T24 Ankara
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda değişiklik öngören teklif göre, hukuk mahkemelerdeki davalarda, mahkemenin uygun görmesi durumunda, avukatlar, uzman ve bilirkişiler duruşmaya ofis veya evlerinden katılabilecek. Ses ve görüntü aktarımı yoluyla duruşmalar hızla tamamlanabilecek. Teklifte, yabancı mahkemelerde görülen davalarda ihtiyati tedbir talebinde bulunulması durumunda, kararın Türk mahkemelerince verilmesi gerektiği düzenlemesi de yer aldı. Buna göre, yabancı mahkemelerin vereceği ihtiyati tedbir kararları Türkiye’de uygulanmayacak.
TBMM’ye sunulan teklifte yer alan düzenlemeler, özetle şöyle:
Hukuk mahkemelerinde görülen davalarda, “kişilerin üstün menfaatinin korunmasına karar verildiği durumlarda, mahkeme, duruşmayı kapalı olarak yapabilecek.
Yargılamanın uzamaması için hakim, kesin süre koyduğu konularla ilgili olarak taraflara ihtarda bulunacak. Kesin süre sonrası sadece bir kez uzatma istenebilecek. Bu ihtar gereği verilen son kesin süreye uyulması zorunlu olacak.
Hakimin reddi taleplerine karşı verilen kararlar konusunda istinaf mahkemesine başvuru yapılabilecek.
Alacak davalarında, alacağın miktar ve değerinin ne zaman belirleneceğine mahkeme karar verecek. Mahkeme, tarihi belirleyerek, alacaklı taraftan, iki hafta içerisinde alacak miktarını o günkü değerler üzerinden belirlemesini isteyecek.
Delil avansı, davanın açıldığı süreçte mahkemeye yatırılmayacak. Böylece hak aramak kolaylaştırılacak.
Davanın açılan tarafça geri alınması durumunda, dava açılmamış sayılacak.
Hukuk davalarında talep halinde taraflar duruşmaya ses ve görüntü aktarımı yoluyla katılabilecek. Bilirkişi ve uzmanlar da aynı yöntemle dinlenebilecek. Böylece hakim, duruşmayı odasından ya da yeterli sistemin bulunduğu duruşma salonundan yapabilecek. Avukatlar ve diğer taraflar da ofislerinden duruşmaya katılabilecek.
'Vekaleti olmayan avukat çıkartılabilecek'
Duruşmanın düzenini bozdukları gerekçesiyle vekaleti olmayan avukatların mahkeme tarafından salondan çıkartılması söz konusu olabilecek.
Okuma yazma bilmeyenlerin parmak izi veya mühür basma gibi yöntemlerle imzaladıkları senetleri noter hazırlayacak. Okuma yazma bilen ancak yine imza atamayanların senetleri ise noter onayına tabi olacak.
Resmi senetlerin hangi tarihlerde hüküm oluşturacağı yeniden düzenlendi. Buna göre noter onaylı senetler onayla birlikte hüküm ifade edecek. Senetler noter onaylı değilse, resmi işleme konu olmuşsa işlem tarihinde, imzalayan ölmüşse ölüm tarihinde geçerli olacak.
Ticari defter kayıtlarının delil oluşturabilmesi için diğer tarafın kendi ticari defter kayıtlarıyla karşılaştırma yapabilmesine olanak tanınacak.
Bilirkişi raporlarına itiraz süresi iki haftadan, dört haftaya kadar uzayabilecek.
'Karar tamamlama' formülü
Esas hakkında hüküm verildikten sonra mahkemeler, karar aşamasında bir veya birkaç unsuru kararında belirtmemişse, buna itiraz hakkı olacak. Mahkemeler, bu durumda eksik kalan, esas hakkındaki hükümde belirtilen konularda ek karar verebilecek. Böylece istinaf ya da Yargıtay’da eksik verildiği gerekçesiyle kararların bozulmasının önüne geçilebilecek.
Aleyhinde ihtiyati tedbir kararı verilenler de istinaf mahkemesine başvurabilecek.
Bölge adliye mahkemeleri, hukuk davalarını duruşmalı yapacak. Davanın esastan reddine karar verme yetkisi olacak.
Yabancı mahkeme ve hakem heyetleri tarafından bakılan davalarda verilecek ihtiyati tedbir kararları Türkiye’de uygulanmayacak. Yabancı mahkeme ve hakem heyetlerinin, ihtiyati tedbir konulması için Türkiye’deki mahkemelerden talepte bulunması gerekecek. Türkiye’de ihtiyati tedbir talebinde bulunup, yabancı ülkede dava açacak olanlar ise bu davayı bir ay içinde açmak zorunda olacak. Aksi takdirde ihtiyati tedbir talebi düşecek.
İhtiyati tedbir kararlarına yapılan itirazları, konuyla ilgili davaya bakan mahkeme hükme bağlayacak.
Ticaret mahkemelerinde tek hakimle görülen davaların parasal sınırı 300 bin TL’den 500 bin TL’ye çıkartıldı.
Hakem heyetlerince bakılamayan, doğrudan tüketici mahkemelerinde açılması gereken davalarda arabulucuk devreye girecek.
