Büyük şehirlerdeki hava kirliliği sorunu ve insanların temiz hava özlemi bazılarını pahalı çözümlere yöneltiyor.
Fabrika bacalarından yayılan dumanlar, araçlardan çıkan zehirli egzost gazları birçok büyük kentin hava kirliliğine karşı mücadelesini başarısız kılıyor.
Dünyada her yıl 5,5-7 milyon kişi hava kirliliğinden ölüyor. Sadece Çin ve Hindistan'da bu nedenle ölenlerin sayısı 3 milyonu buluyor.
Bu durum bazılarını şişelenmiş hava satın almak gibi olmadık çözümlere yöneltiyor.
Kırsal alanlarda şişelere hava doldurup internet üzerinden pazarlayan şirketlerin sayısı giderek artıyor.
Bunlardan biri Kanada'nın dağ havasını kutulayıp satan Vitality adlı şirket. 160 solukluk sekiz litrelik sıkıştırılmış dağ havasını 24 dolardan satıyor.
Şirketin genel müdürü Moses Lam, şişelenmiş hava satışına esprili hediye konseptiyle başladığını, ama talebin beklenmedik bir şekilde arttığını söylüyor. Çin, Hindistan ve Güney Kore şirketin ana pazarları haline gelmiş.
Bugün Çin'e ayda 10 bin şişe hava satıyor ve bu sayıyı 40 bine çıkarmayı hedefliyor. Yeni girdikleri Hindistan'da da ayda 10 bin şişe satış bekleniyor.
"Çoğu insan ürünlerimizi hediye olarak satın alıyor… Ama geleceğin şişe suyu olacağız" diyor Lam.
İngiltere'de de aynı işi yapan Aethaer adlı şirket, kır havasının şişesini 103 dolardan satıyor.
Kurucusu Leo De Watts, espriyle "hava çiftliği" olarak adlandırdığı bu işe "çevreci-politik sanat eseri" amacıyla başlamış. Hava kirliliğinin eriştiği boyutlardan endişe duyan Watts, farkındalık yaratmak amacıyla Aethear projesini başlatmış. Şişelenmiş hava satışından elde edilen para, ucuz maske üretiminde kullanılıyor.
"Şişelenmiş havayı satın alanlar estetik nedenle veya solumak için alıyor. Çoğu kişinin bunları süs, yatırım ya da hediye amacıyla aldığını düşünüyoruz," diyor. Bazılarının bu işi aldatmaca olarak gördüğünün farkında.
Watts, ana pazarlarının Çin olduğunu söylüyor. "Gücü yetene hava, yetmeyene ise hava kirliliğine karşı maske satan bir şirket" olduklarını ifade ediyor.
Fakat bilim insanları şişelenmiş havanın herhangi bir yararının olmadığını, para israfı olduğunu söylüyor.
Hava kirliliği ayrıca maske satışı yapan şirketlerin sayısını da arttırdı. İsveçli girişimciler Fredrik Kempe ile Alexander Hjertström, ayrıntılı bir piyasa araştırmasının ardından, hem kaliteli hem de özel tasarımlı maskelerin olmadığını görüp bu alana yönelmiş.
Airinum adlı şirketi kurup, üç filtreli, renkli maskeleri tanesi 66-75 dolardan satmaya başlamışlar. Maskeli dolaşmanın sağlık açısından yararı olduğunu söylese de, maskeler nitrojen dioksit gibi egzoz gazlarına karşı korumuyor.
Özel tasarım maske üreten şirketlerin sayısı da artıyor. Bu maskelerin fiyatı 33-100 dolar arasında değişiyor.
Londra'daki King's College Üniversitesi'nden Benjamin Barratt'a göre, "Hava kirliliğinin kronik etkilerine karşı maskelerin etkili olması için çok uzun süre kullanılması gerekir."
Ancak hava kirliliğine yönelik kaygılar arttığı için bu sektörün daha da gelişmesi bekleniyor. Litvanyalı bir tasarımcının Air Shiled (hava kalkanı) adlı bebek arabası tasarımı 2015'teki Electrolux Design Lab tasarım sergisinde ikincilik ödülü aldı. Araba, bebeğin oturduğu kısımda filtrelenmiş hava dolaşımı sağlıyor.
