Seyahat acenteleri, yurtdışındaki katalog ve ilanlarında Türkiye'deki otellerin niteliklerini, ‘3.5 yıldızlı’ gibi buçuklu sayılarla dahi ayrıntılı şekilde belirtirken, Türkiye’deki gazete ilanlarında otellerin yıldızlarıyla ilgili bilgi vermekten kaçınıyor.
Turizm sektörüne yönelik yayın ve araştırmalarıyla bilinen Ekin Yazım Merkezi Araştırma Birimi'nin Akdeniz Turistik Otelciler Birliği için yaptığı araştırmada, iç turizm için daha önce gazetelere verilen ilanlarla kataloglarda otellerin yıldızları belirtilirken bu uygulamaya "sessiz sedasız" son verildiğini ortaya koydu. Seyahat acenteleri buna gerekçe olarak yanlış bilgi halinde kendilerine yüksek miktarlarda kesilen "tüketiciyi yanıltma" cezasını gösterdi.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkililerinin, şikâyet olmasa bile yanlış bilgilendirme durumunda her ilan için 55 bin TL'ye varan ceza kestiği bildirildi.
Araştırmada, turistik tesislerin nitelik ve statülerini belirleyen yıldız sayısı konusunda karışıklık yaşandığına değinilerek, bazı otellerin Kültür ve Turizm Bakanlığının tesislerin statüsünü belirleyen "Nitelikler Yönetmeliği"nde bulunmadığı halde kendilerini "7 yıldızlı" olarak tanımladığı, bazılarının da resmen sahip oldukları niteliği belirleyen yıldız sayısını bile belirtmediği ifade edildi.
Tüketicilerin artan şikâyetleri
Bu durumun yalnız iç turizm pazarında yaşandığına, yurtdışındaki tanıtımlarda ise hangi otelin kaç yıldızlı olduğunun buçuk sayısına kadar ayrıntılı belirtildiğine değinilen araştırmaya ilişkin raporda, iç turizme yönelik gazete ilanları ve kataloglarda daha önce yurtdışında olduğu gibi her otelin kaç yıldızlı olduğu bilgisine yer verilirken acentelerin bir süredir bu uygulamayı kaldırdığına işaret edildi.
İç turizme yönelik çalışan seyahat acentelerinin ilanlarında yer alan otellerin kaç yıldızlı olduğuna ilişkin bir ibareye yer vermemesinin, tüketicilerin artan şikâyetleri üzerine ağır para cezası ödemek zorunda kalmalarından kaynaklandığı belirtildi.
Ekin Yazım Merkezi Araştırma Birimi'nin araştırmasına göre, seyahat acentelerinin gazete ilanları ve kataloglarında yer alan tesisin niteliğini belirten kaç yıldızlı olduğuna ilişkin bilginin resmi kayıtlarla çelişmesi halinde ilanı veren firmalara her ilan için 55 bin TL para cezası kesiliyor. Bu soruna çözüm arayan seyahat acentelerinin bir ara kataloglarında yer verdikleri otellerin yıldızı yerine firmalarının baş harfi veya "tttt, eeee" gibi semboller kullandığı hatırlatılan raporda, mahkemelerin bu sembollerin de tüketiciyi yanıltıcı bulması üzerine uygulamadan vazgeçildiği belirtildi. Araştırma raporunda şu bilgilere yer verildi:
“Ağır para cezaları nedeniyle iç turizme yönelik gazete ilanları ve kataloglarda bir süreden beri artık otellerin kaç yıldızlı olduğuna ilişkin herhangi bir ibareye yer verilmiyor. Konuyu şimdilik kendi yöntemleri ile çözdüklerini belirten seyahat acenteleri, sorunun Kültür ve Turizm Bakanlığından kaynaklandığını savunuyor. Acenteler, tartışmalara neden olan hangi tesisin kaç yıldızlı olduğuna ilişkin işletme belgesini Kültür ve Turizm Bakanlığının verdiğini dolayısıyla hangi tesisin kaç yıldızlı olduğuyla ilgili bilgi sahibi olan bakanlığın, bu bilgileri yayınlaması gerekirken bunu yapmadığı için sorun yaşandığı belirtiyor.”
Acente yetkilileri ne diyor
Jolly Tur'dan Murat Kuduzcu da tüketiciyi yanıltmamak için ilanlarında ve kataloglarında otellerin yıldızlarını belirtmediklerine değinerek, bazı işletmecilerin, otelleri aslında 5 yıldızlı olmadığı halde yatırım belgesindeki statü olan 5 yıldız belgesini gösterip oteli 5 yıldızlı olarak lanse ettiğine işaret etti.
Acentelerin hangi otelin kaç yıldızlı olduğunu bilemeyeceğini ifade eden Kuduzcu, "Bunu bilen ve belgelendiren Kültür ve Turizm Bakanlığı. Ama yanıltıcı bilgi iddiasıyla açılan davalarda sorumlu biz oluyoruz. Bu yüzden bazı firmalar çok ceza aldı" dedi.
Tuoristica'dan İbrahim Temel ise sektör temsilcisi kurumlar ile Kültür ve Turizm Bakanlığının soruna çözüm getirmesini isteyerek, şunları kaydetti:
“Bazı tesisler kendilerini 5 yıldızlı olarak tanıtmalarına rağmen henüz 5 yıldız belgesini almadıklarından ilanlarımızda hiçbir tesisin yıldızını belirtmiyoruz. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, ilanları Kültür ve Turizm Bakanlığının verileriyle karşılaştırıyor. Bilgiler farklı olursa ve ilan gazetenin Türkiye baskısında çıkmışsa hata başına 55 bin TL'ye kadar ceza veriyor.”
Bamtur’dan Tolga Çevlik de tüketiciyi yanıltmamak için otelin yıldızını belirtmediklerini kaydederek, şöyle konuştu:
“Otelci, yıldızı iptal edildi diye bize bilgi vermiyor. Bu nedenle hiçbir acente ilanlarında artık yıldız belirtmiyor. Bir dönem yıldız yerine mesela Bamtur'un B'si gibi veya boncuk gibi semboller kullanıldı. Ama bu da tüketiciyi yanıltan bir şey. Bir ara bazıları buna çare olarak 'bizim değerlendirmemiz' gibi ibareler kullandı ama bu da çözüm değil.”
