Dünyanın bilinen en eski danslarından biri olan ve bugün dünyanın en popüler danslarından biri olan oryantalin, Türkiye tarihinde ki hatrı sayılır yeri 14 maddeyle özetlendi
09 Temmuz 2016 22:53
*Doğa Duymaz
Geçmişten günümüze uzanan bir kültürden bahsediyoruz: Oryantal! Bu dansın son derece estetik olduğu su götürmez bir gerçek… Hatta belirli bir kesimin vazgeçilmezi; yani ‘dansözlerimiz’ hakkında bu liste…
1. Dünyanın bilinen en eski danslarından biri: ‘Oryantal’
Orjinalinde, antik dönemin doğurganlık ve bereket kültürünü yansıttığı düşünülüyor..
2. Mısır’ın fethi ile gelen kıvraklık..
1516 ve 1517 yıllarında yapılan Mercidabık ve Ridaniye savaşları sonucunda Mısır tamamen Osmanlığı egemenliği altına girdi. Bundan sonra Osmanlı’nın dans anlayışı da değişmeye başladı. Mısır kültüründen gelen kalça, vücudun üst kısmı ve kol hareketlerinin yanı sıra, göbek hareketleri de dans figürlerinde önemli bir rol oynamaya başladı.
3. Hareme girmek yasak olduğundan…
O dönem ressamlarca çizilen dansöz resimlerinin doğruluğu hakkında geçerli bir bilgi yoktur… Çünkü o dönemde hareme girmek kattiyen yasaktır…
4. Kabare türünde gelişmeye devam etti…
Dansözlerin kıyafetleri diğer ülkelerin dansçılarına göre daha açıktı ve genellikle yüksek topuklu ayakkabılar ile dans ederlerdi. Türkiye’de oryantal kabare türünde gelişmeye devam etti.
5. Vazgeçilmezimiz: ORYANTAL…
Sulukule’nin yazılı olmayan tarihi bunun baş kanıtı. Evliya Çelebi’nin oyuncu kollarından söz ettiği bölümde adı geçen 300’er neferlik Pehlivan Parbul ve Baba Nazlı kolları Çingene rakkas ve rakkaselerden oluşur.
6. Türk oryantal dansı Mısır dansına göre daha enerjik ve hareketliydi…
Hatta Türk dansçılar sayesinde dansa şpagat, köprü ve diğer jimnastik hareketleri girdi…
7. 50’li ve 60’lı yıllarda dansözlerin pavyonlara geçişi…
Dansözlerin filmlerde, pavyonlarda ve hatta renkli basında cirit attığı yıllardan bahsediyoruz. O dönemin dansözleri İnci, Hazine, Peri, Venüs, Cennet Kuşu gibi birbirinden müstesna dergilerin kapaklarını süsler.
8. Yakın tarihimize gelecek olursak…
Artık televizyonda dansözlere alışmaya başlamıştık ki yeni sürprizler ile karşılaştık. Özel televizyonların revaçta olmaya başladığı sıralarda Magic Box’ın genel müdürü “günboyu denetimsiz eğlence” sloganıyla yola koyulduklarını açıkladı. Dansözler bir stüdyodan diğerine zor yetişmeye başlamışlardı…
9. 20.yüzyılda başarılı dansözler yetişti…
Emine Adalet, Nergis Moğol, Nejla Ateş, Özel Türkbaş, Sema Yıldız, İnci Birol, Prenses Banu ve Nesrin Topkapı Türk oryantal dansının en büyük yıldızlarıydı.
10. Günümüz dansözleri ortaya çıktı…
Asena, Tanyeli, Didem, Zümre gibi dansözler ortaya çıktı ve yıllarca bu dansı günümüze uyarlayarak yenilikçi bir oryantalizm kültürünü başarıyla sürdürmeye devam ettiler…
11. Yılbaşında Nesrin Topkapı’yı beklemek…
Yılbaşlarında babalarımız ve onların babası çaktırmasalar da Nesrin Topkapı’nın televizyonlara teşrif etmesini beklerlermiş. Haksız da sayılmazlar. :) İşte 1980 yılı Nesrin Topkapı’nın yılbaşı dansı… :)
12. Gelişen dünya düzeni ile birlikte…
Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun ekranlarımıza getirdiği kısıtlamalar ile birlikte yapımcılar da risk almak istemez hale geldiler ve yavaş yavaş ekranlarımızdan çıkıp sadece belirli eğlence mekanlarında sahne almaya devam ediyorlar…
13. Türk oryantalinin efsane grubu: MEZDEKE…
Bir dönemin efsanesi be… Türk oryantalinin unutulmazlarından ‘Mezdeke’.
14. Eğlencenin mihenk taşı: Dansözler…
Bayramlarda, yılbaşlarında hep gözlerimizin alıştığı bir eğlence kültürünün temel taşları oldular…Hele ki böyle günlerde televizyonlarda sıkça görebiliriz kendilerini. Bu arada herkese İyi Bayramlar…
