviği vermesi gerektiğine inanıyorum.”
