İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), 2017 yılında dünya çapında insan haklarının durumunu değerlendirmeye alan yıllık raporunu yayınladı. 2018 Dünya Raporu'nda değerlendirilen 90'ı aşkın ülkeden biri olan Türkiye, çeşitli nedenlerle olumsuz not aldı.
Raporu perşembe günü HRW İcra Direktörü Kenneth Roth ve kurumun Fransa Şubesi Başkanı Chefin Bénédicte Jeannerod, raporu Paris'te sundu.
Rapora göre, geçen yıl Fransa "yabancı düşmanı popülizme başarılı bir şekilde direnmede" en başarılı ülke olurken, Avusturya ve Hollanda'daysa merkez sağ partilerin yabancı düşmanı ve göçmen ve Müslüman karşıtı söylemler benimsediğinin gözlemlendiği belirtildi.
Türkiye'ye kötü not
643 sayfalık raporda 16 Nisan anayasa değişikliği referandumuyla kabul edilen ve cumhurbaşkanının yetkilerini pekiştiren düzenlemelerin "insan hakları ve hukukun üstünlüğü için bir gerileme" arz ettiği kaydedildi.
15 Temmuz darbe girişiminden bu yana çıkarılan KHK'lara da değinen rapor, "çıkarılan birçok KHK'nın insan haklarının koruyucu nesnelerine zarar veren ve Türkiye'nin uluslararası insan hakları yükümlülükleriyle çakışan tedbirler içerdiğine" vurgu yaptı.
"Türkiye'nin gazeteci ve medya çalışanlarını tutuklamada dünya lideri" olduğunun belirtildiği raporda, 150 gazetecinin "yazılarını parmaklıklar ardında yazdığı" kaydedildi. Raporda Türkiye'deki "çoğu gazete ve televizyon kanalının bağımsız olmadığı ve hükümetin siyasi çizgisini desteklediği" belirtildi.
Türkiye'de 2017 yılında da web siteleri ve online içeriklere erişimin engellenmeye devam edildiğinin altını çizen rapor, toplantı ve gösteri yapma hakkının yetkili makamlarca "keyfi bir biçimde engellendiğini ve barışçıl eylemlerin şiddet kullanarak dağıtıldığını" vurguladı.
"2017'de eleştirel sesler üzerinde uygulanan baskılar insan hakları savunucularına da sıçradı" denen raporda gözaltında işkence ve hasta tedavisi ve güneydoğuda süren çatışmalar konuları da değerlendirmeye alındı.
Raporda ayrıca Türkiye'nin "hala dünyada en yüksek sayıda mülteciye ev sahipliği yapan ülke olduğu" vurgulandı. Raporda, Türkiye'de yaşayan yaklaşık yarım milyon Suriyeli mülteci çocuk okula giderken, en az 380 bin mülteci çocuğunsa okula gitmediği belirtildi.
"Demagogları geri püskürtmek gerek"
Rapor için bir giriş makalesi kaleme alan Kenneth Roth, "liderler azınlıkları şeytanlaştıran, insan haklarına saldıran, demokratik kurumlara zarar veren siyasetçileri geri püskürttükleri sürece popülistlerin ilerlemesini sınırlandırabileceğini" söyledi.
"Geride bıraktığımız yıl, demagoglar ve onların istismarcı politikalarının oluşturduğu tehdidi geri püskürtmenin önemini gösterdi" diyen Roth, "Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi'nin 70'inci yıl dönümünü yaşadığımız şu günlerde, beyannamenin ilkelerini onurlandırmanın en iyi yolu bu ilkeleri, ötekileştirilen grupları herkes için garanti edilen haklardan mahrum bırakarak siyasi avantaj elde etmeye çalışan liderlere karşı güçlü bir şekilde korumaktır" ifadelerini kullandı.
DW/dpa/BÜ/HT
© Deutsche Welle Türkçe
