T24 - ABD ve AB’nin krizin ana sorumluları olarak gördüğü bankaların mevduat toplamalarına sınır getirme fikrinin Türkiye için de düşünülmesine sert tepki var. TBB Başkanı Özince, “Neden rahatsız olduklarını açıkça söylesinler” dedi. “Gerekirse Tobin Vergisi getirin” önerisinde bulundu.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Özince, Devlet Bakanı Ali Babacan’ın ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde tartışılan bankaların mevduat toplama oranlarına sınır getirme düşüncesinin Türkiye için de ele alındığını ifade etmesini bir “tevatür” olarak değerlendirdi. Milliyet gazetesine açıklalamalarda bulunan Özince, “bu tür bir sınırlama Türk bankacılığına zarar verir. Ulusal bankacılığımız derinleşmiş bir bankacılık değil. Toplumun tasarruf alışkanlığı yok. Bir de bu tarz, bizim için söz konusu bile olmayan sınırlamaları getirirseniz sistemi iyice küçültürsünüz” dedi.
Özince, henüz Amerika ve AB ülkelerinde bu tedbirlerin uygulanmasına yönelik netleşmiş karar olmadığını, Basel Komitesi çalışmaları kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (MB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK), uluslararası gelişmeleri yakından izlediğini belirtti. Özince, Türkiye’de bankacılık sistemine yönelik olarak şu anda batının üzerinde durduğu tarzda tedbirlerin alınmasına ihtiyaç olmadığını da kaydetti.
‘Brezilya gibi cesur olalım’
Ersin Özince, “Türkiye bankacılık sisteminin bu tarz tedbirlere kesinlikle ihtiyacı olmadığını düşünüyorum. Bankaların topladığı mevduata sınırlama getirmek mevzu bahis olmamalı. Bu tür bir tedbir ulusal bankacılığımıza zarar verir. Ulusal bankaların gelişmelerinden, sistemin sağlıklı yapısından ve taşıdığı yüksek potansiyelden kimler nasıl rahatsızlık duyuyorlarsa açık söylesinler ne istediklerini. İlla da tedbir istiyorlarsa Türkiye piyasasına zarar veren, ortalıkta dolanıp duran spekülatif fonlara tedbir getirsinler. Türkiye de Brezilya gibi cesur davranıp Tobin Vergisi’ni koysun” diye konuştu.
‘Bununla her şeyi sınırlarsınız’
Basel çalışmaları içinde alınan tedbirlerin ve geliştirilen fikirlerin bilakis gelişmekte olan ülkeler ile gelişmiş ülke ayırımlarını gözeterek destekleyici özellikte olduğunu ifade eden Özince, “Basına yansıyan görüş ve ifadelerin abartılmış olduğunu düşünüyorum. Bankaların mevduat oranlarına sınır koymak doğru bir yaklaşım değil” dedi. Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Özince şöyle konuştu:
“Daha yeni İstanbul’da yaptığımız toplantıda Sayın Bakan Babacan, Türk bankacılık sisteminin ne kadar sağlıklı olduğundan, iyi işlediğinden ve denetiminin ne kadar güçlü olduğundan söz ederek takdire şayan olduğunu söyledi. Gündemlerinde böyle bir konunun olduğunu bize iletmedi. Bu tür söylemleri ortaya atanlar var ve bunlar ulusal bankacılığın konsantrasyonundan rahatsızlık duyuyorlar. Neden rahatsızlar açıkça söylesinler.
Bankaların mevduat toplamalarına sınır getirirseniz, sadece mevduatı değil sistemin diğer alanlarına da limit koymuş olursunuz. Bu doğru olmaz. Türkiye için hiç düşünülmemesi gereken bir durum. Bankaların mevduat pazar paylarını düşünün, çok şubeli bankaları düşünün bununla neyi sınırlıyorsunuz, zaten büyük maliyetlerle yapılan altyapı yatırımlarını, geniş şube ağlarının sağladığı imkânları, mevduat bankacılığını, ATM’leri her şeyi sınırlarsınız. Katılacağım bir konu değil. Bankacılığımızı cendereye sokar. Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı bankaları etkilemez.”
Tobin Vergisi nedir?
Tobin Vergisi, kısa vadeli sermaye hareketlerinin neden olacağı istikrar bozucu etkileri azaltmak amacıyla dövizle yapılan uluslararası işlemlerden alınan ve ilk kez 1978 yılında J. Tobin tarafından önerilen küçük oranlı bir vergi türü. Tobin Vergisi’ni savunanlar, ülkelerin üretkenliklerine katkısı olmayan, ama belirsizliklerin yoğun olduğu durumlarda riskleri ve kırılganlıkları arttırıp ekonomileri krize sürükleyen son darbeyi vuran, çok kısa vadeli sermaye hareketlerini kısıtlamayı amaçlıyor. Tobin’ciler, kısa vadeli sermaye hareketlerini tümden ortadan kaldırmayı değil, yarattıkları zararların önüne geçilmesini istiyor. ABD eski Başkanı Bill Clinton’ın ekonomi danışmanı olan Dünya Bankası eski Başkan Yardımcısı Joseph Stiglitz, Tobin Vergisi’ni savunan iktisatçılardan.
Günün kulisi
Yüzde 10 mevduat sınırı düşünülmüyor
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın ABD’de uygulanan ve bankaların toplam mevduatın yüzde 10’unu aşmasına izin verilmeyen uygulama konusunda çalışmalar yapabileceklerini açıklaması bankacılık sektörünü karıştırdı. Ancak dün hükümete yakın kaynaklar Türkiye’de bu tip bir kısıtlamanın düşünülmediğini belirttiler. Babacan’ın bu konuda bugün İstanbul’da İSO’da yapacağı konuşmada daha net mesajlar vereceği bildiriliyor. Babacan önceki gün bu konuda şunları söylemişti: “Bundan sonra bankaların büyümemeleri için tedbir almalıyız görüşünü G20 toplantısında dile getirdim.
ABD şimdi adım atıyor, ‘bir banka ancak toplam mevduatının yüzde 10’unu taşıyabilir, daha fazla olamaz’ diye tedbir alıyor. Bu konuyla ilgili biz de çalışmalar yapabiliriz.”
ABD krizde aşırı büyüyen bankalara önlem almak için bu formülü gündeme getirmişti. Türkiye ise 2001 krizinden sonra bankacılık sektöründe önemli reformlar gerçekleştirdi. Batık bankaları kamulaştırmak için TMSF’yi devreye soktu. Böylece, sorunlu bankalar sistemden çekildi. Sektörün denetlenmesi için de BDDK’yı kurdu. Krizde ABD ve Avrupa’nın dev bankaları iflas ederken Türk bankalarının kâr rekorları kırdı.
