Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı, "Türkiye için 2015 yılı fırsatları barındıran bir yıl olarak başladı. 2015 yılında Türkiye için güçlü ve dengeli bir büyüme döneminin başlangıç yılı olacak nitelikte gelişmeler var" dedi.
Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomi Forum'nda AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Başçı, Avrupa Merkez Bankası kararından sonra avro bazında mevduat faizlerinin daha da düşmesini sağlayacak teknik bir adımı da planlıyoruz, bugün onu da açıklamayı düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
Güçlü ve dengeli büyümenin sac ayakları
Türkiye için 2015'in fırsatlar barındıran bir yıl olarak başladığını belirten Başçı, "2015 yılında Türkiye için güçlü ve dengeli bir büyüme döneminin başlangıç yılı olacak nitelikte gelişmeler var. Dünyanın geri kalanının durumunu biliyoruz ve takip ediyoruz. Fakat Türkiye için dünyanın tam tersine, güçlü ve dengeli bir büyüme sürecinin, belki de yıllar sürecek sağlıklı bir büyüme sürecinin başlangıç yılı olma ihtimali var" dedi.
Uygun tedbirlerin hayata geçirilmesine devam edilmesinin önemine dikkati çeken Erdem Başçı, şunları kaydetti:
"Bu büyümenin reel altyapısını hükümetimizin açıkladığı ve açıklamakta olduğu yapısal dönüşüm programı oluşturacak. Bir de büyümenin finansal altyapısı var. Büyümenin finansal altyapısını da finansal istikrar komitesinde hükümetimizle ve ilgili kurumlarımızla birlikte belirlediğimiz strateji oluşturacak. Dolayısıyla bir reel tarafı var, bir finansal tarafı var. Şimdi güçlü ve dengeli büyümenin finansman stratejisi üç temel sac ayağına dayanıyor. Bunlar düşük enflasyon, düşük reel faiz ve basiretli borçlanma olarak özetlenebilir. Bu üçünden birisi olmazsa olmaz. Güçlü ve dengeli büyüme için bu üç şartın hepsinin aynı anda ve bir arada sağlanması gerekiyor."
"Önümüzdeki dönemde ilk iki şartla ilgili olarak, enflasyonun ve reel faizlerin düşmeye devam etmesi kuvvetle muhtemel" diyen Başçı, hem enflasyonun hem reel faizlerin düşmeye devam etmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu dile getirdi. Erdem Başçı, şöyle devam etti:
"Geriye üçüncüsü kalıyor. Bu durumda üçüncü sac ayağı ama sadece Türkiye'de değil bütün dünyada, basiretli borçlanmanın gözetilmesi. Bu daha fazla ön plana çıkacak. Hatırlarsanız dün Mario Draghi'nin (Avrupa merkez bankası Başkanı Mario Draghi dün Euro bölgesinde büyümeyi sağlamak için 1 trilyon euronun üzerinde tahvil alımını öngören programı açıklamıştı) basın toplantısında kendisine soruldu, 'Varlık balonlarının oluşmasını bu kadar düşük faiz ortamında nasıl önleyeceksiniz?' diye. O da "Makro ihtiyati tedbirler kullanılarak bunlar seçici olarak uygulanabilir. Nerede problem varsa ona makro ihtiyati bir şekilde çözüm bulunabilir' şeklinde yanıt verdi. Dolayısıyla basiretli borçlanma için şu ana kadar pek çok ülkede makro ihtiyati politika önlemleri alındı. Daha ziyade Asya ülkelerinde bunların örneklerini görüyoruz. Türkiye'de de çok sayıda makro ihtiyati önlem alındı."
Merkez Bankası'ndan yeni adımlar
Başçı, güçlü ve dengeli büyümenin finansmanı ile ilgili olarak ise yeni adımlar olacağını bildirdi.
Erdem Başçı, "Bugün atacağımız yeni bir adımı da sizlerle paylaşmak istiyorum. İhracatçılarımıza düşük maliyetle finansman sağladığımız reeskont kredilerinin kapsamını genişletiyoruz. Turizm ve sağlık turizmi gibi bazı döviz kazandırıcı hizmetleri de finansman kapsamına alıyoruz. Eximbank dışında bankalarımızın ve faktoring şirketlerimizin de bu kredilere daha fazla aracılık etmelerine imkan sağlayacak düzenlemeler yapıyoruz. Ayrıca dünkü Avrupa Merkez Bankası kararından sonra avro bazında mevduat faizlerinin daha da düşmesini sağlayacak teknik bir adımı da planlıyoruz, bugün onu da açıklamayı düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
Reeskont kredisinin Merkez Bankası'nda Eximbank üzerinden ihracatçılara sağlanan 8 aya kadar bir finansman imkânı olduğunu belirten Başçı, şunları kaydetti:
"Libor artı 0 ile biz Eximbank'a kullandırıyoruz. O da Libor artı sıfırın üzerine çok ufak bir marjla ihracatçılarımıza kullandırıyor. Burada hem bankalarımıza daha fazla bir imkan sağlayarak rekabete açıyoruz. Dolayısıyla oradaki o marjın da düşmesini bu şekilde rekabet şartları içerisinde sağlayabileceğiz. Faktoring şirketleri devreye gireceği için rekabet biraz daha da artacak. Oradaki marj biraz daha düşebilecektir. Çok ucuz bir finansman oluyor bu ihracatçılarımıza... Fakat sadece ihracatçılarımıza değil, bugün onun banka meclisi tarafından kararı alındı. Bunun özellikle turizm ve sağlık turizmi ile bazı döviz kazandırıcı benzer sektörlere de kullandırılması mümkün olacak önümüzdeki dönemde... Eximbank'la bunun altyapısını çalıştık."
‘Adımların dengeli büyümeye olumlu etkisi olacak’
Merkez Bankası Başkanı Başçı, atılan adımların koordinasyon içerisinde alındığına işaret ederek, her biri küçük adımlar olan bu çalışmalara bütüncül bakıldığı zaman, bir stratejinin parçası olarak bakıldığı zaman güçlü ve dengeli büyümenin finansman stratejisinin alt adımları olduğunu belirtti.
Başçı, "Dolayısıyla finansal istikrar komitesinde bunlar paylaşılarak ve diğer kurumların da görüşleri alınarak atılan adımlar. Hükümet ve diğer kuruluşlarımızla koordinasyon içerisinde atılan adımlar. Her birisinin büyümeye küçük küçük etkileri olabilir. Fakat sonuçta top yekun bütüncül olarak baktığımızda. Bunların ciddi bir şekilde dengeli büyümeye olumlu etkisi olacak" ifadelerini kullandı.
Erdem Başçı, "TL faizlerinin gelecekte izleyeceği muhtemel seyirle ilgili detayları ise önümüzdeki hafta salı günü Ankara'da yapacağımız basın toplantısında kamuoyu ile paylaşacağım" dedi.
G-20 Merkez Bankası Başkanları 9 Şubat'ta İstanbul'da
Başçı, ülkelerin tecrübelerinin paylaşılması ve değerlendirilmesi amacıyla G20 Merkez Bankası başkanlarını 9 Şubat 2015'te İstanbul'da toplantıya çağırdığını belirterek, sözlerini "Katılım teyitlerini aldık. O toplantıda ülkeler, özellikle makro ihtiyati alanda kendi tecrübelerini paylaşacaklar, hangi araç daha etkili oldu, hangi araç daha az etkili oldu. Bu şekilde bir tecrübe paylaşımı ve değerlendirme toplantısı yapacağız. Bu sadece Merkez Bankası başkanlarının kendi aralarında toplandığı ilk G20 toplantısı olacak" diye tamamladı.
