T24 Ekonomi
Eski TCMB araştırma müdürü ve Akbank Baş Ekonomisti Çağrı Sarıkaya, enflasyonda yapışkanlığa ilişkin olarak, "Yıllıklandırılmış eğilime bakarsak, mevcut politikalarla enflasyonun %30'un hafif altında katılık sergilediğini söyleyebiliriz" dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2025 yılı Enflasyon Raporu I. sunumunda soru cevap bölümünde enflasyondaki katılık konusu gündem olmuştu. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, enflasyonda yapışkanlık endişesine ilişkin sorulan soruya, "Biliyormuş gibi söyleyen çok insan var. '30'larda takılır inmez.' Nereden biliyorsunuz? Neye istinaden söylüyorsunuz? Bunlar aslında biraz hurafe. Nerede takılacağımızı bilmiyoruz" yanıtını vermişti.
Eski TCMB araştırma müdürü ve Akbank Baş Ekonomisti Çağrı Sarıkaya bu konuda sosyal medya hesabından yaptığı hesaplamayı paylaştı.
Sarıkaya, “Enflasyon katılığına dair meşhur "nerede takılırız?" sorusuna ve Şubat enflasyonuna dair bazı düşünceler” şeklinde yaptığı paylaşımda, şunları söyledi:
“Geçtiğimiz ağustos ayından bu yana yaptığımız değerlendirmelerde, dışlama bazlı çekirdek B ve C endeksleri yerine dağılım bazlı göstergelerin (medyan ve budanmış) enflasyon eğilimine dair daha sağlıklı sinyal verdiğine vurgu yapıyoruz. Nitekim Enflasyon Raporu 2024-4 Kutu 2.5'te de tüketici enflasyonunu tahmin gücü açısından son yıllarda medyan enflasyonun öne çıktığına dair bulgulara yer verilmişti. Ocak ayındaki yüksek rakam sonrasında da medyan enflasyondaki yükselişin sınırlı kalmış olmasını iyi haber olarak yorumlamıştık.
“6 ayda bir yeni bir enflasyonist şok”
Medyan enflasyon; bir kereliğe mahsus, geçici şokların etkisi ortadan kalktığında enflasyonun nereye yakınsayacağına dair bilgi veriyor. Bu bakımdan iyi bir ana eğilim göstergesi. Tabi bizde altı ayda bir yeni bir enflasyonist şok (ücret olmasa yönetilen fiyat, otomatik vergi vs.) geldiğinden manşet rakamın medyana yakınsaması gecikmeli oluyor. Örneğin Temmuz-Ağustos dönemindeki yönetilen fiyat ve vergi artışları sonrasında mevsimsellikten arındırılmış %2 aylık enflasyonu ancak geçen aralık ayında görebilmiştik.
"Yüzde 30’un altında katılık”
Aslında medyan enflasyon geçen yılın haziran ayından bu yana %2'ye oldukça yakın istikrarlı seyrediyor. Dikkat ederseniz, yukarıda bahsettiğim "altı ayda bir" deseni temmuz ve ocak aylarında göstergeyi biraz yukarı (%2,5'e doğru) itmiş. Muhtemelen, Şubat rakamında geçen Ağustos'taki gibi bir düzeltme göreceğiz (bkz. soldaki grafik taralı alan). Yıllıklandırılmış eğilime bakarsak, mevcut politikalarla enflasyonun %30'un hafif altında katılık sergilediğini söyleyebiliriz (bkz. sağdaki grafik taralı alan). Makro politika duruşunu kalibre ederek aşağı kırmamız gereken düzeyler buralar.
“Şubat enflasyonunda yüzde 40’ın altı”
Bu görünüm altında Şubat enflasyonuna dair yargısal bir tahmin yapsak ne söylerdik? TÜFE'yi doğrudan (alt kalemlerden gitmeden) mevsimsellikten arındırdığımızda Ocak aylık enflasyonunu %3,1 hesaplıyoruz. Bunun yaklaşık 0,6 puanının sağlık uygulama tebliğindeki değişiklikten geldiğini biliyoruz. Bu etkiyi hariç tuttuğumuzda aylık eğilim %2,5'e geriliyor. Aylık eğilim değişmez ve bu düzeyde kalırsa Şubat aylık ve yıllık enflasyonunu sırasıyla %2,8 ve %39,8 hesaplıyoruz. Elektrik tarife değişikliğinin etkisi sınırlı olacaksa, aylık eğilimde beklediğimiz iyileşmeyle birlikte bunun da altında bir rakam ihtimal dâhilinde görünüyor.
Muhtemel enerji fiyat ayarlamaları resmi yıl sonu tahminiyle uyumlu tutulursa ve ocak ayındaki gibi bir "koordinasyon kazası" yaşanmazsa, nisanda yıllık enflasyonun %38'e (ve hatta altına) inmesi mümkün.”
