Yaşam

Fransa'da lezbiyene velayet izni yok!

Dubois ve Gas çifti büyüttükleri çocuğun velayaetini almak istedi ancak Fransız yasaları buna karşı çıktı

10 Nisan 2012 17:24

 

Fransa'da beraber yaşadığı kadının çocuğu için velayet müracaatı yapan kadına mahkeme ret cevabı verdi. Mücadelesini AİHM'ye götüren çift çıkan kararla düş kırıklığına uğradı.
 
Radikal gazetesinin Guardian'ın İnsan Hakları Blogu’nda 2 Nisan’da çıkan yazısına dayandırdığı habere göre; Daniel Sokol, Fransız Kanunlarına göre homoseksüel çiftlerin ilişkisine yasallık kazandıran, bir nevi evlilik şeklindeki “sivil partnerlik” (Pacte Civil de Solidarité, PACS) yasaları çerçevesinde 2002’den beri beraber yaşayan 50’li yaşlarındaki Valerie Gas ile Nathalie Dubois isimli çiftin yargıyla mücadelesini anlattı. 
 
Dubois, 2000 yılının Eylül ayında yapay döllenme yoluyla Belçika’da isimsiz bir bağışçıdan kız çocuk sahibi oldu. Çift, çocuğu beraber büyüttü. 2006 yılında Dubois’dan izin alan Gas, kız çocuğunun velayetini almak istedi. Fransız Medeni Kanunu’nun 365. maddesi uyarınca çiftin isteği kabul edilseydi çocuğun biyolojik annesi olan Dubois’nın bütün ebeveynlik hakları Gas’a geçecekti. 
 
Ancak Fransız mahkemeleri bu isteği reddetti. Bu kararın gerekçesi çocuğun mutlu olmasının göz önünde bulundurulmasıydı. Eşcinsel evliliğe izin vermeyen Fransa yasalarını yorumlayan mahkeme, velayet izninin amaçlanandan farklı bazı yasal sonuçlar doğuracağına karar vermişti. 
 
Çift mücadelesini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıdı. Dubois ve Gas Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 8. ve 14. maddelerinin çiğnendiğini ileri sürdü. Çifte göre, “amaçlarından farklı yasal sonuçlar doğurması” kararı sadece normal evlilikler için geçerliydi. Yasalara göre evlenemediklerinden evlat edinme hakkından yararlanamıyorlardı. Onlara göre bu cinsel tercihleri yüzünden uğradıkları bir ayrımcılıktı. Yasa değişmeliydi. 
 
Fransız hükümeti ise AİHS’nin 8. maddesinde belirtilen “özel ve aile hayatına saygı” maddesinin bu durumda geçerli olmadığını, çünkü bu maddenin evlat edinme ya da ebeveynlik haklarıyla ilgili bir garanti oluşturmadığı savunmasını yaptı. 
 
Bir süre sonra davaya 3. parti grupları da dahil oldu. Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu, İngiliz Evlat Edinme ve Bakıcı Aile Kurumu (British Association for Adoption and Fostering) ve diğer LGBT dernekleri, mahkemeye ortak bir dilekçe sundu. Dilekçede 10 AB üye ülkesinde ve pek çok başka yasal düzenlemeye göre, ikinci ebeveyne evlat edinme hakkının verildiği söylendi. Dilekçede ayrıca, Fransız hükümetinin görüşlerinin tersine, ebeveynlik haklarını her iki ebeveyne de vermenin çocuğun mutluluğu açısından daha yararlı olacağı ve ebeveynlerin haklarının daha iyi korunacağı da belirtildi. 
 
AİHM benzer dava sonuçlarını inceleyerek Fransız çifti üzen kararı verdi ve 365. maddenin değiştirilmesi talebini reddetti. Altıya karşı bir oyla alınan karara göre Dubois ve Gas’a cinsel tercihleri yüzünden ayrımcılık yapılmamıştı. Karara göre evlilik çiftlere özel bir statü veriyordu, ancak Dubois ve Gay’in durumu yasal açıdan evli çiftlere benzemiyordu.