Hülya Karabağlı - T24 / Ankara Türkiye, 99 yılını istemediği halde Berlin’de geçiren Hattuşaş Sfenksi’nin eve dönüşünü kutlamaya hazırlanıyor. Birinci Dünya savaşına doğru onarılmak üzere Almanya’ya teslim edilen kentin koruyucusu ikiz sfenkslerden biri daha önce iade edilmişti. Bugün İstanbul’da olması beklenen sfenks evinden uzakta 99 yıl geçirdi. Berlin Müzesi’nde gömüldüğü duvardan sökülerek çıkarıldı. Hititlerin Başkenti Hattuşaş ( Boğazkale)’ın koruyucusu kadın başlı sfenksler 3 bin 500 yaşında ve 2 metre 58 santim yüksekliğinde.
10 bin çivi tablet ve ikiz sfenksAnadolu’nun kaçırılan mirası için verdiği mücadelede, Karun Hazinesi’nin iadesinde önemli rol oynayan Cumhuriyet gazetesi yazarı Özgen Acar, peşini bırakmadığı Hattuşaş Sfenks’in geri dönüş hikayesini T24’e anlattı. 1986 yılında çalıştığı Milliyet gazetesinde, Türk hükümetlerinin ve kamuoyunun dikkatini çekmek için, “Hitit Devlet Arşivi’nin çivi yazılı tabletleri ile sfenksin iadesi” için bir kampanya başlatan Acar, ikiz sfenkslerden biri hariç mirasın geri gelmesinde başarılı oldu.
Hititlerin Başkenti Hattuşaş’ın mirasının Almanya yolculuğu Birinci Dünya savaşına doğru başlıyor. Devlet, arşivinde olan 10 bin çivi tablet ile ikiz sfenksin onarılmasına karar veriyor. Alman hükümetiyle temasa geçiliyor. Berlin’e eserler gönderiliyor. Onarıldıktan sonra Türkiye’ye geri gönderilmesi aşamasında savaş çıkıyor.
2 bin 940 tablet ve bir sfenks iade1924 ve 1943 yılları arasında 2 bin 940 tablet ve bir sfenks 9 aşamada Türkiye’ye geri dönüyor. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Almanya ikiye ayrılınca 7 binin üzerinde tablet ve sfenkslerden biri Berlin’de kalıyor. Türkiye, 1972 yılında tanıdığı Doğu Almanya’dan kalan mirasını istiyor. Ancak, bir gelişme olmuyor.
1972-1986 arasında kimse kılını kıpırdatmadı“Berlin Müzesi’nde sfenksi gördüm. Duvarın içine gömmüşlerdi” diyen Acar, 1972 ile 1986 yılı arasında mirasın geri alınmasında hiçbir çaba gösterilmediğine dikkat çekti. “1972 yılında Doğu Almanya’yı tanıdık. O tarihten 1986 yılına kadar kimse kılını kıpırdatmadı” diyen Acar, Milliyet Gazetesi’nde başlattığı kampanya sonucunda 1987 yılında bir sfenksin dışında çivi tabletleringeri alındığını anlattı.
Sfenkslerden biri kalmışKale koruyucusu sfenks için girişimler Ertuğrul Günay’lı dönemde başlıyor. İki ülke arasında görüşme trafiği hızlandırılıyor. Kültür ve Tabiat Varlıkları Genel Müdürü Murat Süslü girişimleri yoğunlaştırırken, bakan Günay, Alman tarafınaa “ Sfenksi geri verin. Yoksa kazıları iptal ederiz” resti çekiyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Türk hükümet arasında 18 Nisan 2011 tarihinde mutabakat zaptı imzalanıyor.
Özge Acar, işin bu noktalara gelmesinde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ile Kültür ve Tabiat Varlıkları Genel Müdürü Murat Süslü’nün payının büyük olduğuna dikkat çekti. Acar’a göre, mirasın evine bu kadar gecikmesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sorumluluğu var.
Kentin koruyucuları nereye konulmalı Acar’a göre, kentin kapısında bekçi konumundaki sfenks “ çorum Müzesi ya da Hattuşaş’ın bulunduğu Boğazkale Müzesi’nde sergilenmeli."
