Gallup Araştırma Merkezi'nin, Gezi Parkı protestoları sırasında Türkiye'de yaptığı anketler sonucunda kentsel ve kırsal kesimin görüş ayrılıklarına ışık tuttu. İki kesimin arasında giderek artan derin uçuruma işaret eden araştırmada, Mayıs-Haziran aylarında en az 100 bin nüfuslu kentlerde yaşayanların yüzde 43'ünün hükümete güven duyduğunu, ancak bu oranın kırsal kesimlerde yüzde 68'lerde olduğuna vurgu yapıldı.
Radikal gazetesinde yayımlanan habere göre, araştırma Gezi Parkı protestolarının yaşandığı dönemde Türk halkının nasıl bir kırılma yaşadığına dair bilgi verirken, toplumun fay hattının kentli kesimle kırsal kesim arasında oluştuğuna dikkati çekti.
Söz konusu araştırma kapsamındaki anketlerin büyük bölümünün Başbakan Erdoğan'ın Gezi Parkı protestocularının çadırlarının sökülmesi emrini verdiği 30-31 Mayıs'tan sonra gerçekleştiğini belirten Gallup araştırmacısı Jan Sonnenschein, araştırmanın bu olaylardan önce de kentli Türklerin ülkenin kurumlarına karşı duydukları güvensizliğin giderek arttığını gözler önüne serdiğini söylüyor. Ancak Sonnenschein anketin, "hükümet ile ordunun ileri gelenleri arasındaki şüpheyi ve düşmanlığı" yansıttığını söylediği Ergenekon Davası'nın sonuçları açıklanmadan önce yapıldığını da belirtiyor.
Araştırmaya göre AKP'nin ülkede genel seçimleri üçüncü kez kazandığı 2011 yılında hem kentsel hem kırsal kesim ülkedeki bazı kurumlara güvendiğini ifade ediyordu. 2012'ye gelindiğinde ise, kentlilerin desteklerini çekmesiyle bu iki grubun hükümete ve adalet sistemine olan güvenleri giderek farklılaşmaya başladı. 2013 yılında ise bu iki kesim arasında büyük bir görüş farkı ortaya çıktı ve bu kez kentli kesim ordudan da memnuniyetsizlik duymaya başladı.
Kırsal kesimde adalete güven yok
Türkiye'de kentte yaşayanlar, adalete kırsal kesimde yaşayanlardan daha çok güveniyor. Yüzde 66'ya yüzde 49 olan bu oran, geçmişten beri ilk kez bu kadar farklılaşıyor.
Kentlerde orduya güven kırsaldan az
Türkiye tarihinde ilk kez kırsal kesim, orduya kentlilerden daha fazla güveniyor. Geçtiğimiz yıl bu iki kesimin orduya duyduğu güven oranı birbirine çok yakınken, bu yıl kırsal kesimin yüzde 81'i, kentlilerin yüzde 59'u orduya güveniyor.
Sonnenschein, ülkede ordunun 2008-2012 yılları arasında hızla güven kaybetmesinde Ergenekon Davası'nın payı olabileceğini söylerken, 2013'te kırsal kesimde orduya duyulan güvenin birden yeniden yükselmesini dikkat çekici buluyor. Ancak her şeye rağmen, Türkiye'de ordu hala yüzde 68 ile en çok güven duyulan kurum. Orduyu yüzde 56 ile adalet sistemi, yüzde 54 ile hükümet takip ediyor.
Kent ve kır arasındaki fay hattı
Gallup'un anketinde yazar Sonnenschein, Türkiye'de fay hatlarının İslamcı AKP ile laik ordu yanlıları değil, aslında büyük şehirlerde yaşayan ve ülkenin tüm kurumlarına güvenini yitirmekte olanlarla, bu kurumlara güven duymaya devam eden kırsal kesimde yaşayanlar arasında oluştuğu sonucuna varıyor.
Ayrıca anket sonuçlarına göre, 2008 yılında hükümete güvenmeyenlerin yüzde 71'i orduya güvendiklerini belirtirken, 2013 yılında hükümete güvenmeyenlerin yalnızca yüzde 48'i orduya güveniyor. Bu sonucun, Erdoğan'ı eleştiren kesimin, artık ordunun da AKP hükümetinin kontrolüne girdiğini düşündüklerini yansıttığı savunuluyor. Aynı şekilde, hükümete güvenmeyenler arasında adalet sistemine güven duyanların oranının 2008'de yüzde 44'ten 2013'te yüzde 18'e düşmesi, aynı şekilde Ergenekon Davası'nın başlangıcından beri adalet sisteminin de Erdoğan hükümeti ile ilişkilendirildiğini gösterdiği belirtiliyor.
