Yeni Şafak yazarı Kürşat Bumin, Hürriyet gazetesinde "Ünsal Turan" imzasıyla yayımlanan Grönland izlenimlerini, içerdiği mantık hataları ve üslup nedeniyle eleştirildi.
Bumin'in Yeni Şafak'taki çarpıcı yazısı (23 Eylül 2009) şöyle:
'Hürriyet gezgininin Grönland'ı'
Hürriyet gazetesinin aklına esmiş ve "Bakalım 'Küresel ısınmanın merkez üssü' Grönland'da durum nedir?" diyerek bu iş için birini memur etmiş.
Grönland'a biz okurları aydınlatması için gönderilen kişi Ünsal Turan.
Adını ilk kez duyduğum (benim hatam olabilir) Ünsal Turan, bayramın ikinci ve üçüncü gününde kendisine ayrılan birer tam sayfada küresel ısınmanın Grönland'da yol açtığı gelişmeleri aktardı.
Açıkçası, önümüzdeki gezi notları alışılmışın epeyce dışında. Mesela, Ünsal Turan, otel müdürü ve konsolosun "şerefine" açtırdığı şampanyayı müteakiben otelde akşam saatlerinde "geyik ve bizon eti yerken" bölgenin belediye başkanının (yine "şerefine" herhalde) yaptığı ziyarette neler konuşulduğunu aktarırken, başkana son olarak şu soruyu yöneltiyor: "Peki Türklere bir mesajınız var mı?"
Başkan bu hiç beklemediği soru karşısında ne desin? Cevabını şöyle toparlayabilmiş:
"Evet, Türkleri ülkemize gelip görmeleri çağrısında bulunuyorum. İklim değişikliğini görsünler. Onlar için çok ilginç yerler var. Buzullar kaybolmadan bu ülkeyi mutlaka görmeleri gerekir. (…) İş adamları şimdiden adımlarını atabilirler. Örneğin öğretmene, psikologa ihtiyacımız var."
Dedim ya, gezi notları gerçekten bir tuhaf…
Ünsal Turan (gazeteci?) notların ilk gününde Grönland'ın toplam nüfusunu 58 bin olarak vermesine rağmen, ikinci gün bakın neler yazıyor:
"Grönlandlıların intihar kayası / Buzlu bölgede, iki büyük kaya arasındaki bir yarığın intihar noktası olduğunu öğrendim. Grönland, dünyada nüfusuna oranla intihar olaylarının en çok yaşandığı ülke. Geçtiğimiz yıl 2 bin 700 kişi intihar etmiş. İntihar etmek isteyenler, bu kayalıktan kendilerini aşağıya bırakıyorlar…."
Şaşırtıcı bilgiler değil mi bunlar? Ülkenin toplam nüfusu 58 bin, ama sadece geçen yıl 2 bin 700 kişi "intihar kayası"nda intihar etmiş… Çok şaşırtıcı, çünkü gezginin verdiği bilgiler ışığında, bu gidişle Grönland ahalisinin buzulların kaybolmasından endişe etmesine lüzüm yok, çünkü kaba bir hesapla en geç 20 yıl içinde zaten hepsi intihar etmiş olacak…
Gezginin biz okurları bilerek yanıltmak gibi bir gazetecilik peşinde olduğunu iddia etmiyorum. Böyle bir iddia aklımdan bile geçmez. Ancak bu işte eğer bir "rehber muzipliği" yoksa bir "çeviri hatası" olduğu muhakkak.
"Hürriyet Grönland'da küresel ısınmanın izlerini sürdü" olarak sunulan şey böyle bir şey ise yandık demektir…
Devam edelim.
Bana göre önümüzdeki gezi notlarının en enteresan bölümü, buzların erimesini takiben Grönland'ı nasıl bir hayatın beklediğine ilişkin satırlardı.
"11 bin 700 yıllık, 600 metre kalınlığındaki buzul içten içe eriyordu. Daha içerlerdeki buzulların kalınlığı ise 3 bin metreyi buluyordu. Üzerinde yürüdüğümüz buzul, küresel ısınma yüzünden her yıl 200 metre kaybediyordu. Tabii bu sadece üst tabakadaki erime. Asıl erime ise en alt katta."
Bana göre yine olmadı… Çünkü, eğer 600 metre kalınlığında olan buzul her yıl 200 metre eriyor ise ("en alt kattaki"nin "asıl erime"si hariç) Hürriyet gazetesinin gezgini bir an önce Grönland'ı terk etse iyi olurmuş doğrusu…
Hepsi bir yana, Hürriyet gezgininin Grönland'ın buzullar sonrası geleceğine ilişkin verdiği şu bilgiler gerçekten -ama gerçekten- inanılmaz nitelikte:
"Grönland yer altı madenleri açısından çok zengin bir ülke, buna karşın bu kaynaklar henüz tam olarak değerlendirilmiyor. Küresel ısınmayla buzlar eriyip ülke büyük bir zenginliğe kavuşacak. Arama-çıkarma çalışmalarının yoğunlaşması halinde en az Suudi Arabistan'daki kadar çok petrole sahip olacakları ve en az Suudiler kadar zengin olacakları söylenen Grönlandlıların en büyük korkusu, altın ve zümrüdü de içeren bu zengin madenleri çıkaracak firma yetkilileri veya ülkelerin kendilerini aldatması."(!)
Bu satırlar çok nadir bulunabilen, çok nefis bir parça gerçekten!
Düşünebiliyor musunuz; Küresel ısınma iyice azıtıp buzullar hepten eriyince Grönlandlılar en az Suudiler kadar zengin olacak! (Verilen "intihar sayı ve oranı" bu zenginliğin tüketilmesi açısından büyük bir problem teşkil ediyorsa da olacak o kadar…)
Küresel ısınma azıtmış, buzulların erimesi sonucunda Suudi Arabistan'ın petrol kuyularını deniz suyu basmış, küresel ısınmanın baş nedenlerinden birisi olan petrol tüketimi "yasaklanmış", bir şişe su bilmem kaç altın değerine ulaşmış, madenleri işleyen endüstrinin bacaları mühürlenmiş (…) ama Hürriyet gazetesinin gezgini bize Grönlandlıların Suudiler kadar zengin olacağı müjdesini veriyor…
