Facebook, iki gün sonra halka arz edilecek. Ancak analist ve yatırımcılar, sürekli kapüşonla dolaşan 28 yaşındaki bir CEO tarafından yönetilen sekiz yıllık bir firmanın gerçek değerini tartışırken, Facebook'un uzun dönemde gelir elde etmek için sahip olduğu dev veri tabanından yararlanacağı öne sürülüyor.
Ekonomistler, Facebook’un değeri konusunda ikiye bölünmüş durumda. Bazıları, şirketin hisselerine fazla değer biçildiğini öne sürerken, diğerleri, dünyanın en büyük sosyal medya ağının sanılandan daha değerli olabileceğini savunuyor. Haftalardır devam eden tartışma, 17 Mayıs'ta yapılacak halka arzın sona erdiği ana kadar devam edecek gibi görünüyor.
İngiltere’nin Generator Research araştırma şirketinden Andrew Sheehy, Facebook’a biçilen değerin çok fazla olduğunu, 100 milyar dolar civarında bir rakamın yatırımcıların beklentisini yansıttığını belirtti. Facebook’a halka arz sonucuna böyle bir değer biçilmesi, şirkete dünyanın bir numarası olan Apple’a kıyasla beş kat daha fazla fiyat kazanç oranı sağlayabilir. Apple, açıkladığı en son mali rakamlara göre yıllık getirisinin 20 katı değere sahipken, Facebook, yıllık bir milyar dolar gelirinin yanında 100 milyarlık bir değere ulaşabilir.
Bloomberg'ün bugün verdiği bilgiye göre, 28-35 dolar arasında satılması beklenen hisselerin fiyat aralığı, 34-38 dolara çekilebilir.
Analistler, fiyat kazanç oranlarının şirketlerin değerini belirlemede kullanılan bir yöntem olduğunu belirtirken, Facebook’un karları hızla artsa bile, bu oranın dengeye gelmesinin yıllar alabileceğini ifade etti.
Teknoloji analisti Rick Summers, Facebook’un değerinin 71 milyara ulaşacağını, 2011’de 3.7 milyar dolar olan gelirlerinin ise 2021’de 40 milyara ulaşabileceğini ifade etti. Summers, Msnbc’ye yaptığı açıklamada, “Facebook’un kullanıcılarına ait verileri sahiplenmesi ve kontrol etmesi önemli bir rekabet avantajı sağlıyor... Facebook, daha güçlü veri tabanları inşa etmeye devam ediyor” dedi.
Büyüme yavaşlıyor
Facebook’un halka arz işleminde, Wall Street de dahil 33 yatırım bankası rol alacak. Hisselerin Perşembe günü fiyatlandırılmasının ardından, Cuna günü Nasdaq menkul kıymetler borsasında işlem görmeye başlaması bekleniyor.
Halka arz ile Facebook’un 77 ile 96 milyar dolar arasında bir değer kazanması bekleniyor. Analistler, Facebook’un sahip olduğu 900 milyondan fazla üyenin, şirketin en büyük varlığı olduğunu belirtiyor. Bu rakam, internet kullanıcılarının davranışları, tercihleri ve eğilimleri hakkında bilgi peşinde koşan reklamcıların iştahını kabartıyor. Analistler, Facebook’un sahip olduğu veri tabanını paraya çevirmesinin akıllıca olduğunu, halka arzın ardından gelir elde etmek için yeni yöntemler geliştirerek, ulaştığı şirket değerini haklı çıkarması gerektiğini ifade ediyor.
Tahminler Facebook’un lehine görünse de, son mali dönemde elde edilen kar, gelirler yüzde 45 artmasına rağmen geçtiğimiz yıla oranla azaldı. Crabtree Asset Management şirketi analisti Barry Randall, “Facebook’un büyümesi yavaşlıyor.Ancak bu yavaşlama, çok büyükten, büyüye doğru yaşanıyor... Şimdi en zor olan, insanların beklentilerini yönetebilmek” ifadesini kullandı.
Bazı analistler, Facebook’un mobil cihaz trafiğinin reklam gelirlerini azaltacağını savunuyor. Mart ayı itibariyle 488 milyon mobil cihaz kullanıcısına sahip olan Facebook, aslında bir sorunla karşı karşıya. Bunun nedeni, yüz milyonlarca akıllı telefonun küçük ekranlarında reklamlara yeterli alan kalmaması.
Özel şirketleri analiz eden PrivCo şirketinin CEO’su Sam Hamadeh, “İnternet tarayıcılarından mobil cihazlara yönelen kullanıcılar, Facebook’un yakın ve uzun dönemdeki büyüme beklentilerini olumsuz etkiliyor” dedi.
'Reklamlardan fazlası gerek'
Generator Research analisti Sheehy, “Facebok reklam performasıyla çok iyi bir iş çıkardı, geçtiğimiz yıl elde edilen 3.7 milyar dolar gelir etkileyici... Ancak online reklamlar yeterli olmayacak. Facebook 2016’da reklam gelirlerini dört katına, 12 milyardolara çıkarsa da, 96 milyar dolarlık şirket değerini doğrulamaya yetecek bir rakam elde edemeyecekler” dedi.
Facebook’un fiyat-kazanç oranını nasıl dengelemesi gerektiği konusunda analistler çeşitli fikirlere sahip. Analist Rick Summers, Facebook’un kullanıcılarını diğer sitelerden kendisine yönelten özelliğe çoktan eriştiğine ve giderek büyüyen bir uygulama ve ağ platformuna dönüştüğünü belirtti.
Veri tabanı üzerinden kurulan şirketler
Summers, Facebook sahip olduğu veri ‘okyanusu’ üzerine zamanla bu okyanustan beslenen şirketler kurulacağını ve sosyal medya ağının bu şirketlere verdiği verinin parasını alacağını belirtti. Ayrıca, hizmet satan Facebook’un yakın zamanda fiziksel ürünler satmaya da başlayarak online perakende sitelerinde yer edinmeye başlayabileceğini, e-ticaret sektörüne girebileceğini ifade etti.
Facebook, müzik sanayisinde ve akıllı telefon piyasasında devrim yapan Apple kadar iyi bir reklam modeline sahip değil. Ancak halka arzın ardından benimseyeceği yeni reklam ve gelir stratejileriyle, dünyanın en güçlü meyda şirketi haline gelebilecek potansiyeli barındırıyor olabilir.
